‘STOUTMOEDIG, BRUTAAL EN HOPELIJK CONTRAIR’

V.l.n.r. Nick McCarthy, Paul Thomson, Bob Hardy en Alex Kapranos. 'In subliminale addertjes onder het gras zijn we goed.'

20-08-2013, 22:00 Bijgewerkt op: 07-12-2020, 17:21

‘Het was een goede plaat opnemen of stoppen’, aldus Alex Kapranos van Franz Ferdinand. Ze kozen voor het eerste en bewijzen met Right Thoughts, Right Words, Right Action dat ze nog niks aan energie en bevlieging hebben ingeboet.

Wanneer Liam Gallagher zijn in vitriool gedipte pijlen op je richt, weet je als Britse band: we zijn goed bezig. Toen Gallagher Franz Ferdinand in 2005 afschilderde als ‘Right Said Fred in een net pak’, raakte dat zanger Alex Kapranos z’n kouwe kleren hoegenaamd niet. ‘Liam reageert als een gepikeerd schoolmeisje’, prikte de frontman terug, en keek nog eens naar de top van de Britse album charts, waar hun tweede album You Could Have It So Much Better stond te blinken.

Bekvechten en een grote mond opzetten, drank- of drugsperikelen, roddelblaadjes en schandaaltjes, Franz Ferdinand heeft er zich de voorbije tien jaar niet aan laten vangen. Het kwartet uit Glasgow werd groot op kracht van hun songs – intelligente, strakke en catchy gitaarpopsongs gebouwd op beresterke refreinen en energieke riffs. Groot genoeg voor platenfirma Domino om de promo-exemplaren van hun nieuwe, vierde album Right Thoughts, Right Words, Right Action veiligheidshalve uit te sturen onder een schuilnaam, Blackpool Maffia.

Blackpool, is dat niet het Blankenberge van Engeland, een kuststadje van volks vertier en platte commercie?

ALEX KAPRANOS: Die schuilnaam is bedacht door onze platenfirma, waarschijnlijk omdat in de song Love Illumination naar Blackpool wordt verwezen. Tegenwoordig is Blackpool een plek van vergane glorie, maar ooit was het een magische plaats waar de working class hun zuurverdiende vakantie doorbracht. Een van de grote attracties was de jaarlijkse illumination, een lichtfestival op de dijk en de pieren. Lang voor de gemiddelde burger elektriciteit in huis had, konden ze zich in Blackpool tijdens de zomermaanden aan ‘de lichtjes’ vergapen. Een buitengewoon en romantisch moment in het niet zo buitengewone en romantische leven van de Engelse arbeider.

De titel van jullie nieuwe album heeft een revolutionaire bijklank. Beïnvloed door de woelige tijden?

KAPRANOS: We hebben nochtans geen politieke bijbedoelingen hoor. Grappig trouwens, een vriend van me vond dat het een ideale titel voor een zelfhulpboek zou zijn. Je kunt er dus verschillende kanten mee uit. (lacht)

Ik heb Franz Ferdinand altijd een groep gevonden met een dwingend, opruiend karakter.

KAPRANOS:(denkt) Ik zou het eerder stoutmoedig noemen, een beetje brutaal en hopelijk contrair. Maar ik snap je redenering wel, er zit vaak iets dwingend in ons artwork. Nu ook weer, met die pijlen op de hoes. In feite is de titel een correcte samenvatting van de sfeer op de plaat en in de groep. Het was zeker de meest genietbare plaat om op te nemen. Het was dan ook alles of niets: of een nieuwe, goede plaat maken, of de band opheffen.

Geen druk?

KAPRANOS: Echt niet, eenmaal we de knoop hadden doorgehakt, was het simpel. Beetje socializen, ideeën hebben, ideeën uitwerken in een song, de song leren spelen en opnemen. Zo simpel en vlot ging het ook bij ons eerste album, maar bij de vorige plaat trokken we de studio in zonder ideeën en dan begin je te jammen. Verschrikkelijk. Van alle ervaringen die een mens z’n ziel kan leegzuigen, staat jammen in de top tien. Op de koop toe voelde ik me claustrofobisch en bekeken in de studio.

Last van paranoia?

KAPRANOS: Niks paranoia, want ik werd effectief bekeken. Door mensen zoals jij. (lacht) Sinds onze vorige plaat zijn alle muziekjournalisten personae non gratae in de studio, geen sneakpreviews meer! Voor je het weet, verschijnt er een artikel genre ‘Franz Ferdinand werkt aan discoalbum’.

In Stand On The Horizon zit een zweem disco.

KAPRANOS: Dat bedoel ik. Maar het klopt, dankzij de strijkers. Gearrangeerd en ingespeeld door Owen Pallett, die onder meer met Arcade Fire en The Last Shadow Puppets heeft samengewerkt. Er staan ook saxofoon en andere koperblazers op de plaat, en veel bizarre percussie-instrumenten die we hebben meegebracht na onze laatste tour in Latijns-Amerika. We zijn daar helemaal in de ban geraakt van cumbia, een traditioneel muziekgenre dat vooral populair is in Columbia en Peru.

Franz Ferdinand maakt een latin album!

KAPRANOS:(lacht) Niet echt. Met een beetje goede wil hoor je in Brief Encounters een soort cumbiaritme, maar dan op z’n Franz Ferdinands.

Wat is dat? ‘Op z’n Franz Ferdinands’?

KAPRANOS: Goh… Spelen met uiteenlopende invloeden zonder dat de luisteraar het doorheeft? Neem nu Bullet op de nieuwe plaat, een soort vendettasong die bewust is opgebouwd rond hetzelfde principe van een thriller of een horrorfilm. Spanning opbouwen is een heel ritmisch proces, er zit een maat en een toonaard in. De truc bestaat erin om die op het juiste moment te doorbreken, door te veranderen van toonaard of door een nieuwe maat vroeger of later te beginnen. Bon, vrij technisch, en de luisteraar zal het misschien niet merken, maar dat is net de bedoeling. Je moet het onbewust voelen, en in zulke subliminale addertjes onder het gras zijn we goed. Popmuziek moet trouwens niet te veel worden ontleed, dat verpest de ervaring. Toen ik vijf jaar was, hield ik ook van The Beatles zonder te weten wat close harmonies precies waren.

In de afsluitende song Goodbye Lovers & Friends spreek je de aanwezigen op je eigen begrafenis toe. ‘Don’t play pop music’, klinkt het.

KAPRANOS: Een verschrikkelijke trend! Zit je daar te rouwen, samen met mensen die je niet of maar half kent, en dan moet je pakweg Robbie Williams doorstaan! Of erger, mensen die van hun begrafenis gebruik maken om je een laatste keer hun foute muzieksmaak door de strot te duwen: ‘Nu gaan jullie allemaal naar Rush luisteren, haha!’ (lacht) Ik ben niet religieus, maar geef mij op mijn definitieve afscheid toch maar een hymne zoals Amazing Grace of zo.