Op hun nieuwe album I See You zijn de treurwilgjes van The xx helemaal opengebloeid. Maar die ene zin uit Grease is er wel een beetje over. ‘Ik weet het! Fuck!’
Romy Madley Croft, één derde van The xx, staat nogal onwennig in haar chique viersterrenkamer te draaien. Nu zijn uitbundigheid en spontaniteit nooit de grootste forts geweest van het Britse trio, dat interviews meestal doorstaat met meer en langere tussenpozen dan antwoorden. Bovendien staat Madley Croft er deze keer alleen voor, zonder back-up van Oliver Sims of Jamie xx (né Smith). ‘Vroeger deden we onze interviews bij voorkeur samen, maar dat is niet meer werkbaar’, aldus het enige groepslid met twee X- chromosomen. ‘Het voelt vreemd dat Oliver en Jamie hier niet zijn’, fluistert ze, voorzichtig nippend van een glas water. Maar toch: ‘We zitten beter in ons vel.’
De aankondiging van I See You, het derde xx-album – en de première van single On Hold – kwam bepaald niet op een dankbaar moment: 10 november, een dag na de shock dat Donald Trump de volgende president van de VS zal worden. ‘We beseffen dat dit onzekere tijden zijn, ‘ stond op hun Facebookpagina, ‘maar we hopen dat de vreugde en de liefde die we in het maken van deze plaat vonden hun weg zullen vinden naar de buitenwereld, al is het maar een klein beetje.’
ROMY MADLEY CROFT: Het was met gemengde gevoelens, hoor, dat we onze single die dag de wereld in stuurden. Maar zulke dingen worden nu eenmaal ver op voorhand gepland, en gelukkig kregen we veel berichtjes van mensen die vertelden dat de muziek hen wat vrolijker had gemaakt.
Het voorbije jaar was om verschillende reden een donker jaar. Toen Leonard Cohen overleed, werd vaak geciteerd uit zijn song Anthem: ‘There’s a crack in everything / That’s how the light gets in.’ Het had een regel van The xx kunnen zijn.
MADLEY CROFT: Goh, dat is een groot compliment. Het is een mooie tekst, die ook bij mij sterk resoneerde na Cohens dood.
Er zitten veel barstjes in I See You, want het is jullie meest ‘lichte’ plaat tot nu toe.
MADLEY CROFT: We hebben op een bepaald moment inderdaad bewust besloten: ‘Let’s be lighter.’ Gewoon, proberen om eens níét treurige liedjes te schrijven, weet je? De omstandigheden vroegen erom: we zitten wat beter in ons vel.
Muzikaal, of persoonlijk?
MADLEY CROFT: Beide, denk ik. Voor mij persoonlijk heeft het vooral te maken met een relatie hebben, met verliefd zijn. Dan is de nood vanzelf minder groot om nog maar eens een song vol hartzeer te schrijven. (glimlacht) Een uitdaging, hoor, want erg veel écht goede, niet cheesy happy songs bestaan er toch niet.
Oliver Sims en jij konden wel oefenen op In Colour, Jamies soloplaat van 2015, waarop jullie beiden present tekenden. In hoeverre overlapte het maken van In Colour met I See You?
MADLEY CROFT: Jamie was al aan zijn album aan het werken toen we nog toerden met de vorige plaat, Coexist. Maar dat is Jamie: hij is áltijd aan muziek aan het werken, al van de dag dat we hem leerden kennen. Daarom voelde het ook niet raar dat hij er een tijdje alleen opuit trok, al moet ik bekennen dat we hem soms misten. Fysiek, maar ook mentaal. De songs op In Colour waar ik op zing, hebben Jamie en ik met ons tweeën gemaakt, en met Oliver heeft hij ook zo gewerkt. Dat was de eerste keer dat we niet als trio samenwerkten, en hoe vreemd dat ook was, het opende een pak mogelijkheden. In die zin heeft In Colour veel invloed gehad op deze plaat: we hebben alle regels overboord gegooid.
Hoe bedoel je, regels?
MADLEY CROFT: Dat alles live gespeeld moet zijn, ook op het podium, bijvoorbeeld. Voordien hielden we onbewust vast aan een stel regels, dingen die wel en niet ‘horen’ op een song van The xx. Onze eerste plaat hebben we heel instinctief gemaakt, zonder echt te weten waar we mee bezig waren en zonder te weten of het zou aanslaan. Tijdens de opnames voor Coexist hielden we misschien iets te krampachtig vast aan wat we dachten dat ons publiek van The xx verwachtte. We zaten te veel in onze bubbel – behoorlijk claustrofobisch, eigenlijk. Nú kan ik dat zeggen. Jamies album heeft ons dus enigszins bevrijd, ons hoofd opgefrist. We hebben ons vooral geamuseerd tijdens het maken van I See You, al onze zorgen of angsten losgelaten.
In Replica klinkt het: ‘Twenty five, and you’re just like me / Is it in our nature to be stuck on repeat?’ Als ik me niet vergis, zijn jullie alle drie inmiddels ouder dan vijfentwintig?
MADLEY CROFT: Oliver en ik zijn 27, Jamie is er 28, maar Oliver heeft die tekst al twee jaar geleden geschreven, vandaar.
De dertig wenkt. Ben je daarmee bezig?
MADLEY CROFT: Och, ik voel me al láng ouder dan dertig. (lacht) Of tenminste, ik heb het gevoel over de levenservaring van een dertiger te beschikken. Als je je jeugd en plein public beleeft, vliegen de jaren voorbij, alsof elke dag voor twee telt. En toch leek het een eeuwigheid te duren voor ik die verdomde teenage awkwardness kon afschudden. Hoe ouder ik word, hoe meer ik me amuseer. Dat we als groep nu beter in ons vel zitten, heeft daar ook veel mee te maken. Een deel van I See You is opgenomen in Marfa, een soort kunstenaarscommune in het uiterste westen van Texas, te midden van de woestijn. Het was de eerste keer dat we niet in Londen opnamen en dat heeft onze vriendschapsband weer versterkt. We vormen opnieuw een hechte unit, en daardoor groeien we ook individueel.
‘Hij danst!’ schreven we in 2015, over de dj-set van Jamie op Pukkelpop. Nog niet zo lang geleden zag je hem met moeite op het podium staan.
MADLEY CROFT: Het doet geweldig deugd om te zien hoe goed Jamie het doet. Op zijn elfde had hij al draaitafels – ik heb hem voor zijn verjaardag nog een van zijn eerste maxisingles gekocht.
Welke?
MADLEY CROFT: Zombie Nation, geloof ik, Kernkraft 400. Zegt je dat iets?
Vette schijf. Ze galmt telkens door het stadion wanneer mijn team er één binnentrapt.
MADLEY CROFT: (lacht) Ik was twaalf jaar of zo, als dat een excuus kan zijn.
The xx heeft nog nooit zo ‘pop’ geklonken als op deze plaat. Brave for You doet zelfs een beetje aan Adele denken.
MADLEY CROFT: Waw, dat is cool. I love Adele. Ik herinner me nog dat we haar vaak tegen het lijf liepen toen we onze eerste plaat opnamen in de XL-studio’s. Als ik me niet vergis, dacht ze dat we stagiairs van de platenfirma waren. Ze is nochtans ook nog maar 28, nu ik erover nadenk, maar wel al een van de grootste popsterren ter wereld.
Een ander popmoment, en een vreemd: I Dare You, waarin je zingt ‘I get chills / Heart rate multiplies’. Ik moest aan You’re the One That I Want uit de musical Grease denken, met de zin ‘I got chills / They’re multiplyin”.
MADLEY CROFT: (met het gezicht in de handen) Ik weet het! Fuck! En het is écht niet opzettelijk! Pas een week geleden maakte mijn vriendin me er attent op. Ik had de gelijkenis compleet niet door, en nu mag ik het aan iedereen gaan uitleggen. Voor de duidelijkheid: ik ben dus geen stiekeme John Travolta-fan. Ik heb Grease zelfs nooit gezien, eerlijk! (lacht)
De hoes van I See You is een spiegel. Wie het album koopt, ziet dus zichzelf. Een statement?
MADLEY CROFT: Het is geen mooi vlakke spiegel, hij is bewust nogal blurry. Dat past meer bij ons. Het idee komt van de tekst van I’ll Be Your Mirror van The Velvet Underground. Ik vind het een interessante gedachte, hoe iemand anders je vaak beter kan zien dan jijzelf. En gezien worden, begrepen worden, is iets dat alle mens delen. Selfies zijn daar een extreem verlengde van, maar ook dat doen mensen uiteindelijk om een connectie te maken met anderen.
Ik zou het tegendeel denken.
MADLEY CROFT: Ik snap wat je bedoelt, maar in zekere zin is een selfie nemen, en delen, iets heel kwetsbaars, toch? Mensen willen gezien worden en horen of lezen: ‘Je ziet er goed uit.’ Zelf ben ik er niet mee bezig, maar ik geloof wel dat het hele selfiegebeuren diep vanbinnen voornamelijk over connecties tussen mensen gaat.
Ik leg meer een link met narcisme.
MADLEY CROFT: Ook, ja. Maar zelfs een narcist wil gezien en geapprecieerd worden. Nu, ik wil me hier niet als een ambassadeur van de selfie opwerpen, hoor. De titel en de hoes van het album gaan trouwens over gezien en erkend worden binnen een relatie, zoals de versterkte relatie van ons drieën in de groep, maar ook de relatie die we met het publiek hebben. Toen ik vroeger naar concerten ging, stond ik zo veel mogelijk op de eerste rij, maar toch had ik het gevoel onzichtbaar te zijn voor de band op het podium. Ik dacht: ‘Die groep kijkt gewoon in een zwart gat.’ Tot ik zelf op het podium stond en merkte dat ik wél iedereen kon zien. Dat is de boodschap die we willen uitdragen met dit album: wees gerust, we zien jullie, er is wel degelijk een connectie. Dit is onze manier om jullie de hand te reiken.
Veel jonge Britten van jullie generatie voelden zich niet ‘gezien’ of erkend toen het brexitreferendum op een ‘yes’ uitdraaide. Connectie ook als antwoord op verdeeldheid?
MADLEY CROFT: (glimlacht) We laten ons moeilijk verleiden tot politieke uitspraken, en we konden toen we de plaat maakten onmogelijk voorspellen dat die brexit er effectief zou komen, maar: ik zou het niet beter kunnen zeggen.
I SEE YOU
Uit op 13/1 via Young Turks.
door Jonas Boel
‘Als je verliefd bent, is de nood om nog maar een song vol hartzeer te schrijven minder groot. Een uitdaging, hoor, want erg veel écht goede happy songs zijn er niet.’ – Romy Madley Croft
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
