‘De Pool’ is een valse noot in Coetzees verder indrukwekkend oeuvre

Helaas vindt Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee niet de juiste toon in zijn liefdesroman De Pool.

Voluit heet hij Witold Walczykiewicz maar omdat niemand zijn familienaam kan uitspreken, noemen ze hem gewoon ‘de Pool’. De wereldvermaarde pianist, gespecialiseerd in Chopin, wordt in Barcelona uitgenodigd voor een recital en daar hoort natuurlijk een ontvangstcomité bij. Dat wordt geleid door Beatriz, een bankiersvrouw van eind de veertig die zich onledig houdt met goede werken en deze avond als gezelschapsdame zal fungeren. Met enige weerzin, want ze is niet echt fan van de Pool – zijn controversiële interpretaties van Chopin zijn te modern naar haar smaak. En hopelijk begrijpt de maestro Engels, anders wordt het een dovemansgesprek.

Na het obligate applaus en een rondje handjes schudden met de lokale elite, neemt Beatriz de Pool mee op restaurant. De pianist blijkt een aimabele bejaarde, in de herfst van zijn leven. Zijn Engels is ietwat houterig maar de avond verloopt naar wens. Beatriz begeleidt haar gast naar het hotel, waar ze keurig op de stoep afscheid nemen.

Zo lijken al hun gesprekken te gaan: munten die heen en weer worden geschoven in het donker, zonder te weten wat ze waard zijn.

Klus geklaard, denkt Beatriz, maar ze onderschat de impact van haar verschijning. Witold wordt halsoverkop verliefd op zijn Spaanse gastvrouw en zal haar in de daaropvolgende maanden bestoken met mails die almaar driester worden. Eerst noemt hij haar een muze, een vrouw die rust in zijn leven brengt, maar al snel stelt hij voor om samen naar Brazilië te verhuizen. Dat Beatriz gehuwd is, vormt volgens de Pool geen belemmering; de liefde laat zich niet kooien door dergelijk kleinburgerlijk instituut.

Beatriz vindt het amusant. Ze is zelfs een tikkeltje geflatteerd – het is tenslotte lang geleden dat een man haar het hof heeft gemaakt. Ook haar echtgenoot is gecharmeerd: blijkbaar beschikt hij over een begeerlijke vrouw. Hij vindt het dan ook niet erg dat Beatriz de pianist uitgenodigd heeft op hun buitenverblijf. Zij wil voor eens en voor altijd komaf maken met die kalverliefde. Zodra de Pool haar ware aard leert kennen, zal de liefde wel koelen zonder blazen. Dat is toch het plan. Maar of de Pool dat ook zo ziet?

Liefde blijkt opnieuw de kleinste vorm van oorlog in dit drama van Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee. Een man op de rand van de dood klampt zich vast aan een jongere vrouw, meer behelst deze roman niet, en ondanks de danteske thematiek en de sporadische klasseflitsen moet je jammer genoeg vaststellen dat Coetzee hier niet in grote doen is. De urgentie ontbreekt, de personages ontsnappen amper aan hun clichématige rol en het plot hobbelt richting een zwak slot. Ook op taalgebied valt er weinig te beleven – de zin hiernaast is een uitzondering op de regel. De Pool blijkt helaas een valse noot in een verder indrukwekkend oeuvre.