Dansers getuigen over seksisme: ‘Een cultuur die van onze dansende lichamen een fetisj maakt’

Danseres Ilse Ghekiere deed onderzoek naar seksisme in de Belgische danssector. ‘Het gebeurt dat een vrouwelijke choreograaf aangesproken wordt als ‘gewoon een danser’, en de mannelijke technicus als de choreograaf.’

Ghekiere schrijft in het culturele tijdschrift rekto:verso hoe ze in mei een beurs kreeg van de Vlaamse gemeenschap voor een onderzoek naar gevallen van seksisme in het dansmilieu. Daarvoor sprak ze met zo’n dertig vrouwelijke collega’s. ‘Elk interview begon met dezelfde open vraag: “Voel je je soms anders behandeld omdat je een vrouwelijke danser bent?”‘ Er kwamen verschillende vormen van seksisme naar buiten, van discriminatie over vrouwonvriendelijke opmerkingen tot objectivering in voorstellingen zelf.

In Ghekieres artikel getuigt een danseres anoniem hoe ze tijdens een reis in hetzelfde bad moest slapen als haar mannelijke choreograaf, die haar ’s nachts zonder toestemming aanraakte. Andere vrouwen getuigen over hoe ze niet ingingen op avances van een choreograaf en daarvoor soms hun gezelschap moesten verlaten.

‘In een sector die traditioneel beschouwd wordt als ‘vrouwelijk’, is het curieus om vast te stellen dat je voor een machtspositie of om überhaupt eigen werk te kunnen maken – aldus een paar dansers met wie ik sprak – ofwel een man moet zijn, ofwel een vrouw met een ‘sterk mannelijke persoonlijkheid”, schrijft Ghekiere in rekto:verso.

Een getuige vult aan: ‘Er heerst een cultuur die van onze dansende lichamen een fetisj maakt… Misschien is het intussen aan het veranderen, maar zo is mijn generatie in elk geval getraind als danser: door elke dag in de spiegel te kijken.’

Bashing

In De Standaard schetst Ghekiere de problematiek verder, die volgens haar breder is dan seksualiteit alleen. ‘Veel oudere dansers zien hun carrière stilvallen na het moederschap. Sommige choreografen willen niet met danseressen werken die al een kind hebben gehad, omdat zij niet meer beantwoorden aan hun seksuele fantasie en de lolita-achtige vrouwbeelden die ze op het theater willen tonen.’

Alle danseressen getuigden anoniem en in het artikel worden ook geen choreografen vermeld. ‘We zien tegenwoordig tot welke vormen van bashing dat leidt op sociale media en het gaat over meer dan het vinden van individuele daders’, vindt Ghekiere.

‘De hele sector moet wakkergeschud worden, ook de entourage rond bepaalde choreografen die à la Weinstein altijd een oogje hebben dichtgeknepen. Wat ik wel kan vertellen, is dat er een aantal namen steeds terugkeren en dat het vaak gaat om oudere choreografen die samenwerken met jongere dansers in een fragiele positie.’

Ondertussen denkt minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) na over een meldpunt voor seksueel misbruik in de cultuursector.