In ‘Actrice’ van Anne Enright krijg je zelden een oprechte blik achter de schermen

Vanuit de coulissen probeert Anne Enright een actrice te doorgronden. Helaas tuimelt ze zelf de orkestbak in.

Leven in de schaduw van een ster, het is geen pretje. Ook al is die ster al lang uitgedoofd, de halo blijft nagloeien. Norah groeide op als de dochter van de wereldberoemde actrice Katherine O’Dell en sleept die erfenis nog steeds met zich mee. Geen dag gaat voorbij of ze wordt herinnerd aan de schoonheid van haar moeder – ‘Je hebt haar ogen’, is een zinnetje dat zelfs bij de bakker op haar wordt afgevuurd. Nadat de zoveelste journaliste aan haar bel heeft gehangen, besluit ze, op aangeven van haar man, om dan zelf maar een biografie van haar moeder te schrijven. Daarbij heeft ze een dubbele agenda: ze wil eindelijk ook achterhalen wie haar echte vader is. Dus schuimt ze de wereld en haar archieven af in de hoop het mysterie van haar verwekker te ontrafelen.

Katherine O’Dell, in Londen geboren, presenteerde zich als een oer-Ierse grande dame, een rol die haar een paar Hollywoodfilms opleverde maar haar later ook in de problemen zou brengen. Hoe stond ze tegenover de Ierse zaak? Sympathiseerde ze met het IRA – en hoe oprecht kun je vanuit je limousine meeleven met een onderdrukt volk?

De carrière van O’Dell zou letterlijk met een knaller eindigen. Tijdens een ruzie schoot ze een producer in de voet, waarop een druk becommentarieerd proces volgde dat eindigde met een opname in een psychiatrische instelling. Bleef over: een gekwelde dochter die het verschil niet meer kent tussen mythe en werkelijkheid – nog zo’n veelgestelde vraag: ‘Hoe was ze echt?’

De Ierse schrijfster Anne Enright amuseert zich kostelijk met haar onderwerp, de rise and fall van een diva. Alle roddelbladclichés komen uitgebreid aan bod. Perikelen op filmsets, met drank overgoten feestjes, een stoet aan bekende wereldburgers, onder wie Samuel Beckett en Orson Welles, rijke minnaars die O’Dells spilzucht dempen, de zenuwinzinkingen zo eigen aan dramaqueens… Enright vinkt het allemaal netjes af. Helaas blijft het vaak bij die verplichte opsommingen en krijg je zelden een oprechte blik achter de schermen: zijn actrices echt zo hol, of slaagt Enright er niet in om haar personage van vlees te voorzien?

Actrice hinkt op twee gedachten. Wanneer Norah haar eigen leven beschrijft – de roman is opgebouwd als een brief aan haar huidige man – toont Enright haar kunde maar wanneer ze terugschakelt naar de moeder, hobbelt het boek in neutraal verder. De queeste naar een onbekende vader komt ook nooit van de grond en naarmate de pagina’s slinken, groeit je desinteresse. Nog net geen tomaten, maar dit boek mocht wat steviger op de planken zijn gezet.