Maandag 4/4, 20.35, Acht
Onder de noemer Steenweg gaat Acht van start met een reeks reportages over markante taferelen achter heel gewone gevels langs Vlaamse steenwegen. Elke aflevering wordt gemaakt door een andere Vlaamse regisseur. De eerste episode is van de hand van de Oost-Vlaamse documentairemaker Tim De Keersmaecker, die wekenlang op pad ging met Samuel, een 54-jarige Congolees die illegaal in ons land verblijft en zijn boterham verdient met de verdeling van reclamebladen als Passe-Partout en Rondom.
Vanwaar je interesse in deze illegale krantenbezorgers?
TIM DE KEERSMAECKER: Ik ben opgegroeid in het landelijke Grembergen, bij Dendermonde. In de winter zat ik als kind door de ruit naar de besneeuwde straat te staren, en dan zag ik die mensen rondrijden in hun aftandse bestelwagen. Dat beeld fascineerde me. Hoe zij door weer en wind, van postbus naar postbus trokken, om een reclameblaadje te bezorgen dat vaak snel werd weggesmeten, en door anderen dan weer uitvoerig gelezen werd. Door Samuel intensief te volgen, kreeg ik een beter beeld van hun situatie, die soms echt wel hallucinant is.
Kreeg je meteen toestemming om Samuel en zijn trawanten te volgen?
DE KEERSMAECKER: Hij was zelf bereid om zijn verhaal te doen. Hij woont hier al acht jaar, maar heeft zeven keer een uitzettingsbevel gekregen en heeft al in verschillende opvangcentra gezeten. We hebben wel toestemming gevraagd aan de BD (Belgische Distributiedienst, nvdr.). Via dat bedrijf verdelen de grote persgroepen hun reclamebladen, en BD engageert op zijn beurt de vzw’s die de illegale krantenverdelers ronselen. Op zich is daar niets mis mee. Zo houdt de overheid hen bezig. Maar eigenlijk worden ze er niet naar behoren voor betaald. Het is een moderne vorm van slavernij, een soort uitbuitingssituatie waar weinig mensen van op de hoogte zijn. Nu, Samuel vindt er wel zijn weg in. ‘La joie, c’est un esprit’, zegt hij: geluk kies je zelf. Een typische Afrikaanse ingesteldheid, die zorgt dat ze op de been blijven, zelfs al zitten ze in zo’n shitty situatie.
De documentaire sluit mooi aan bij je vorig jaar verschenen documentaire, No Man Is an Island, over twee jonge vluchtelingen die aanspoelen op het Italiaanse eiland Lampedusa.
DE KEERSMAECKER: Je zou het een tweede luik in een breder werk over migratie, integratie en identiteit kunnen noemen. Want een aantal van de gasten die met Samuel rondtrekken zijn ook vanuit Afrika, via Lampedusa en Italië, naar hier gekomen. Ze zagen zich door de financiële cisis genoodzaakt om naar het noorden op te schuiven, en kwamen zo terecht in Brussel, waar ze trachten te overleven met vrijwilligerswerk.
ANDREAS ILEGEMS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
