Enige ophef vorige maand – of toch in beperkte kring – toen bij De allerslimste mens ter wereld een foto van een witkeelgors in plaats van een mus werd getoond. Facebookpagina What the Phoque richt zich op een bijzondere niche: foutieve foto’s van dieren in de media.
Geert Van Damme (oprichter): Het begon met een foto van een vogel bij een artikel van De Morgen. Ik zag meteen dat het een visarend was, maar het bijschrift luidde ‘een vogeltje met een takje’. Absurd, natuurlijk: de visarend is een roofvogel. Die tak is misschien wel een meter lang. Daarna ben ik zulke fouten blijven delen op mijn persoonlijke Facebookprofiel, maar op den duur waren het er zoveel dat ik in 2017 een aparte pagina ben begonnen die ik samen met mijn vriend Toon Wassenberg onderhoud.
Intussen is What the Phoque uitgegroeid tot een community van zo’n zevenhonderd goedbedoelende betweters en zitten jullie ook op Twitter.
Van Damme: Blijkbaar delen heel wat mensen onze frustratie. We krijgen geregeld fouten doorgestuurd, en omgekeerd doe ik ook beroep op ons netwerk. Ik weet intussen voor welke diersoort ik bij wie moet zijn. Onlangs was er in De allerslimste mens bijvoorbeeld een fotoronde waarbij de kandidaat de juiste vogel moest raden. Bij eentje was het antwoord zogezegd ‘mus’, maar ik twijfelde. Na een rondvraag bleek het inderdaad om een witkeelgors te gaan.
Waarom verwarren we dieren zo vaak met elkaar?
Van Damme: Uit slordigheid. Tijdsdruk. Foute stockfoto’s. Tijdens de zomermaanden merken we dat er meer fouten worden gemaakt. ‘Daar zijn de jobstudenten weer’, lachen we dan. Het gebeurt ook net iets vaker bij lichtvoetige artikels à la ‘Zeeleeuw breekt huis binnen in Nieuw-Zeeland, traumatiseert kat en hangt wat in de zetel’. Wat duidelijk een pelsrob was. Maar evengoed was er onlangs in het VTM-nieuws een beverrat te zien bij een item over bevers. Het gebeurt trouwens niet alleen op redacties. We hebben zelfs Natuurpunt al een paar keer moeten corrigeren. En onlangs kocht ik een pakje mozzarella met een afbeelding van een Kaapse buffel in plaats van een waterbuffel. Onmogelijk, want die Afrikaanse variant is levensgevaarlijk. Die ga je echt niet melken.
Word je daar boos van?
Van Damme: Heel eerlijk? Ik denk vooral: ‘Yes, weer eentje!’ (lacht) Niet dat we dit uit leedvermaak doen. Vaak kan de journalist er zelf niets aan doen of gaat het om een begrijpelijke vertaalfout. In het Amerikaans-Engels betekent ‘elk’ bijvoorbeeld ‘wapitihert’, terwijl het in het Brits ‘eland’ betekent. Heel verwarrend.
Jullie nemen dit echt serieus, hè?
Van Damme: Ja. Het is ludiek, maar we proberen wel écht iets te veranderen. Als je een interview met Mieke Schauvliege publiceert, zet je er toch ook geen foto van Joke Schauvliege bij? Voor ons is het bijna even onvergefelijk om een bij te verwarren met een wesp.
‘In tijden van nepnieuws telt elk detail’, reageerde iemand op jullie pagina.
Van Damme: Zo is dat. Ik merk fouten tegen de biologie snel op omdat ik al van jongs af aan geïnteresseerd ben in de natuur. Maar waarschijnlijk gebeurt het even vaak bij onderwerpen waarover ik minder weet. We focussen ons misschien op een niche, maar het zegt ook iets over de rest van de journalistiek.
Ik durf het bijna niet vragen, maar hoe doet Knack het?
Van Damme: Jullie staan een paar keer op onze pagina. En ik weet dat Dirk Draulans onze frustratie deelt. (lacht)
De drie vaakst verkeerd benoemde dieren
Zeehond
‘Het dier waaraan we onze naam danken: “phoque” is Frans voor zeehond. Meestal wordt er foutievelijk een zeeleeuw afgebeeld. Of een pelsrob. Of een zeeolifant. Alles behalve een zeehond. Al lijkt het de laatste tijd verbeterd. Ik denk dat redacties ons intussen vrezen.’
Zeearend
‘Deze wordt vaak verward met de visarend of de Amerikaanse zeearend, zoals onlangs nog in De Morgen. Ze eten dan wel alle drie vis, maar de Amerikaanse zeearend woont op een ander continent en de visarend is zelfs een totaal andere roofvogel.’
Luipaard
‘Ik snap de naamsverwarring tussen jachtluipaard en luipaard. Maar het zijn twee totaal verschillende dieren. Dan vind ik het logischer dat je een luipaard en een jaguar met elkaar verwisselt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
