‘Ademen’ blaast je niet compleet van je sokken, ondanks ontroerend thema

Het nieuwstedelijk ensceneert Duncan Macmillans klassieker Lungs (2011) tot mooi, iets te mat geregisseerd muziektheater, mét een verrassende figuur op de scène…

‘Dáár is ze!’, is gek genoeg het allereerste wat door je hoofd schiet wanneer Ademen start. De scene is zeer sober: kale vloer, spiegelende achterwand – ‘want het publiek is net als de personages’ – en een bankje tegen die wand. Aan weerszijden van de scène zit een muzikant. De court-kant palmt gitarist Bert Hornikx in. Aan de jardin-kant is dat niemand minder dan zangeres, pianiste én ex-Portlandfrontvrouw Sarah Pepels. Zij opent de voorstelling en je beseft plotsklaps hoe hard je haar parelende engelenstem hebt gemist.

Pepels en Hornickx voorzien het spel van PieterJan De Wyngaert en Alejandra Theus van een tedere en perfecte soundscape. Dat is nodig, want de twee spelen maar liefst twee uur zonder rekwisieten. Ze hebben enkel elkaar, de muziek en massa’s tekst. Hun verhaal start tijdens een uitje naar Ikea. Daar vraagt de man plots aan zijn vrouw of het misschien tijd is voor een kind. Gevolg? De vrouw hyperventileert, panikeert, fulmineert. Dit ontlokt je de gedachte: ‘en wéér is het de vrouw die de irrationele rol krijgt toegeschoven’.

Ziehier is de belangrijkste kritiek op dit prachtig gespeeld stuk: Macmillan is niet vies van een clichématige typering. Want het is de vrouw die hysterisch doet. Want het is de man die een scheve schaats rijdt… Je krijgt – als middenklasser die een betere, schonere, vredige, inclusieve wereld wil – een betweterige spiegel voorgehouden. Aussems plaatst het publiek voor een spiegel alsof hij wil aangeven: zo zijn jullie. Dat klopt, deels. De samenleving is sinds 2011 – toen schreef Macmillan deze tekst – gelukkig écht wel geëvolueerd. Dat besef neemt Aussems onvoldoende mee in zijn ietwat makke regie waarbij de acteurs alles torsen. En ze doen dat met respect afdwingend veel kracht en integriteit.

Ondanks de knoerten van clichés in de tekst waar je je vragen bij moét stellen, is het spel prachtig. En de muziek – met de ex-Portlandfrontvrouw Sarah Pepels aan de toetsen – dus ook.

Theus speelt aanvankelijk bijzonder furieus, zelfs iets té fel en nerveus. De Wyngaert geeft zacht tegengas. De twee zijn twee uur tot elkaar ‘veroordeeld’ en spelen intens samen in een emotionele pas-de-deux. Wie nu denkt: ‘twéé uur?’ Yep. Maar zoals dat gaat bij een rollercoaster vliegt de tijd voorbij. Ondanks de knoerten van clichés in de tekst waar je je vragen bij moét stellen, leef je in Ademen mee met de woeste reis die het koppel maakt van de Ikea-ruzie tot hun leven als fragiele ouderen. Want het spel is prachtig. En de muziek dus ook.