Op 8 april kondigde KVS aan om vanaf 26 april te heropenen, toestemming of niet. In de daaropvolgende weken kreeg de Brusselse schouwburg groen licht – de voorstellingen behaalden, na een knap staaltje lobbywerk, het label ’testevenementen’ – en gisteravond was de zaal voor het eerst weer de thuis van twee topacteurs en vijftig toeschouwers.
We bevinden ons in een van de testtenten op het pleintje voor de KVS-schouwburg. Op de tenten prijkt de slogan ‘Dit is niet het nieuwe normaal’. Acteur Stijn Van Opstal tapt met zijn voet op de plankenvloer van een van de twee testtenten. ‘Dit voelt al een beetje als een podium’, zegt hij en zijn ogen krijgen even de tinteling die ze steeds hebben wanneer hij op de scène staat. Nu is Van Opstal een van de vijftig toeschouwers die het allereerste KVS-testevenement – eigenlijk ‘de test van een testevenement’ – meemaken. Eerste opdracht: zich laten testen.
Je beseft hoe zo een voorstelling het rouwen kan helpen dragen in een tijd waarin je in het rouwen niet door je naasten gedragen mag worden.
In de tenten wordt iedereen die de schouwburg wil betreden getest met een sneltest. Wie ‘safe’ test, krijgt een bandje om en mag via het voorplein – waar onverwacht een onbekende fanfare speelt (artistiek leider Michael De Cock vermoedt dat het ‘La fanfare du beaux pays’ is) en voor een extra bijzondere sfeer zorgt – de schouwburg betreden. In die schouwburg werd het aantal stoelrijen gehalveerd.
Daar speelt tot 8 mei Jonathan. Bruno Vanden Broecke en Valentijn Dhaenens schreven de voorstelling tijdens de eerste lockdown en gingen op 4 september 2020 in première. Vanden Broecke is Herman, een man die afscheid neemt van zijn moeder Claudine en die afscheidsdienst in de KVS organiseert. Hij nodigde twee sprekers uit: een oud-collega van zijn moeder én Jonathan, de zorgrobot die op het einde voor de vrouw zorgde.
In september speelden Vanden Broecke en Dhaenens hun voorstelling op het pleintje waar nu de testtenten staan. Nu spelen ze op het prachtige houten podium van de KVS-Bol. De karamelkleurige planken matchen wonderwel met de koperkleurige urne en het wat te krappe bruine pak van Herman. Het geeft Herman iets onbeholpens en geestigs, zeker wanneer de piekfijn uitgedoste Jonathan – diepblauw pak, zwarte coltrui – naast hem komt staan.
KVS verkreeg de toestemming voor deze speelreeks door de voorstellingen als ’testevenement’ te markeren. Het investeerde 50.000 euro en meet, in samenwerking met Airvisor, de luchtkwaliteit in een zaal met getest (en gemaskerd) publiek.
In een uur surfen beide acteurs op een zee van emoties. Wat begint als een ’traditionele uitvaart’ ontspoort naarmate de dialoog tussen Jonathan en Herman ontspoort. Jonathan is een AI-systeem, geprogrammeerd om mensen te verzorgen en maakte nog nooit een afscheidsdienst mee. Hij gedraagt zich zo correct mogelijk en tracht Herman zo eerlijk mogelijk op alle vragen – ‘Hoe beleefde mijn moeder haar laatste dagen?’, ‘Waste je haar?’ – te antwoorden. Steeds meer wordt duidelijk dat Jonathan één iets ontbreekt om écht goed op de vragen te kunnen antwoorden: empathie. Dat levert even hilarische als pijnlijke scènes op.
Zeven maanden na de openluchtpremière zit er een publiek in de zaal dat nog meer aan covid-19 gerelateerde ellende achter de kiezen heeft. Het maakt de voorstelling enkel ontroerender. Omdat je met meer bagage beleeft, herbeleeft en beseft hoe zo een voorstelling het rouwen kan helpen dragen in een tijd waarin je in het rouwen niet door je naasten gedragen mag worden. ‘Dit verhaal is ficief, de eenzaamheid en het verdriet waarop dit verhaal geïnspireerd is, niet’, staat te lezen op het rouwkaartje dat je achteraf krijgt. Zo is het maar net.
Het belangrijkste wat KVS hiermee verkrijgt, is dat er aan de onderhandelingstafel tijdens het eerstvolgende overlegcomité nu wél stevig zal gediscussieerd worden over de mogelijkheid tot het openen van de cultuursector.
KVS verkreeg de toestemming voor deze speelreeks door de voorstellingen als ’testevenement’ te markeren. Het investeerde 50.000 euro en meet, in samenwerking met Airvisor, de luchtkwaliteit in een zaal met getest (en gemaskerd) publiek. Daarmee treedt het in de voetsporen van het door de Nederlandse overheid ondersteunde Fieldlab dat op een grootschaliger en meer wetenschappelijk omkaderde manier hetzelfde doet. Het streefdoel: aantonen dat cultuur veilig is of, zoals het op de gevel van KVS prijkt, ‘la cultura es segura’.
De resultaten worden midden mei bekendgemaakt. Dan is het afwachten wat de overheid beslist. Het belangrijkste wat KVS hiermee verkrijgt, is dat er aan de onderhandelingstafel tijdens het eerstvolgende overlegcomité nu wél stevig zal gediscussieerd worden over de mogelijkheid tot het openen van de cultuursector.
‘Mensen kunnen niet overleven zonder emoties’, zegt zorgrobot Jonathan emotieloos. Dat blijkt. Niet alleen in de zaal maar ook erbuiten. De enthousiaste cameraploegen zijn niet te tellen. Enkel CNN lijkt niet op de afspraak. De opvallend aanwezige politie kijkt rustig toe. En als toeschouwer voel je weer waarom een plankenvloer voor zoveel tintelende ogen en geventileerde harten zorgt.
Jonathan van KVS speelt nog tot 8 mei in de KVS-bol. Meer info: kvs.be
video1.0Vimeohttps://vimeo.com/JONATHAN – Bruno Vanden Broecke & Valentijn Dhaenens / KVS (trailer ’21)KVShttps://vimeo.com/user74052390business
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
