Politici zijn wolven in schaapsvacht. Giuliano da Empoli haalt zijn scheermes boven en zet ze in hun blootje.
De laatste tijd ben ik verslingerd aan politieke documentaires. Op Canvas keek ik naar Corridors of Power, waarin Amerikaanse topdiplomaten en oud-ministers als Madeleine Albright en Condoleezza Rice terugkijken op enkele drama’s en conflicten op het wereldtoneel. Was de oorlog in Irak gerechtvaardigd? Kon de gruwel in Bosnië vermeden worden? Op Netflix verslond ik dan weer Turning Point, een driedelige reeks met analyses van de Koude Oorlog, de War on Terror en de Vietnamoorlog.
Het is telkens een ontluisterend schouwspel. Presidenten als John F. Kennedy en Lyndon B. Johnson die het volk voorliegen over de rampspoed in Vietnam, adviseurs à la Henry Kissinger die electoraal gewin boven mensenlevens plaatsen, Richard Nixon die met de verkiezingen in het achterhoofd een nakend vredesakkoord saboteert om zijn tegenkandidaat in diskrediet te brengen – met elke aflevering brokkelt je geloof in de mensheid af. Ja, je leert wat bij, maar de geschiedenis blijkt in bloed geschreven en politici gaan vaak over duizenden lijken om aan de macht te komen.
Centrale zin: Tegenwoordig beschikken we over steeds meer informatie en zijn we steeds minder in staat om de toekomst te voorspellen.
Wie shockerende beelden van standrechtelijke executies, massamoorden en tapijtbombardementen liever vermijdt, kan terecht bij politiek essayist Giuliano da Empoli. In een vorig leven trad hij op als adviseur van onder meer de Franse president Emmanuel Macron. Jarenlang had hij toegang tot de cenakels van de macht, inclusief de achterkamertjes en schemerige hotellobby’s waar deals op wereldniveau werden bedisseld.
In Het uur van de wolven blikt hij terug op zijn carrière in de schaduw van macht. Vaak kun je niet geloven wat je leest. Een Arabische prins die zijn concurrenten maandenlang foltert tot ze bereid zijn om zichzelf vrij te kopen voor een paar miljard oliedollars. Miljardair Jeff Bezos die bespioneerd wordt met Israëlische spyware. Oud-president van Amerika Barack Obama die de hulp van een techgigant inschakelt om miljoenen kiezers te manipuleren. Israëlisch premier Benjamin Netanyahu die de VN Veiligheidsraad straal negeert. Da Empoli heeft het allemaal van nabij meegemaakt.
De anekdotes zijn even boeiend als cynisch. Telkens vormen ze een vertrekpunt voor korte essays waarin Da Empoli de menselijke machtshonger analyseert. Hij beroept zich daarbij op inzichten van onder meer de Franse filosoof Montesquieu en de Italiaanse diplomaat Machiavelli. Meestal is de toon grimmig, al toont Da Empoli ook weleens hoe stuntelende politici over hun eigen ego struikelen. Tegen het einde neemt het pessimisme de overhand. Overal ziet Da Empoli nieuwe trumpianen opstaan, de groeiende macht van techbro’s die lak hebben aan democratie doet hem huiveren. Meer dan alles betreurt hij de afbraak van de diplomatie: hoe traag en omzichtig diplomaten ook te werk gaan, praten is altijd beter dan raketten afvuren.
