Hoe zombiesurvivalgames ons voorbereidden op de coronacrisis

In Plague Inc kan u de wereldbevolking uitroeien, in Project Zomboid tracht u te overleven en in Foldit puzzelt u dan weer een medicijn in elkaar. We kunnen heel wat leren uit het fictieve universum van videospellen.

Nu het grootste gedeelte van de bevolking thuiszit, doet de game-industrie gouden zaken. Het online distributieplatform Steam brak zo onlangs het record van twintig miljoen gelijktijdige gebruikers wereldwijd. Een cijfer dat zelfs tijdens vakantieperiodes ongezien is. Dat is geen wonder. Enerzijds stellen videospellen de speler in staat om contact met anderen te onderhouden, anderzijds bieden ze een degelijke portie ontspanning. En wie verder kijkt dan zijn neus lang is, ontdekt dat er in die fictieve werelden ook heel wat kennis te rapen valt. Bewaar afstand, wees verantwoordelijk en hou rekening met elkaar. Dit kunnen games over een dodelijke pandemie of een zombie-uitbraak ons leren over de coronacrisis.

1. Het nemen van de juiste maatregelen is belangrijk

In de populaire strategiegame Plague Inc. kruipt de speler in de rol van een dodelijk pathogeen met maar één doel: het uitroeien van de wereldbevolking. De tactiek zit in het bedachtzaam ontwikkelen van een zelfgecreëerde ziekte om er zo voor te zorgen dat iedereen besmet raakt. Wie daarin slaagt vooraleer de wetenschap een medicijn ontwikkelt, wint het spel.

Dit thema blijkt spelers niet af te schrikken in tijden van corona, integendeel. Sinds de uitbraak van het virus merkte de Britse ontwikkelaar Ndemic Creations een sterke piek in het aantal downloads – een fenomeen dat zich ook al eerder voordeed tijdens de ebola-uitbraken. Plague Inc. werd afgelopen januari de bestverkopende app in China, bijna acht jaar na de oorspronkelijke release. Ook het gelijkaardige browserspel Pandemic 2, dat als inspiratie diende voor Plague Inc., zag een forse toename in haar spelersaantallen.

Dat beide spellen net nu weer massaal gespeeld worden, valt volgens Ndemic Creations – én volgens de spelers zelf – te verklaren: mensen proberen op die manier de complexiteit van virale uitbraken te begrijpen. Alhoewel Plague Inc. daadwerkelijk ontworpen is om zo realistisch en informatief mogelijk te zijn, voelden de makers zich genoodzaakt om te benadrukken dat het nog steeds is wat het beweert te zijn: een spel. Geen wetenschappelijk model. Via Plague Inc. kan u vooral op een ludieke manier ondervinden hoe een pandemie tot stand komt. Daarnaast aanschouwt u met eigen ogen hoe bepaalde overheidsmaatregelen dat proberen te voorkomen. De een al effectiever dan de ander.

2. Bewaar afstand van anderen

Mocht u liever meebouwen aan het voortbestaan van de mensheid, dan heeft u keuze genoeg. De lijst met uitstekende zombiesurvivalgames is uitgebreid: de Resident Evil-reeks, State of Decay, Dying Light… Met een overvloed aan wapens valt het offensief tegen de ondoden doorgaans wel in te zetten, al blijkt die tactiek niet in iedere situatie even wenselijk.

Neem nu Project Zomboid bijvoorbeeld, een zandbakspel – het type videospel waarin de speler vrij rondzwerft door een virtuele wereld – dat vooral draait om overleven. In Project Zomboid rent de speler rond in het verzonnen Knox County, dat door de regering in quarantaine is geplaatst nadat het overrompeld werd door zombies. De speler moet op zoek naar spullen en bevoorrading, terwijl hij de ronddolende zombies tracht te vermijden. Vaak is het wijzer om stiekem weg te glippen, dan voor een regelrechte confrontatie te kiezen. Al is het in Project Zomboid geen kwestie van of ze u te pakken krijgen, maar wel van hoe en wanneer.

Wat nu echt de beste tactiek is in het geval van een zombie-uitbraak? Onderzoekers aan de Amerikaanse Cornell-universiteit zochten het uit. Na het lezen van World War Z, een fictieverhaal over een zombieoorlog – waar ook een film en videospel op werden gebaseerd – onderzochten ze hoe een ‘echte’ uitbraak in de Verenigde Staten eraan toe zou gaan. Ze baseerden zich daarvoor op traditionele ziektemodellen en realistische parameters. Hun conclusie? Steden zouden snel vallen, maar het zou weken duren voordat de zombies doordringen in minder dichtbevolkte gebieden en maanden vooraleer ze het berggebied bereiken. Het is maar zodat u het weet.

Als er iets is wat al die fictieve zombie-uitbraken ons kunnen leren, dan is het wel om zo ver mogelijk bij anderen uit de buurt te blijven. Een voorschrift dat ook in deze coronacrisis van groot belang is. U hoeft daarvoor echter niet meteen richting niemandsland te vluchten. Voorlopig komt u al een heel eind als u gewoon ‘in uw kot blijft’.

3. Uw keuze beïnvloedt de mensen rondom u

De zogenaamde interactieve film vormt een spelgenre op zich. In dit soort videospellen ligt de focus vooral op de verhaallijn, die grotendeels wordt beïnvloed door de keuzes die u als speler zelf maakt. Het nemen van een foute beslissing of het niet goed uitvoeren van een actie, kan zomaar resulteren in de dood van een belangrijk personage of simpelweg voorkomen dat het raadsel wordt opgelost. Titels zoals Heavy Rain, Life is Strange en Until Dawn zijn hier uitstekende voorbeelden van. De studio Telltale Games wist dit genre de voorbije jaren te populariseren met spellen rond Game of Thrones, Batman en The Walking Dead.

Maar genoeg over zombies, ook in een wereld vol artificiële intelligentie zijn uw keuzes cruciaal. In Detroit: Become Human kruipt u in de huid – of zijn het printplaten ? – van Connor, Kara en Markus. Anno 2038 vormt de stad Detroit het epicentrum van de androïde-industrie. Ontworpen om de mens te dienen, verrichten deze androïden allerlei klussen. Ze doen boodschappen en zorgen voor de kinderen, maar worden ook ingezet om zwaar fysiek werk uit te voeren. Sommige van deze antropomorfe robots dienen zelfs uitsluitend voor het vermaken van volwassenen – androïden van plezier, zeg maar. Tegelijkertijd worden ze als grofvuil behandeld door de mensen die door de technologische vooruitgang hun job verloren.

Als speler beslist u zelf hoe het verhaal zich verder ontvouwt nadat de androïden een bewustzijn ontwikkelen. Een vreedzame overeenkomst of een gewelddadige revolutie? De uitkomst ligt in uw handen. In spellen zoals deze worden we voortdurend geconfronteerd met de moraliteit van onze beslissingen. Uw keuze is van belang. Niet alleen voor uzelf, maar ook voor de mensen rondom u.

4. Steun elkaar

In post-apocalyptische fictie is het haast een ongeschreven regel: de grootste gevaren op het pad van de protagonisten zijn niet alleen de bloeddorstige monsters of radioactieve straling, maar ook de eigen soortgenoten. In The Last of Us zorgt een dodelijk virusuitbraak voor ontelbaar veel slachtoffers, maar is het een roversbende die het hoofdpersonage bijna de das omdoet. In Horizon Zero Dawn zijn het niet de beestachtige machines die de meeste schade berokkenen, maar wel een handvol wrede sekteleden. Ook in de Fallout-reeks vormen de andere overlevenden vaak een grotere bedreiging dan het nucleair afval an sich.

Maar wie een van deze spellen al eens eerder speelde, weet dat anderen ook heel behulpzaam kunnen zijn. Zo kan u in The Last of Us rekenen op de verzorging van een veertienjarig meisje, wordt u in Horizon Zero Dawn geholpen door een hele reeks bondgenoten en vindt u in de Fallout-reeks steun bij mensen die u zelf al eens uit de nood hielp.

De les de we hieruit trekken is simpel: steun elkaar. Bewaar uw menselijkheid. ‘I believe empathy is the most essential quality of civilization,‘ zei de Amerikaanse filmrecensent Roger Ebert ooit.

5. Samen zoeken we een oplossing

U speelt de puzzelgame Foldit niet meteen om u te ontspannen, tenzij u over de denkcapaciteiten van de geniale Dr. Sheldon Cooper uit The Big Bang Theory beschikt. Toch beweren de makers van Foldit dat puzzelen met eiwitten eenvoudiger is dan het klinkt. Enige voorkennis van biologie kan handig zijn, maar ook zonder kan u spelenderwijs meehelpen aan fundamenteel onderzoek naar ziektes zoals kanker, aids en sinds kort ook het coronavirus.

Hoe kan een puzzelgame daarbij helpen, vraagt u? Eiwitten of proteïnen zijn de werkpaarden in de cellen van een organisme. In ons lichaam sturen ze signalen rond, helpen ze met de spijsvertering, vervoeren ze zuurstof in het bloed, enzovoort. Is er iets mis met die proteïnen, krijgt u ziektes zoals alzheimer of kanker. Waar het in klare taal op neerkomt, is dat deze bijzondere moleculen op een gestructureerde manier opgevouwen zijn, en de vouwmogelijkheden zijn eindeloos. Spelers van Foldit helpen duidelijkheid te brengen in deze wirwar van opties door te puzzelen volgens de regels van de biologie.

Naar aanleiding van de coronacrisis uploadden de makers – academische onderzoekers van verschillende Amerikaanse universiteiten – een nieuwe puzzel, waarin spelers meehelpen in de zoektocht naar een antiviraal medicijn. De oplossingen met de hoogste scores worden door wetenschappers van de Universiteit van Washington onder de loep genomen. Iedereen kan dus zijn steentje bijdragen, ook u. Zo’n 200.000 spelers puzzelen momenteel voor de wetenschap. Mocht u na de eerder aangehaalde games met een onbehagelijk gevoel achterblijven, dan geeft Foldit u hopelijk terug wat hoop.