Kunsthistorici kijken met gefronste wenkbrauwen naar de vermeende ontdekking van oude tekeningen die het werk zouden zijn van een jonge Michelangelo Merisi, of kortweg Caravaggio. Kunsthistorici vinden de hele zaak maar verdacht.
“De jonge Caravaggio. De honderd teruggevonden werken”. Zo klinkt de titel van het e-book dat binnenkort gepubliceerd wordt en dat gaat over de vermeende ontdekking van Caravaggio-schetsen. De schetsen zouden regelmatig terugkeren in zijn latere – ‘echte’ – werken. Volgens de Corriere della Sera reageert de kunsthistorische wereld enorm sceptisch.
Redenen genoeg voor scepticisme
Er zijn verschillende redenen waarom kunsthistorici sceptisch reageren op het recent bekendgemaakte nieuws. Eerst en vooral werden de schetsen in het verleden al onderzocht door befaamde wetenschappers, maar niemand heeft ooit de link gelegd met Caravaggio. “Kortom, als dit klopt, zijn wij allemaal idioten”, reageert Maria Teresa Fiorio, ex-directrice van het museum Raccolte d’Arte del Castello.
Bovendien zijn de twee wetenschappers – Maurizio Bernardelli Curuz en Adriana Conconi Fedrigolli – nauwelijks toegewijd te noemen. Ze voerden enkel onderzoek uit op basis van foto’s van de schetsen. “Ik ken de wetenschappers niet”, zegt Francesca Rossi,
verantwoordelijke bij het museum. “Ze zijn hier ook nooit geweest. Volgens mij zijn hun conclusies ambitieus en niet te geschikt voor publicatie.”
Het is ook zeer moeilijk om fragmentaire schetsen te linken aan een kunstenaar. Zeker in het geval van Caravaggio, aangezien hij zich in zijn werk liet inspireren door zijn leermeester Peterzano. Schetsen die terugkeren in de werken van de kunstenaar kunnen dus evengoed het werk zijn van zijn leermeester.
Kunsthistorici wijzen er ten slotte op dat zulke – toch wel spectaculaire – ontdekkingen meestal voorgelegd worden op een congres en niet in een e-book. “Een ernstige wetenschapper schrijft geen e-book”, zegt Fiorio. “Hij bestudeert de tekeningen en publiceert de resultaten op een correcte manier.”
‘Bedrog’ Sommige wetenschappers noemen de studie gewoon “bedrog.” Claudio Salsi, directeur van het museum Castello Sforzesco, heeft het over “een niet-onderbouwde methode en te suggestief.”
Minder sceptisch is architect en cultuurwoordvoerder in Milaan, Stefano Boeri. Hij roept vooral op tot voorzichtigheid. “Het zou fantastisch zijn mocht de ontdekking kloppen”, verklaart hij. “Maar we moeten vooral wachten op bevestiging.”
Misschien nooit eensgezindheid
Het zal in ieder geval nog even duren voor er zekerheid is over de ontdekking. Het kan maanden duren voor er eensgezindheid is onder de kunsthistorici. En aangezien het niet evident is om fragmenten van tekeningen of schilderijen met zekerheid toe te wijzen aan een kunstenaar, zal het misschien altijd een mysterie blijven. (GM)
