Elke week geven we een werk dat ten onrechte vergeten is of onderschat wordt de aandacht die het verdient.

‘Nu Wereldoorlog III veilig is geëindigd, voel ik me vrij om commentaar te geven op twee merkwaardige aspecten van de hele verschrikkelijke affaire. De eerste is dat deze lang gevreesde nucleaire confrontatie (…) in feite nauwelijks vier minuten duurde. (…) De andere buitengewone eigenschap van WO III is dat ik zowat de enige ben die weet dat hij heeft plaatsgevonden.’

Zo begint The Secret History of World War 3, een kortverhaal dat J.G. Ballard in 1988 publiceerde. U kent de Britse schrijver in de gedaante van de jonge Christian Bale in Steven Spielbergs Empire of the Sun, gebaseerd op Ballards semi-autobiografische roman over zijn jeugd. U kent hem ook als de man die verwrongen erotiek uit het blinkende chroom van autobumpers en protheses distilleerde in Crash, verfilmd door David Cronenberg.

Zowat de enige man die in WW3 weet heeft van die oorlog, is een kinderarts uit de buurt van Washington. En niet omdat de rest van de wereldbevolking in één klap gedecimeerd is – er ontploffen slechts vijf bommen, in Alaska en Oost-Siberië. Het nieuws wordt ook netjes via alle geijkte mediakanalen verspreid, maar het volk heeft belangrijker zaken aan het hoofd

Toen Ronald Reagans tweede termijn als Amerikaans president er in 1989 op zat, verzonk het hele vrije Westen in nostalgie, naar een president die zijn films verwart met de realiteit, die liever tv kijkt in zijn pyjama dan zich om wereldproblemen te bekommeren. Senaat en Huis van Afgevaardigden stemmen een wet die een derde ambtstermijn mogelijk maakt, en in 1993 is Ronnie, 82 ondertussen en al aardig seniel, terug in het Witte Huis.

Omdat hij soms een onsamenhangende indruk maakt – zijn speeches worden hem ingefluisterd via een oortje – geeft het Witte Huis een gedetailleerd gezondheidsrapport van de voormalige acteur vrij: fysiek en mentaal is hij nog niet eens zeventig! De natie haalt opgelucht adem, de aandelenbeurzen veren op. Voortaan wordt er wekelijks, later dagelijks, bericht over presidentiële bloeddruk, hartslag en wat dies meer zij. Halverwege zijn derde ambtstermijn boeken de Republikeinen een eclatante overwinning, dankzij gunstige tijdingen over Reagans stoelgang op de vooravond van de stembusslag.

De medische tijdingen worden een niet-aflatende nieuwsstroom. De nieuwsticker in journaals ruimt plaats voor een hartslaggrafiek van Reagan, helemaal live. En binnen de kortste keren pulseert die onder alle mogelijke programma’s. En de hele natie dagdroomt wanneer Ronnie aan zijn remslaapje toe is.

Als de president in januari 1995 een lichte verkoudheid opdoet, is dat hét grote nieuws. Faits divers op dat moment: ‘Blizzards in de Midwest, en de Verenigde Staten zijn nu in staat van oorlog met de Sovjet-Unie.’

Vier minuten later, net voor het jongste rapport over de first flatulence, is de oorlog gelukkig al voorbij. Niet dat het iemand is opgevallen dat hij begonnen was. De president zelf is het allicht ook al vergeten.

De Koude Oorlog werd bezegeld kort nadat hij dit kortverhaal had geschreven, Ballard stierf in 2009, de informatiestroom is sindsdien alleen maar aangezwollen. Als de wereld brandt, zullen we het meteen weten. Maar onthouden we het ook? En spreken panda’s nu Nederlands of Frans?

KRIS JACOBS