Geen knockout, maar de boksroman ‘Headshot’ barst van de ambitie

In Headshot gaan acht levensverhalen met elkaar op de vuist.

Andi ziet de klap niet komen. Een halve seconde laat ze haar dekking zakken en bam, een rechtse hoek tegen haar kaak. Even duizelt Andi, even wankelt ze op haar weke knieën, even ziet ze sterretjes. Een moment later proeft ze haar eigen bloed. Maar ze houdt stand. Boksen is niet voor doetjes, maar nu haar tegenstander Artemis op haar ribben roffelt, vraagt ze zich toch af wat ze hier in godsnaam staat te doen, in een boksring, ergens in een grauwe loods in een buitenwijk van Reno.

Terwijl ze rond Artemis danst, denkt ze aan thuis, aan de jongen die verdronken is in het zwembad. Het hoorde een luizenbaantje te zijn, redder in het lokale zwembad, maar ze had niet gezien hoe een lichaampje langzaam naar de bodem zonk. Niemand neemt haar iets kwalijk – wie laat tieners ook een zwembad bewaken? – maar de zelfhaat is er niet minder om. Misschien wil Andi gewoon klappen krijgen. Misschien wil ze, omgekeerd, iemand vermoorden? Tijd om na te denken is er niet echt, de bel gaat, de jury turft de slagen, het publiek joelt en na een slok water stormt ze weer op Artemis af, vastberaden om die trut tegen het canvas te meppen.

‘Dochters van Amerika’ – zo heet de boksbond. Veel stelt het niet voor, maar voor de acht tienermeisjes die het toernooi uitvechten, staat er veel op het spel. Alle acht worstelen ze met hun dromen en demonen, alle acht geloven ze dat het een verschil maakt, winnen of verliezen. De meiden staan op de rand van hun volwassen leven en iedereen heeft hen verteld dat het echte leven een strijd is, zeker voor vrouwen, dus je kan maar beter afgetraind voor de dag komen.

De sportroman is een notoir moeilijk genre. David Foster Wallace kon begeesterend over tennis schrijven en Joseph O’Neill schreef met Netherland zelfs een roman over cricket, maar sport laat zich moeilijk in woorden vatten – de fysieke snelheid van lichamen vloekt met ons leestempo.

Toch slaagt de Amerikaanse schrijver Rita Bullwinkel met Headshot grotendeels in haar opzet. In vinnige alinea’s wisselt ze vlot tussen de intensiteit van de gevechten en de lome gedachtenwereld van haar personages. Tussen de uppercuts en het zweet door laat ze je binnenkijken in de hoofden van jonge vrouwen die voor hun plek vechten in een harde wereld. Bullwinkel snapt de beperkingen van het sportgenre – ‘Voor taal is er geen ruimte in de gym’, schrijft ze halverwege – maar evengoed komt ze soms met knappe oneliners op de proppen. De centrale zin mag alvast op een tegeltje gestanst. Een echte knockout blijft uit, maar Headshot barst wel van ambitie. Met wat training zou Bullwinkel weleens kunnen uitgroeien tot een literair zwaargewicht.