Dat landgenoot Ivo van Hove in Zomergasten een film van John Cassavetes selecteerde, is geen verrassing. Dat hij voor Opening Night (1977) koos, is dat evenmin. Van Hove – ‘een van de meestgeroemde toneel- en operaregisseurs ter wereld’, dixit de VPRO – heeft Opening Night in 2006 zelf nog op de planken gebracht. Opening Night was bovendien de lievelingsfilm van wijlen Cassavetes zelf.
Centraal in de film staat de gevierde Broadwayactrice Myrtle Gordon (Gena Rowlands, Cassavetes’ echtgenote), die in Connecticut is voor try-outs van een nieuw stuk, The Second Woman, waarin ze voor het eerst een oudere vrouw speelt. Wanneer ze na een voorstelling handtekeningen uitdeelt, ontmoet ze Nancy (Laura Johnson), een jonge bewonderaarster die achter haar aan rent, aangereden wordt en overlijdt.
Tegelijk worstelt ze met haar rol in The Second Woman. Haar ex Maurice Aarons (Cassavetes zelf) speelt in het stuk een voormalige minnaar, de flirterige regisseur Manny Victor (Ben Gazzara) complimenteert haar voortdurend op betuttelende wijze en haar personage heeft een midlifecrisis, net zoals Myrtle zelf. Myrtle verdwaalt almaar meer in het labyrint dat haar privé- en beroepsleven is geworden. Ze verbeeldt zich dat de dode Nancy haar aanvalt, stort zich in de drank en vecht tot op het podium tegen de waanzin waarmee ze geconfronteerd wordt. Opening night, de premièreavond, lijkt op een fiasco te zullen uitdraaien.
Voor buitenbeentje Cassavetes, de invloedrijke regisseur van drama’s als Shadows (1959), Faces (1968), A Woman under the Influence (1974) en Love Streams (1984), was acteren een verlengstuk van het leven. ‘Myrtle is de vrouw van wie ik het meest houd’, heeft hij zelf over zijn personage gezegd, een personage dat gespeeld wordt door zijn echtgenote, van wie hij hier dan ook nog eens de tegenspeler is. Om die dunne grens tussen fictie en realiteit beter te vatten kiest hij bovendien voor een losse cameravoering en een ruwe, realistische sfeer met veel natuurlijk licht.
Opening Night deed het barslecht toen hij eind december 1977 in première ging, aanvankelijk slechts in één zaal in LA. Uiteindelijk kreeg dit meeslepende psychodrama pas in 1991, twee jaar na Cassavetes’ dood, een commerciële release in eigen land. In Europa verging het Opening Night beter, met een vertoning op de Berlinale van 1978, waar Gena Rowlands de Zilveren Beer voor beste actrice kreeg. Mettertijd is de film uitgegroeid tot een cinefiele klassieker, een die overigens maar zelden op tv wordt vertoond. Grijp uw kans!
Zondag 1/9, 23.25, NPO 2
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
