In Cathy Sweeney’s pittige roman ‘Breakdown’ zegt een vrouw van middelbare leeftijd foert tegen alles

De Ierse Cathy Sweeney schreef een pittig portret van een vrouw in het laatkapitalisme.

Ze is een doodgewone vrouw. Ze woont in een gewoon huis in een buitenwijk van Dublin, heeft een gewone baan in het onderwijs, een gewone man en twee gewone kinderen. Alles is gewoon, en toch, op een winterochtend, knapt er iets in haar hoofd. Zonder aanleiding stapt ze de deur uit en dirigeert ze haar SUV richting Wales. Het is een simpele beslissing: gewoon aan het kruispunt de andere richting inslaan, weg van haar burgerlijke bestaan, haar brave man en haar slapende kinderen.

Het hoort niet. Dat weet ze. Vrouwen horen hun gezin niet te verlaten. Aanvankelijk maakt ze zichzelf wijs dat het om een snipperdagje gaat, maar amper achtenveertig uur later heeft ze een bouwvallig huisje gehuurd. Dit wordt haar plek, hier zal ze haar nieuwe leven opbouwen. Wanneer haar radeloze man drie weken later briesend aan haar deur staat – hoe durft ze hem zo te vernederen en wie zal er voor de kinderen zorgen? – geeft ze geen krimp. Ze is er klaar mee, stuur de scheidingspapieren maar op.

De vrouw blijft naamloos. En ook naar de reden van haar verdwijning blijft het gissen. Ja, haar moeder is recent gestorven, en ja, ze had een klein drankprobleem, en ja, ze reed weleens een scheve schaats om haar uitgebluste huwelijk te compenseren, maar niets verantwoordt haar drastische beslissing. Als ze in haar schuiloord terugblikt op haar jeugd zijn er geen trauma’s te bespeuren – behalve die tienerabortus misschien. Waar liep het mis?

Vrouw van middelbare leeftijd zegt foert: het is geen kakelvers thema. Ook de zomerhit All Fours van Miranda July heeft een gelijkaardig vertrekpunt, maar de Ierse schrijfster Cathy Sweeney puurt er een pittige roman uit. Sweeney maakt handig gebruik van de roadtripstructuur en monteert er vlotte flashbacks tussen. Maar het zijn vooral de observaties die leesplezier opwekken. Een cynisch proevertje: ‘Ik had een hekel aan haar type: jonge vrouwen die nog thuis wonen op verbouwde zolders met eigen badkamer, die creditcards en Instagram-accounts hebben, vriendjes en vriendinnetjes, veganisme en feminisme en de macht om te bepalen wie een creep is en wie niet, wie een bitch is en wie niet. Jonge vrouwen die wel vliegen maar razend worden als iemand vergeet een yoghurtbakje te recyclen, die de generatie van hun ouders overal de schuld van geven en huilen als ze een dode vos langs de weg zien liggen.’

Zo valt er op elke pagina wel een inzicht of een oneliner – ‘geld is het grote tegengif tegen schaamte’ – te sprokkelen. Sweeney schetst in Breakdown een indringend beeld van een vrouw die klaar is met botox en Xanax en haar middelvinger opsteekt naar het saaie burgerleven in suburbia.