Schotse schrijver Malachy Tallack schuwt de romantische clichés van zijn thuisland niet in ‘Die Mooie Atlantische Wals’

Regen, turf en weemoed: Malachy Tallack schreef een ode aan een verdwenen Schotland.

Jack heeft zich bij het leven neergelegd. De zestiger leeft teruggetrokken op zijn croft, een keuterboerderij op Shetland. De omliggende graslanden heeft hij al jaren geleden verkocht aan zijn buurman, hij is te oud om nog schapen te hoeden. Een paar keer per week speelt hij conciërge in een havengebouw, een job die hem uit liefdadigheid werd toebedeeld – niemand heeft het breed op Shetland, maar iedereen zorgt voor elkaar.

Ooit wilde hij muzikant worden. Toen hij twintig was, is hij met een gitaarkoffer naar Glasgow gereisd in de hoop daar een artiestenbestaan uit te bouwen. Maar niemand zat te wachten op zijn countrymuziek en het noodlot dreef hem terug naar de boerderij. Jack heeft er vrede mee. In zijn vrije uren tokkelt en zingt hij een beetje, en verder onderhoudt hij zijn moestuin. Net genoeg tijdverdrijf om de nostalgie op afstand te houden. Hij denkt zelden nog aan vroeger, aan zijn vroeggestorven ouders. Zijn vader was een walvisvaarder, zijn moeder breister – vergane beroepen uit een vergane tijd.

Het is een simpele kartonnen doos die hem uit zijn sluimer wekt. Hij heeft niks besteld – zijn boodschappen doet hij nog ouderwets bij de lokale kruidenier – en er komt zelden iemand op zijn erf. De doos kan een grap zijn, de jongeren op het eiland hebben soms behoefte aan kattenkwaad en dan is de zonderlinge Jack een makkelijk doelwit. Maar eens geopend verandert zijn leven voorgoed.

Blatende schapen, de turfsmaak van een single malt, de woeste baren van de Atlantische Oceaan en godganse dagen regen: de Schotse schrijver Malachy Tallack schuwt de romantische clichés van zijn thuisland niet. Zelfs over de wrede walvisvaart en de ontwrichtende Schotse olie-industrie doet hij niet moeilijk, in Die mooie atlantische wals is er geen plaats voor ecologische maatschappijkritiek. Nee, het gaat over de zwijgzame Jack en zijn mysterieuze doos, ook al hoef je geen Sherlock Holmes te zijn om die sentimentele plotlijn te ontrafelen.

Toch werkt die onbeschaamd pastorale aanpak. Met elke pagina begin je meer met Jack mee te leven. De nukkige eenzaat verovert al snel je lezershart, misschien omdat zijn trage levenspad haaks staat op ons jachtige bestaan. Je ziet het zo voor je: een huis aan de kust, een knetterend haardvuur, een slokje scotch en een knisperend vinylplaatje op de speakers. Soms mag een boek ook gewoon een knusse dagdroom zijn. Voor de folky soundtrack kun je overigens ook bij Tallack terecht: naast romancier is hij singer-songwriter en op zijn Bandcamp kun je een oceaanblauwe lp bestellen waarop hij zijn verhaal van ingetogen ballades voorziet. Lekker zwelgen dus.