THE AMERICAN ***
Vrijdag 7/12, 2040 – Canvas. Anton Corbijn, VS 2010
De Nederlandse fotograaf Anton Corbijn, wereldberoemd door zijn iconische beelden van Joy Division en U2, tref je tegenwoordig ook vaak op een filmset. Eerst was er Closer, een bijzonder verdienstelijke Ian Curtisbiopic. Momenteel is Corbijn volop bezig met de John le Carré-verfilming A Most Wanted Man. Tussen die twee films in draaide hij The American, een in Italië gesitueerde misdaadthriller met George Clooney als de enige Amerikaan in de cast.
Voor deze formeel uitgebeende genreoefening greep Corbijn terug naar een roman van de Britse schrijver Martin Booth: A Very Private Gentleman, een titel die perfect de lading dekt. Tenminste, als je er de woorden wapensmid en huurmoordenaar aan toevoegt.
Jack (Clooney) is vanuit Zweden in Rome aangekomen. Voordien is er bloed gestroomd over een onbezoedeld sneeuwlandschap, maar veel weten we nog niet over deze afstandelijke Amerikaan en ook in wat volgt, wordt er karig met informatie omgesprongen. Jack ontmoet zijn opdrachtgever, die hem de raad geeft een tijdje te gaan schuilen in het dorpje Castel del Monte in de Abruzzen – die opdrachtgever wordt zowaar vertolkt door een Vlaming: Johan Leysen, en Corbijn gebruikt diens diepdoorgroefde kop uitstekend.
Dat we de afgetrainde Clooney wat later in het fotogenieke Castel del Monte in een café op tv naar The Good, the Bad and the Ugly zien kijken, is geen toeval: in deze regio zijn heel wat westerns opgenomen, iets wat als een watermerk oplicht in zowel de stijl als de inhoud van dit verhaal. Ook hier krijg je verstilde en fraaie shots van landschappen. Clooneys personage lijkt dan weer op de verbitterde eenzaat of stilzwijgende vreemdeling uit westerns, die een thuis zoekt, getekend als hij is door zijn verleden of zijn reputatie met de revolver.
In Castel del Monte, een labyrint van tunneltjes en smalle straten, maakt Jack – onder het mom dat hij een natuurfotograaf is – contact met een prostituee en een priester. Dat zorgt voor een soms wat te doorzichtige symboliek: het offer, de verrijzenis van de menselijke ziel… Maar precies zoals Corbijn altijd koel door de cameralens kijkt, zo gaan we de altijd waakzame Jack vooral door het vizier van een wapen zien kijken. De enige liefde in het leven van deze kille professional is die voor geweren. De spanning loopt weliswaar op via enkele korte actiescènes, maar het accent ligt op de discipline en het ritueel waarmee Jack in zijn huurwoning maniakaal een nieuw wapen in elkaar knutselt. The American is zo vooral een klinische existentiële karakterstudie zoals Jean-Pierre Melvilles Le Samouraï (1967). En Clooney is meer een melancholieke Alain Delon dan de Clark Gable waar hij zo vaak mee vergeleken wordt.
LUC JORIS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier