Meneertje superioriteit

Op zijn langverwachte nieuwe album schiet hiphopmessias Kendrick Lamar inhoudelijk en muzikaal alle richtingen uit. Complexe, verscheurde mens, complexe, verscheurde plaat.

‘Tell them, tell them the truth.’ Aan het woord is Whitney Alford, al sinds hun middelbareschooltijd de vriendin van Kendrick Lamar en ondertussen de moeder van hun twee kinderen. Het gezin poseerde voor de hoesfoto van Lamars nieuwe album, en het zijn Alfords inleidende woorden die de premisse van de plaat onthullen: de waarheid zal u vrijmaken. Kendrick zat namelijk met een paar dingetjes vast, zo blijkt.

‘I went and got me a therapist / I can debate on my theories and sharing it’, klinkt het meteen in de spectaculaire opener United in Grief. Van ingetogen piano naar chaotische drumsalvo’s en terug, terwijl Lamar zijn door materialisme, ontrouw en onverwerkt verdriet bevlekte ziel uitkotst: de toon is gezet, het vervolg zal één lange worsteling van Kendrick Lamar met zichzelf blijken. De familieman versus het alfamannetje, de steenrijke superster tegenover de vrome discipel, de vader met de daddy issues, meneertje morele superioriteit met het onzuivere geweten.

Op zijn vijfde langspeler schiet Kendrick Lamar dan ook rusteloos – zichzelf opjagend, zijn psyche genadeloos ontrafelend – alle kanten uit, zowel inhoudelijk als muzikaal. Het ene moment ratelt hij onbewogen het relaas van zijn eerste seksuele ervaring met een blanke vrouw af (het hermetische, monotone Worldwide Steppers), meteen daarna wentelt hij zich in spijt en hoop met de zwoele r&b van Die Hard. ‘Every emotion been deprived/ Even my strong points couldn’t survive/ If I didn’t learn to love myself, forgive myself a hundred times’, klinkt het over bombastische trapbeats in Count Me Out. Vervolgens ligt hij in het minimalistische Crown in de knoop met hoge verwachtingen en de onvermijdelijke tekortkomingen: ‘I can’t please everybody’, gaat het als een mantra.

Complexe, verscheurde mens, complexe, verscheurde plaat. Zijn meest gelaagde en meest persoonlijke langspeler tot nu toe, en – daarom? – ook zijn minst volmaakte. We Cry Together is hysterisch theater, Purple Hearts slordige West Coast-rap, en het goedbedoelde Auntie Diaries een te zelfingenomen, nodeloos gefragmenteerde poging om in het reine te komen met homofobie. Daar is durf voor nodig, want met een tweede To Pimp a Butterfly of Damn waren heel veel mensen heel tevreden geweest. In plaats daarvan krijgen we een glimp van de mens achter het fenomeen: net als gewone stervelingen gekneed door trauma en misstappen.