Dansfeest ‘C(h)oeurs 2022’ is een boostershot voor het hart

Na twee jaar wachten kon Alain Platels ‘C(h)oeurs 2022’ eindelijk in première gaan bij Opera Ballet Vlaanderen te Antwerpen. Platel laat de meest majestueuze koorzangpartijen van Verdi en Wagner los op een bende dansers. Het resultaat? Een extatisch (protest)feest!

Zondagavond, na de première van C(h)oeurs 2022, verlaten een slechtziende vrouw en haar vriendin de Opera Antwerpen. Terwijl ze rustig achter de van links naar rechts schuivende blindenstok lopen, verzucht de slechtziende vrouw: ‘Wat een muziek! Hoe was de dans?’. ‘Heel speciaal, intens’, antwoordt haar vriendin. ‘Ja, dat voelde ik’, knikt de vrouw. Waarna het duo zwijgend verder wandelt…

Zó overrompelend is de dans dat je de choreografie zelfs voelt. Platel maakt daar al enkele decennia zijn waarmerk van. Ook in deze voorstelling toont hij hoe zeldzaam goed hij daarin is. Zijn eerste verzoek aan zijn dansers is even eenvoudig als cruciaal: ‘Dans wat je voelt’. Zijn dansers vertalen hun gevoel bij muziek, bij beelden van zielsverwant Berlinde De Bruyckere (met wie Platel veel en graag samenwerkt) en bij wat er gebeurt in de wereld.

In 2012 maakt Platel C(h)oeurs met het koor van Teatro Real de Madrid en de dansers van zijn compagnie Les Ballets C de la B. Het resultaat is een majestueuze voorstelling tegen geweld en lijden die de kracht van de massa letterlijk laat klinken. De dansers en het publiek worden bij momenten haast letterlijk omvergeblazen door de kracht waarmee het honderdkoppige koor nationalistisch getinte klassiekers brengt van Giuseppe Verdi en Richard Wagner. Onder meer koorpassages uit Wagners Tannhäuser en Lohengrin of uit Verdi’s Aida en La Traviata – zijn te horen.

Van zodra Lateef Williams in zijn wit, kanten vestje het podium op stormt, schieten je ogen vol tranen van herkenning, ontroering, jolijt en dat allemaal tegelijk. Wauw.

In 2012 schiet C(h)oeurs uit de startblokken met op het podium – een immense parketvloer omgeven door lamellengordijnen zodat de wereld altijd kan binnengluren – een lange, magere man in een witte jurk. Hij staat met zijn rug naar het publiek. Trillend en kronkelend frommelt hij de jurk op tot zijn naakte bips te zien is. De scène katapulteert je een voorstelling in waarin bevende en buitenzinnig dansende wezens weerstand bieden aan en een worden met de muziek.

De verstrengeling van koorzang en dans maakt de productie tot een gedroomde creatie voor Opera Ballet Vlaanderen dat in de toekomst meer op deze verstrengeling van muziek en dans wil inzetten. Anno 2022 opent C(h)oeurs 2022 met een gelijkaardige scène maar dit keer zie je geen uitgeteerd, worstelend mannenlichaam maar een perfecte belichte kathedraal van een mannenlijf. Ook in de daaropvolgende scène zie je dansers het podium op rollen, strompelen en rennen op een manier die net een tikkeltje te mooi is. Het belandde meteen in ons notitieboekje: ‘We missen een angel, een broosheid. De dansers van Opera Ballet Vlaanderen zijn te perfect en willen perfect zijn.’ Gelukkig drogen de redenen tot mopperen snel op. Van zodra Lateef Williams in zijn wit, kanten vestje het podium op stormt, schieten je ogen vol tranen van herkenning, ontroering, jolijt en dat allemaal tegelijk. Wauw.

Minuut na minuut lijken de dansers te ontwaken uit hun schoonheid, mede dankzij de wenken van Platel. Hij laat de koorleden dansen en de dansers schreeuwen zoals Edvard Munch de schreeuw portretteerde. Zo geven de dansers zich steeds meer over aan hun emoties en durven ze iets minder perfect maar met des te meer bezieling te dansen.

Platel gooit alle remmen los en laat via een Hakadans een daverend protestfeest met geschreeuw, geklap en gstampvoet op de scène – inclusief gele en blauw doeken waarmee kort gezwaaid werd als steunbetuiging aan Oekraïne – én in de zaal losbarsten. Het publiek wordt opgezweept en uitgedaagd terwijl het mannenkoor vanuit de zaal Wagners Heil! König Heinrich! zingt. Net wanneer je het gevoel hebt in een oververhit voetbalstadion belandt te zijn, draait Platel de volumeknop uit en poot hij een danser moederziel alleen op scène. Voorzichtig zingend tracht hij het koor te antwoorden terwijl hij half ineengedoken staat. Je kunt weinig anders dan in hem een slachtoffer zien dat tegenover een zwaar bewapende vijand staat…

Platel gooit alle remmen los en laat via en hakadans een protestfeestje op de scène – inclusief gele en blauw doeken waarmee kort even gezwaaid werd – én in de zaal losbarsten.

Niet alleen het geweld wordt bekampt, ook de liefde wordt gevierd. Met een knipoog naar de grappigste scène uit Pina Bausch iconische Café Müller (Platel is een groot bewonderaar van Bausch) laat hij de dansers op muziek uit Verdi’sLa Traviata in duetten flirten en flikflooien tot ze allemaal guitig extatisch uit de ogen kijken.

Maar nooit is dreiging ver weg. De bezorgdheid om wat er gaande is op het wereldtoneel zindert doorheen elke noot en elke beweging. Af en toe lijkt er een tank voorbij te rijden. Of hoor je een geweerschot. De stemmen van Greta Thunberg en Desmond Tutu flakkeren als vlammetjes hoop op uit de muziek. De angst wint niet. De gedanste, gezongen én door het orkest machtig gespeelde schoonheid overheerst. Het koor toont tot slot felrode handen die bewegen op het ritme van een rustig bonkend hart. C(h)oeurs 2022 klinkt én voelt als een boostershot voor het hart.