Volgens NFT-kunstenaar Vexx had Andy Warhol zijn internetkitsch supercool gevonden

Youtuber Vince ‘Vexx’ Okerman heeft met zijn doodles en artsy stunts in luttele jaren een miljoenenpubliek opgebouwd. Maar stilaan richt hij zijn pijlen liever op NFT-kunst. ‘Het doel was altijd een van de belangrijkste kunstenaars van mijn generatie te worden. YouTube was een manier om een paar shortcuts te nemen.’

‘Dat zijn Nike Air Mags, ja. De schoenen van Michael J. Fox in Back to the Future. Wel nice, met die ledjes en automatische veters.’

Er bestaan 89 stuks ter wereld van die sneaker. Vince ‘Vexx’ Okerman betaalde er destijds zo’n 30.000 dollar voor. Waarna hij ze voor een YouTube-video van zes minuten volkribbelde met zijn eigen doodles. Excuseer: customizede.

‘Zijn die nu meer waard?’

‘Dat is de vraag, hè’, lacht Okerman. ‘Ik denk het wel, maar daar was het mij niet om te doen. Ik wíst dat het reacties zou losweken. Ofwel “Heerlijk”, ofwel “Fuck you, blijf van die legendarische schoenen af!” Beide waren goed voor mij.’

We zitten in zijn industriële loft in Molenbeek. Zijn werkstudio, eigenlijk. Op de kast doen glazen YouTube-awards voor een steeds groter aantal volgers haasje-over met kunstboeken over Basquiat, platen van Kanye West en een stapel van zijn eigen Spongebob-toys, die hij ooit maakte in samenwerking met Nickolodeon. Onder de bokszak in het midden van de ruimte ligt een gigantisch tapijt met daarop zijn Metadragon, een roze, blauwe en gele draak (getekend op iPad in zijn cartoony stijl) die hij eerder dit jaar als NFT voor 41.500 euro verkocht. In een notendop: een NFT (een ‘non-fungible token’) is een code, gekoppeld aan een blockchaindatabase, een uniek digitaal eigendomsbewijs.

Op den duur hangt je mentale gezondheid af van een algoritme. Dat is fucked-up.

Tegen de muur hangt Divine – een vrouwenhoofd omringd door bloemen en doodles – een van de twee werken die hij maakte in opdracht van Gucci, voor de honderdste verjaardag van het modehuis. Beide worden binnenkort door Gucci geveild als NFT. ‘Ik heb een fysieke versie laten printen, louter voor een fotoshoot, maar die twee bestaan eigenlijk enkel digitaal. Als bewegende animaties.’

Aan de andere muur hangt een lijst met jaarlijkse doelstellingen, met daaronder de vorige jaargangen – sinds 2016.

’Get 10.000 subscribers’ staat op de oudste nog te lezen. Zes jaar later hebben de filmpjes van Vexx – Painting for 24 h Straight, Fingerpainting My House, I Made a Huge Artwork with 100,000 Magnets – zo’n drie miljoen volgers naar zijn kanaal gelokt. Ter vergelijking: Acid heeft 450.000 subscribers. Alleen kan Okerman nog gewoon ongestoord over straat lopen, terwijl dat voor Acid al een uitdaging was vóór hij in De slimste mens mocht opdraven. ‘Slechts één procent van mijn views komt uit België’, legt Okerman uit. ‘Mijn volgers zitten vooral in de VS, de UK en Azië. En eigenlijk is dat ook wat je wilt, toch? In België zit je heel snel aan je plafond.’

We bladeren verder.

‘Publish a colouring book.’ ‘Check.’

‘My own clothing brand.’ ‘Nog niet, maar elk jaar komt dat terug op de lijst.’

‘First art toy.’ ‘Check.’

Work with stars. ‘Chris Brown heeft me ooit ge-dm’t om sneakers te customizen. Telt dat?’

En dan, begin 2021, staat er: ‘Reset!’ In dramatische kapitalen en meermaals onderstreept. ‘Sommigen vielen compleet stil tijdens de lockdowns, ik ben dubbel zo hard beginnen te werken aan mijn video’s. (droog) Zes maanden, en dan een burn-out. Eind 2020 kon ik geen camera meer vasthouden. De ratrace van YouTube is vreselijk veeleisend. Doe daar een scheut perfectionisme bij en je komt vroeg of laat in de problemen. Dan zit je vijf dagen op een kamertje te editen om een video helemaal juist te krijgen, en wanneer je die online gooit, heb je zo’n twee uur mentale rust. Waarna je je statistieken gaat bekijken, ziet dat die video het net iets minder doet, en je jezelf maar weer oppept om nog iets beters te verzinnen. Op den duur hangt je mentale gezondheid af van een algoritme. Dat is fucked-up. En eigenlijk heeft het nog lang geduurd voor ik op die muur ben gebotst. Ik realiseerde me bovendien dat ik mijn langetermijnplan en de reden waarom ik ooit met YouTube was begonnen uit het oog begon te verliezen.’

Wat was het einddoel?

Vexx: Een van de belangrijkste kunstenaars van mijn generatie worden. YouTube was vooral een middel om een paar shortcuts te nemen.

Velen stellen dat als doel, weinigen spreken dat effectief uit.

Vexx: Ik had ook ‘aller tijden’ kunnen zeggen, nee? (lacht) Ik weet dat ze je in België al snel als een weirdo zien wanneer je zoveel ambitie durft uit te spreken, maar daar probeer ik me zo weinig mogelijk van aan te trekken. Wanneer ik vroeger zei dat ik kunstenaar wilde worden, hoorde ik soms ook dat mijn stijl toch eerder iets voor kindercartoons was, niet voor musea. En kijk, nu hangt Moon, een van mijn NFT-werken, toch maar mooi in het Moco (het Modern Contemporary Museum in Amsterdam en Barcelona, in dat laatste werd een van de eerste speciale NFT-ruimtes in een museum ingericht, nvdr.). En misschien nog belangrijker: met die NFT-kunst heb ik een vonk teruggevonden die YouTube redelijk hard had gedoofd.

Hoe makkelijk wandel je weg van drie miljoen volgers, en het bijbehorende verdienmodel?

Vexx: Makkelijker dan je zou denken. Het klinkt belachelijk, ik weet het. Maar behalve de succesvolste kunstenaar van mijn generatie zou ik ook graag gewoon gelukkig zijn. Bovendien is zo’n Spongebob uit legoblokjes of een werk met 100.000 stempels wel heel cool, maar dat zal nooit in het MoMA belanden, hè. (denkt na) Ik zal nog wel af en toe een YouTube-video maken, maar minder gimmicky. Eerder een behind the scenes van nieuw werk.

Je had de secret sauce wel gevonden. Zowel qua tempo, opbouw van je filmpjes als zelfs maar de onderwerpkeuze. Klopt mijn vermoeden dat je met de jaren heel fijne ideeën hebt laten schieten, gewoon omdat er geen lekker bekkende titel in zat?

Vexx:(knikt) Het is treurig, maar zo werkt YouTube nu eenmaal. Ik heb al zeer goede ideeën weggegooid omdat ik er geen catchy titel bij kon verzinnen. Je weet gewoon op voorhand dat I made a huge artwork with 1,000,000 Legos viraal gaat. Maar je kunt maar zolang variaties op hetzelfde dingetje blijven maken.

Ooit het gevoel gehad dat je je broek hebt afgestoken voor views?

Vexx: Een van mijn laatste video’s was in opdracht van de game Genshin Impact, mijn grootste sponsordeal ooit. Ik zat er al door, ik wilde niet meer, maar ik dacht: nog even doorbijten, Vince. Pijnlijk. Je ziet het aan alles, denk ik. Ik haat die video hartsgrondig.

En de video’s waar je bovenmatig trots op bent?

Vexx: Die Lego-video bijvoorbeeld. Of die met Logan Paul. Het begon met een ongeopend zakje Pokémonkaarten dat ik van hem had gekocht.

Voor 11.000 dollar.

Vexx: Wat? Je had een kans op heel zeldzame exemplaren. Al bleek toen we het samen openden dat ik enkel rommel had gekocht. (grinnikt) Nadien maakte ik hem een gigantische gepersonaliseerde kaart van Charizard (een vliegende, vuurspuwende Pokémon, nvdr.), stuurde die op, en liet hem reageren. Daar zit een spanningsboog in. En emotie. Vooral dat laatste is een lastige op YouTube, omdat alles zo snel moet. Probeer maar eens emoties in een video te stoppen wanneer je shots niet langer dan vier seconden mogen duren.

Over Pokémon gesproken: je collega en vriend Average Rob bedacht zich hoe je constant evolueerde. ‘Hij was ooit een Charmander, nu een Charmeleon, ooit wordt hij nog een Charizard.’

Vexx: (lacht) Ik hoop het ook. Ik geloof dat iedereen zichzelf om de paar jaar een beetje zou moeten heruitvinden. Anderzijds twijfel ik soms of ik daar niet te extreem in ga. ‘Grootste Belgische youtuber ruilt miljoenen volgers in voor NFT-kunst’: klinkt bijna arrogant, nee? (denkt na) Misschien ben ik gewoon een beetje contrair. YouTube had vroeger iets fris en ongerepts, maar ondertussen is dat de mainstream. Ik bedoel maar: Acid zat in De slimste mens. Meer mainstream wordt het niet. Dan ben ik liever een pionier.

Wat Banksy maakt, heette ook vandalisme voor het streetart genoemd werd. Ik zie een deel van wat nu internetkitsch genoemd wordt dezelfde weg opgaan.

‘Op mijn zestiende maakte ik de Instagram-account Keep_Doodling aan’, vertelt hij terwijl hij van een proteïneshake sipt. ‘Ik had een rottige vakantiejob, ergens in een archief in een kelder, waar ik alle tijd van de wereld had om te tekenen. Toen heb ik zowel beseft dat ik best goed kon tekenen als dat ik er alles aan moest doen om niet in zo’n job terecht te komen. (lacht) Mijn ouders vonden dat ik die liefde voor het tekenen dan maar in een architectencarrière moest omzetten. Kunstenaar was geen optie voor hen. Uiteindelijk ben ik economische wetenschappen gaan studeren in Leuven. Een ‘echt’ back-updiploma leek me handiger dan een paar jaar kunstonderwijs. Ik had toch al mijn eigen stijl. (droog) Uiteindelijk heb ik dat twee jaar volgehouden, al had ik tegen die tijd een miljoen volgers op YouTube en kon ik gewoon van mijn passie leven.’

Ik snap je keuze voor economische wetenschappen wel: je weet zeer goed hoe je jezelf in de markt moet zetten en wat je waard bent.

Vexx: Ik ben een goede kunstenaar, maar ik moet toegeven dat ik ook het een en ander van marketing ken. Dat hoort erbij. Je moet een publiek weten te vinden. Een beetje hype creëren.

Je bent liever een pionier dan een volger, zei je. Valt er nog te pionieren in de NFT-wereld? Beeple verkocht begin 2021 al een digitale collage voor 69 miljoen dollar. Allesbehalve fringe, toch?

Vexx: Het is nog heel vroeg. XCOPY was de allereerste – als in: zo staat het op de blockchain, daar valt niet over te discussiëren. Beeple kwam wat later, en zijn werk is inderdaad voor een fortuin verkocht, maar er is nog voldoende ruimte om te pionieren. Ik moet gewoon zorgen dat ik iets unieks te bieden heb. Zoals de fysieke en digitale mengeling die ik met Moon gemaakt hebt: dat kunstwerk eindigt nooit. Een schilderij krijgt ooit zijn laatste likje verf, maar dit zal nog veranderen, lang nadat ik er niet meer ben.

Op welke manier?

Vexx: De schermpjes in de ogen reageren dagelijks op de koers van cryptomunten Bitcoin en Ethereum. Met doodles die vallen of stijgen al naargelang de prijs.

Die doodles zijn ondertussen al eventjes aan het vallen.

Vexx: O ja. (lacht)

Je collega Bert ‘Musketon’ Dries stopt al eens een Bitcoin-logo, een Tesla of gewoon een referentie naar Elon Musk in zijn NFT-werk. Omdat hij weet dat de overlap tussen NFT-kopers en de Musk-cultus redelijk groot is. Is Moon de uitzondering, of doe jij dat ook?

Vexx: Ik heb overwogen het Bitcoinlogo, of de Dogecoin-hond, overal in mijn eerste collectie te verwerken. Gelukkig heb ik mezelf toen tegengehouden. Eigenlijk zou dat nu al gedateerd geweest zijn. Internetkunst hoeft niet per se altijd met ‘internet stuff’ te zijn.

Snappen jouw ouders wat een NFT is?

Vexx: Ongeveer. Ik heb er hen een paar geschonken, maar het enthousiasme was eerder matig. (lacht) ‘Tof, maar we kunnen dat niet vastnemen, Vince.’ Mijn generatie is daar anders in. Ik ben opgegroeid met games: als ik een andere speler in een gouden harnas zag, wilde ik dat ook. Terwijl dat gewoon pixels zijn. En dan ging ik desnoods uren grinden om die pixels voor mijn avatar te fiksen.

Waarom koop je Gucci-schoenen? Waarom spendeer je 2000 euro voor een logo op de zijkant van je schoenen? Omdat je dat mooi vindt, omdat je met ze wilt uitpakken of omdat je denkt dat ze ooit meer waard zullen worden. Met NFT’s is dat niet anders. Aangezien we steeds meer online leven, wil je ook in die wereld kunnen uitpakken. Mocht ik een NFT van Beeple bezitten, zou ik daar een zekere trots en voldoening uit halen. Zelfs al kan ik die niet aanraken of ophangen.

Ondertussen is de initiële hausse bekoeld. Ergens tussen de Bored Apes Yacht Club, waarvan sommige jpeg-apen voor fortuinen verkocht werden en Wout van Aert die zelfs zijn ritoverwinningen als NFT verkocht, hadden we dat eigenlijk kunnen voorspellen, nee?

Vexx: Het is goed dat de hele zwik gecrasht is. Er waren zo veel bullshitprojecten die plots miljoenen verdienden – denk aan het foeilelijke artwork van de Pixelmon-NFT’s, waar mensen in totaal 90 miljoen dollar voor betaalden. De rommel moet eruit, maar er zijn een tiental projecten die blijvers kunnen worden. Zoals Doodles, dat gesteund wordt door Pharrell en denkt over een eigen animatiereeks. Ook de Bored Apes hebben een zekere waarde. Er zit iets achter. Zo werd er ook een festival georganiseerd voor alle eigenaars.

Sommige verveelde apen zijn ooit voor een miljoen verkocht. Dat is een heel duur festivalticket.

Vexx:(lachje) Er zit veel hype aan. ‘Web3 is the next big thing!’ Dat kan en zal waarschijnlijk wel, maar we zijn er nog lang niet. Op dit moment is dat speculatie.

Nog eentje om het af te leren: de allereerste tweet van Twitteroprichter Jack Dorsey werd in 2021 als NFT verkocht voor 2,9 miljoen dollar. ‘De Mona Lisa van de digitale wereld’, wist de koper. Toen die zijn Mona Lisa in april dit jaar opnieuw aanbood voor 48 miljoen dollar was het hoogste bod 280 dollar. Dat is geen tikfout.

Vexx: NFT’s zijn een beetje als Pokémonkaarten. Zo’n Charizardkaart was de eerste tien jaar ook niet zoveel waard. Of de eerste Supermancomic. Aangezien het nu nog te vroeg is om te weten wat in de toekomst de Charizardkaart van de NFT’s zal worden, gokken sommigen door links en rechts van alles te kopen. Maar het is vervelend dat alles op een hoop gegooid wordt. Want NFT is louter het medium. Knack en de reclamefolder van Lidl verschijnen allebei op papier, maar dat betekent nog niet dat je beide mag vergelijken.

Toen Beeples werk voor een recordbedrag verkocht werd, vielen de traditionele kunstenaars elkaar net niet voor de voeten om het ‘internetkitsch’ te noemen. Heb jij ook het gevoel dat je je nog altijd moet verantwoorden voor je werk?

Vexx: Internetkitsch? Nice. (lacht) Wat Banksy maakt, heette ook vandalisme voor het streetart werd genoemd. Ik zie – een deel van – wat nu internetkitsch genoemd wordt diezelfde weg opgaan. Andy Warhols screenprints vond men destijds ook geen kunst. (denkt na) Warhol had NFT’s vandaag waarschijnlijk supercool gevonden. Weet je, eigenlijk maakt het allemaal niet zoveel uit. Ik ben vooral blij dat ik iets nieuws gevonden heb, iets dat me zo hard boeit als YouTube ooit deed.