Never Let Me Go ***

KLONEN ZIJN OOK MENSEN – Mark Romanek trekt de ethische kaart in dit gevoelige noodlotsdrama naar de roman van Kazuo Ishiguro.

Mark Romanek

Met Keira Knightley,

Carey Mulligan, Andrew Garfield, Charlotte Rampling

Het verhaal situeert zich in de jaren 80, maar de feiten hebben nooit plaatsgevonden. Sciencefiction? Hangt ervan af hoe je het bekijkt. Regisseur Mark Romanek volgt vrij trouw de drieledige structuur van Kazuo Ishiguro’s gelijknamige roman. Centraal staat Kathy (rol van Carey Mulligan), die samen met Tommy en haar boezemvriendin Ruth deel uitmaakt van het National Donor Programme, een project waarin menselijke klonen gecreëerd worden om het tekort aan organendonoren in te vullen.

Eerst zie je hoe de kinderen in een kostschool opgroeien, om vervolgens op een boerderij klaargestoomd te worden voor hun ‘completion’ – lees: hun dood. Ten slotte doen ze waarvoor ze werden gemaakt: organen afstaan. Soms overleven ze drie operaties, soms is de eerste donatie al fataal.

Maar: kennen ze als klonen ook menselijke emoties? Volgens de wetenschappers aan wier brein dit onfrisse idee is ontsproten alvast niet. We leven nu eenmaal in een tijd waarin enkel uiterlijke schoonheid telt en leeftijd geen gezicht meer heeft. Plastische chirurgie is een ding, het vervangen van malfunctionerende organen – door ziekte of ouderdom – een ander. Dus waarom geen klonen creëren om een onuitputtelijke voorraad aan organen te kweken?

Literatuurverfilmingen lokken steevast discussies uit. Ofwel wordt de roman echt bewerkt en wordt die aangevuld met de visie van de scenarist en regisseur, ofwel wordt het verhaal van het boek nauwgezet gevolgd. Dé vraag luidt ook deze keer: in hoeverre prikkelt de verfilming van Never Let Me Go de verbeelding van de lezer? Een beetje zoals bij de verfilming van The Road luidt het antwoord : weinig. Wat noch in dit geval, noch in dat van The Road overigens noodzakelijk negatief hoeft te zijn.

Mark Romanek – een gevierde regisseur van muziekvideo’s – stelt zijn beeldregie in functie van de inhoud. Net zoals in zijn eerste twee films Static (1985) en One Hour Photo (2002) gaat hij elke vorm van visueel effectbejag en goedkoop sentiment uit de weg. Door die l ess is more-aanpak krijgt het verhaal van de drie kinderen, later jongvolwassenen, een extra pakkende dimensie.

Bovendien baadt de hele film in een hallucinant en onheilspellend sfeertje. Het meest angstwekkende in dit verhaal is het feit dat kinderen voor alles openstaan. Hun creativiteit en emoties zijn in deze context schrijnend, aangezien kinderen in hun naïviteit kneedbaar zijn. Mensen klonen als oplossing voor ouderdom en ongeneeslijke ziekten? Een perverse toekomstdroom voor de rich and famous. Of lijkt u dit dé oplossing voor de (over)bevolking?

PIET GOETHALS