Woensdag 5/11, 21.35, Canvas
Een krop in de keel krijg je als je Phara de Aguirre in Kosovo een gezin met drie kinderen ziet opzoeken dat in 2007 in België terechtkwam. Hun jongste dochter Dea werd ook in ons land geboren. Ondanks asielaanvragen werd de familie eind 2013 stante pede terug naar Kosovo gestuurd. In de driedelige reeks Weg van België reist De Aguirre uitgewezen asielzoekers achterna.
‘Vorige zomer zag ik op de Nederlandse televisie Uitgezet‘, vertelt de journaliste. ‘Die reeks ging over kinderen die teruggestuurd zijn naar diverse landen. Ik dacht vrijwel onmiddellijk: dit wil ik ook maken. Niet alleen over kinderen, maar over allerlei mensen die na zo veel jaren in een land teruggestuurd worden. Niet zozeer om een bepaald beeld van asielzoekers te ontkrachten, wel om de cijfers een gezicht te geven. Er zijn jaarlijks zo’n 9000 mensen die teruggestuurd worden of vrijwillig terugkeren. Al is vrijwillig natuurlijk een relatief begrip. Wie zijn die mensen eigenlijk? En hoe pikken ze hun leven weer op in een land waar ze zo lang niet meer gewoond hebben? Dat verhaal wilden we vertellen.’
Het is geen reeks waar je vrolijk van wordt.
PHARA DE AGUIRRE: Nee, mijn excuses, maar het is wel de realiteit. Voor de familie Berisha uit Kosovo is het trauma nog heel vers. De ouders zitten in de put en vinden geen werk. De kinderen proberen wel nieuwe vriendjes te maken, maar missen hun vrienden en hun leven in België enorm. Later volg ik nog een broer en zus uit Mongolië en een jongen uit Afghanistan. Zij zijn al iets langer teruggekeerd, en doen hun best om hun leven opnieuw op te bouwen. Maar de droefheid, de herinnering aan die jaren in België, zal levenslang nazinderen.
Het ziet er naar uit dat het asielbeleid nog zal verstrengen onder Theo Francken, onze nieuwbakken staatssecretaris voor Asiel en Migratie.
DE AGUIRRE: De man moet nog beginnen, dus krijgt hij het voordeel van de twijfel. Maar hij wil elk jaar duizend mensen meer terugsturen. Vooral mensen die criminele feiten plegen, hoorde ik hem op de radio zeggen. Hij gaf de gauwdiefstallen in Leuven als concreet voorbeeld. Dat zal voor een stuk wel zo zijn. Maar zoals je zult zien in de reeks, zijn het niet alleen criminelen die worden uitgewezen. Het zijn ook kinderen die hier zes jaar lang onderwijs gevolgd hebben. Ik hoop echt dat Francken naar onze reeks zal kijken en dat er een grondig debat komt over het terugkeerbeleid.
Bij zo’n kind maakt een uitwijzing hevige emoties los.
DE AGUIRRE: Dat verraste mij ook. Vanaf het allereerste moment dat ik Vlera zag, de oudste dochter van het gezin Berisha, werd er gehuild. Omdat het voor haar echt een zeer aangrijpende ervaring geweest is.
Jij biedt haar een troostende schouder, je pakt haar vast?
DE AGUIRRE: Tuurlijk, dan komt mijn moederhart boven. Dat meisje was dolgraag in de zomer op vakantie geweest in België, bij haar schoolvriendinnetjes. Ze heeft wel een vriendinnetje uit Leuven dat haar regelmatig komt bezoeken in Kosovo. Maar omgekeerd mag niet. De familie heeft een inreisverbod voor alle Europese landen, voor een periode van drie jaar, omdat ze niet vrijwillig teruggekeerd zijn. We kunnen ons dat nauwelijks voorstellen. Dat vind ik bijzonder streng en hard voor kinderen. Ook daarover mag wel eens een debat gevoerd worden.
ANDREAS ILEGEMS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
