Vin

Eerste zin Eerst werkte ik in ‘de accordeon’.

Lore is een jonge lerares die haar weg zoekt tussen het personeel en de leerlingen van het VIN, het Vrij Instituut voor Nijverheid. Maar echt goed gaat het niet. Net zoals haar privéleven, dat getekend wordt door haar na zeven jaar afgesprongen relatie met beeldend kunstenaar Daniël, lijkt haar doceren een aaneenschakeling van frustrerende mislukkingen te zijn. Wie gaat met wie op de loop, denk je wanneer je leest hoe Lore dag na dag meer in de ban raakt van leerling Axel.

Naast Lore spelen de half-Poolse conciërge Sergei en de Armeense poetsvrouw Anna de hoofdrollen in VIN. Hij is na een huwelijk van 24 jaar in de steek gelaten door zijn vrouw, waardoor hij ook zijn baan en zijn huis dreigt te verliezen (want een conciërge kan geen alleenstaande zijn). Zij ligt in het ziekenhuis nadat er op school een ongeluk is gebeurd waarvoor ze Lore en Sergei de schuld geeft. Het heeft allemaal te maken met de archiefdozen die uit de kelder van de school gehaald moeten worden. De toetsen en werkjes van de leerlingen die erin zitten, kunnen niet langer opgevraagd worden door de inspectie en mogen dus afgevoerd worden. Dat Anna een zoon op school had en ze dolgraag zijn ‘schoolerfenis’ in handen zou krijgen, blijkt de crux van het verhaal.

Twee decennia voor de klas hebben Ruth Lasters een bijzonder scherp inzicht opgeleverd in de psychologie van de leerkracht, en zeker in die van een onzeker iemand als Lore. Om haar leerlingen aan haar kant te krijgen gaat ze over tot het prijsgeven van details over haar persoonlijke leven. Steeds meer details willen die jongens weten, over liefde en seks vooral. Tot Lore beseft dat ze haar in hun macht krijgen en ze er abrupt een einde aan maakt, waarna de pesterijen en de vunzige alcoholstifttekeningen opduiken. Lasters beschrijft dat meesterlijk. Veel minder geslaagd is haar Erik Vlaminck-achtige beschrijving van volksmens Sergei, die vaak stroef en ongeloofwaardig overkomt. Maar dat is in feite slechts een detail in een roman die uitblinkt door zijn thematiek. Niet alleen het schoolarchief dient immers dringend opgeruimd te worden. We hebben allemaal wel een paar dozen oud papier die we dringend eens op straat zouden moeten zetten.