Samen met zijn sprookjesheld Lanny bouwt Max Porter een taalkathedraal die de verblufte lezer met één woord achterlaat: ontzag.
Lanny is een beetje anders. Hij zingt liever dan dat hij spreekt, bouwt prieeltjes in het bos en bestookt de bewoners van zijn Engels slaapdorpje met vreemde vragen als: ‘Wat heeft meer geduld, hoop of een idee?’ Zijn moeder laat betijen. Terwijl ze haar thriller schrijft, mag Lanny vrijelijk het dorp verkennen. Zijn vader, een bankier die elke dag naar de City forenst en daar ‘onzichtbare kapitalen vermeerdert’, maakt zich iets meer zorgen, zeker wanneer Lanny vriendschap sluit met Pete, een oude, excentrieke kunstenaar.
Centrale zin: Dode Papa Scheurwortel ontwaakt uit zijn staande slaapje, rekt zich een akker breed uit en schraapt de droomdroesem af, aardwas die glinstert van de dikke klodders vloeibaar afval.
De barse Pete was ooit beroemd maar heeft het gehad met de kunstwereld. Knutselen met Lanny schenkt hem veel meer plezier dan de zoveelste egotrip. En dan is er nog Dode Papa Scheurwortel, een eeuwenoude legende die door het dorp spookt, zich in een boom kan vermommen en zinnetjes verzamelt. Dat is de band tussen Lanny, Pete en het Gespenst: taal oogsten. Wat betekenen woorden en wat kun je ermee bouwen? Of is het soms beter te zwijgen? Want wie onvoorzichtig met woorden omspringt kan wel eens in een taalweb verstrikt raken. Lanny kan het weten: zijn rijmpjes dreigen hem de das om te doen.
Max Porter debuteerde in 2015 met de verbluffende roman Verdriet is het ding met veren, een ontroerend verhaal over een praatgrage kraai die een rouwend gezin terroriseert. Porters debuut zat tjokvol referenties naar de Engelse literatuur – Poe, Hughes en Plath werden rijkelijk over elke pagina uitgestrooid – en ook nu heb je het gevoel dat hij een plejade aan literaire grootmeesters verhakseld. Alleen al de centrale zin hiernaast werkt op de speekselklieren van elke taalliefhebber en Lanny ontplooit zich gaandeweg tot een fonkelende fontein van woordkunst.
Porters spielerei staat het verhaal overigens niet in de weg. Lanny leest als een joyceaanse versie van De kleine prins. De sprookjesavonturen van Lanny blijven geaard in hedendaagse thema’s als racisme, de angstcultuur en het wantrouwen tegenover de culturele elite. Knap hoe Porter via zijn meerstemmigheid een volledige maatschappij aan het woord laat zonder de vaart van zijn verslavende roman te stremmen.
Doe uzelf een plezier en koop zowel de Nederlandse als de Engelse versie. Vertaalster Saskia van der Lingen heeft dit huzarenstukje tot een zeer goed einde gebracht maar als je het origineel leest, kun je nogmaals watertanden: Porters Engels bruist en schuimt en spat open als vuurwerk. Soms kom je simpelweg sterren te kort.
Lanny
Max Porter, De Bezige Bij (originele titel: Lanny), 216 blz., 20,99 euro.
Max Porter
Max Porter (°1981) werkt als redacteur voor Granta en Portobello Books en heeft een grote liefde voor poëzie en beeldende kunst. Dat merk je aan zijn bladspiegels: zijn wonderlijke regels kronkelen over de pagina en laten zich niet beperken door kantlijn of lettertype. Voor zijn debuut Verdriet is het ding met veren won hij de Dylan Thomas Prize.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
