The Red Riding Trilogy

15-06-2010, 22:00 Bijgewerkt op: 07-12-2020, 22:20

MISDAAD EN STRAFFELOOSHEID. Een must voor uw dvd-collectie: een opzienbarend, uit het leven gegrepen en uit de krantenkoppen gerukt Brits misdaaddrieluik.

2009

Films: ****

Extra’s: **

Cinéart/TwinPics

De onthutsende misdaadserie The Red Riding Trilogy bestaat uit drie films gebaseerd op vier extreem zwartgallige Engelse romans van David Peace. Die man haalde zijn inspiratie op zijn beurt uit enkele ophefmakende waargebeurde moordzaken en gerechtelijke dwalingen, waaronder de jacht op de seriemoordenaar de Yorkshire Ripper, die in vijf jaar tijd dertien jonge vrouwen ombracht. In de woorden van een bewonderaar vat Peace in zijn boeken de ‘reinste lulligheid van Engeland in de late jaren 70, toen het wel een Oostblokland leek’.

Dat gevoel scheppen ook de drie lugubere films die geschreven zijn door eenzelfde scenarist (Tony Grisoni), maar geregisseerd zijn door verschillende cineasten (Julian Jarrold, James Marsh, Anand Tucker). De drie gebruikten uiteenlopende stijlen, die ook bepaald worden door de diverse formaten en technieken: super-8, 35 mm, digitale camera, 1: 85 of 2: 35 beeldverhouding, inlassing van journaalbeelden en archieffoto’s. Desondanks vertonen de bitter fatalistische films een grote eenheid, zodat het ook weinig zin heeft om te zitten vitten welke van de drie nu de beste is.

Hoewel de verhalen zich in verschillende periodes (1974, 1980, 1983) afspelen, waarbij er telkens een nieuwe speurder geïntroduceerd wordt die vergeefs de waarheid probeert te achterhalen, kijk je naar één complex vertakt vijf uur durend verhaal, waarvan de verschillende secties elkaar overlappen, uitdiepen en verhelderen. Zo wordt deel 1 nog beter als je deel 3 hebt gezien, omdat het via flashbacks enkele losse eindjes aan elkaar knoopt. Zoals bij elke sterke tv-serie is er dus een cumulatief effect.

Hoe spannend de whodunitintrige ook is en hoe meeslepend de procedures van het onderzoek ook zijn, wat The Red Riding Trilogy zo beklemmend maakt, is dat je als kijker ondergedompeld wordt in een gore wereld van geweld, verderf, corruptie en vrouwenhaat. Er heerst een wraakroepende onrechtvaardigheid: niet de daders, maar de slachtoffers worden gestraft en de verdorven politieagenten gaan vrijuit – ‘This is the North: we do what we want’, klinkt als een leidmotief door de films. De drie speurders (Andrew Garfield, Paddy Considine, Mark Addy) en de vele personages die ze tijdens hun frustrerende onderzoek kruisen, zijn fors getekend en hebben allemaal hun even verontrustende als confronterende moment van waarheid.

Toch worden ze allemaal overstemd door een grotere protagonist: de eigenlijke hoofdrol in The Red Riding Trilogy wordt opgeëist door het beklemmende decor van de misdaad. Dit zijn de achterstandsbuurten en nieuwbouwwijken in de stijl van het brutalisme in West Yorkshire. In die kweekvijvers voor criminaliteit, exploitatie, hebzucht en corruptie verspreidt het spookachtige kwaad zich als een olievlek. Dat kwaad schuilt niet louter in de killers of in de cynische wetsdienaren die van de onopgeloste moorden profiteren om hun onderlinge afrekeningen te camoufleren, maar is er tot diep in het hele sociale weefsel doorgedrongen. Kortom, The Red Riding Trilogy is een lange afdaling in de duistere krochten van de menselijke ziel.