Op 15 februari 1977 zag De Wollebollen, het eerste avontuur van de familie Kiekeboe, gepubliceerd in Het Laatste Nieuws en De Nieuwe Gazet, het licht. 40 jaar later verwarmen De Kiekeboes nog steeds de harten van het Vlaamse publiek. Een terugblik op vier decennia taal- en tekenkunde.
Het toeval – of het lot? – sleurt het gezin Kiekeboe album na album door de meest uiteenlopende situaties. Van vampiers tot louche zakenmannen, van Boeloe Boeloe tot Havana, er is maar weinig dat het viertal nog níét meemaakte.
Naast een gigantische samenloop van avonturen, een stevige portie intertekstualiteit en een eindeloze stroom aan woordgrappen raken de strips ook maatschappelijke en actuele thema’s aan: concepten als humoseksualiteit, racisme, scheiding, ziekte en prostitutie komen aan bod. Daarnaast worden er regelmatig bekende, soms politieke figuren in verwerkt. Onder meer Maggie De Block en de vroegere Congolese president Mobutu Sese Seko passeerden al de revue. Kiekeboe schuwt weinig taboes, en brengt ze aan de man op een familiegerichte manier die desondanks geen verkleutering impliceert.
‘Kiekeboe in het circus’, de strip die er nooit één werd
Het idee voor de reeks kent zijn oorsprong in het poppentheater, meer bepaald in dat van Walter Merhottein, broer van Studio-Vandersteenpupil Robert Merhottein, beter bekend onder zijn pseudoniem Merho. Aanvankelijk poogde Robert een complementaire stripreeks bij Walters theater te creëren, voornamelijk met het oog op commercieel succes. Die poging raakte na acht bladzijden al in het slop. De theatraliteit van de marionetten was moeilijk over te brengen naar papier. Bijgevolg zag Kiekeboe in het circus nooit het licht.
Enkele jaren later ondernam auteur-tekenaar Merho een tweede poging, en na enig ge-heen-en-weer met enkele kranten kwam Kiekeboe in 1977 van de grond. Met succes. Ondertussen gingen al meer dan 30 miljoen albums over de toonbank, en staat de avonturentellen van de vier hoofdpersonages op 148. De reeks, geprofileerd als een familiestrip, veroverde in Vlaanderen de harten van jong en oud. Er zijn in Vlaanderen heel wat odes aan Kiekeboe te vinden, niet in het minst in Merho’s thuisbasis Zoersel.
Maar niet alles rond Kiekeboe verkocht als zoete broodjes: tot twee keer toe poogden enkele regisseurs een Kiekeboe-album te transformeren tot een film. Tweemaal faalden ze schaamtelijk: Het Witte Bloed (1992) bleek een letterlijke frame-voor-framekopie van de getekende versie te zijn, Misstoestanden (2000) week dan weer belachelijk ver af van het originele verhaal. De film was zo gedrochtelijk dat Merho er meteen afstand van nam, en een nieuwe uitgave van de strip profileerde als ‘het album waarop de gelijknamige film niet gebaseerd is’.
Nieuwe naam en een spin-off
Een paar jaar later, in 2007, probeerden theatermakers het album Baas boven baas op het podium van de Antwerpse zaal Elckerlyc te sleuren, maar ook de transitie van strip naar theater verliep niet buitengewoon goed. Andere portretteringen van de personages werkten dan weer wél. Zo verscheen er bijzonder veel merchandise, en zijn de steden Antwerpen en Hasselt nog steeds trots op hun stripmuur.
In 2010 kreeg de reeks een make-over. De naam wijzigde van Kiekeboe naar het ‘volwassenere en inclusievere’ De Kiekeboes, en de personages kregen een meer gevariëerde kleerkast. Recentelijk kwam er nog een nieuwe wijziging: Merho schroefde het aantal uitgaves per jaar van vier naar een tweetal.
Vandaag verschijnt het 148e album Nepwerk, op 12 april volgt het eerste deel van de spin-off Fanny K. Benieuwd in wat voor uiteenlopende situaties dochter Kiekeboe zoal verzeild zal raken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
