James Gray ontdekt filmgoud in het Amazonewoud met het epische avonturendrama The Lost City of Z.
Niet alleen de conquistadores doken de Zuid-Amerikaanse jungle in. Ook even geobsedeerde filmmakers als Werner Herzog (Aguirre, der Zorn Gottes en Fitzcarraldo), William Friedkin (Sorcerer) en John Boorman (The Emerald Forest) gingen op zoek naar het duistere hart van het regenwoud. Vandaag treedt James Gray in hun voetsporen én in die van kolonel Percy Fawcett (1867-1925), de Britse ontdekkingsreiziger die in 1925, samen met zijn zoon, spoorloos in het Amazonegebied verdween.
Tijdens eerdere missies was Fawcett (Charlie Hunnam uit Sons of Anarchy) er heilig van overtuigd geraakt dat hij in Brazilië sporen van een onbekende, stedelijke beschaving gevonden had. Harde bewijzen voor het bestaan van die verloren stad, ’the missing piece of the human puzzle’, kon hij bij zijn sponsors van de Royal Geographical Society nooit op tafel leggen. Maar dat weerhield hem er niet van om vijandige indianen, tropische ziektes, een bezorgde echtgenote en zelfs WO I te trotseren, met alle fatale gevolgen van dien.
Verkende Gray in Little Odessa (1995), The Yards (2000), We Own the Night (2007), Two Lovers (2008) en The Immigrant (2013) de stadsjungle van New York, dan begeeft hij zich dit keer op onbekend terrein. Maar thematisch en stilistisch speelt hij een thuismatch. Qua zelfdestructieve gedrevenheid en dubbelzinnige motivaties moet Fawcett namelijk niet onderdoen voor de gedoemde gangsters en geliefden uit Grays eerdere werk. En ook nu toont de New Yorker zich een rasverteller die zweert bij pellicule en een elegante, op klassieke leest geschoeide beeldvoering.
Dat resulteert in een vintage James Gray-film: een complexe karakterstudie over een gedreven idealist, individualist én kolonialist, waarin Fawcetts victoriaanse visie onder een postkoloniale loep wordt gelegd zonder in revisionisme te vervallen. The Lost City of Z – gebaseerd op David Granns non-fictieroman – is tegelijk het soort tijdloze avontuur dat de archeoloog in je wakkert maakt en zich in de slipstream van David Lean en Stanley Kubrick nestelt, maar dan zonder in nostalgie te verzanden.
Toegegeven: een foutloos parcours door de jungle, de filmgeschiedenis en het koloniale tijdperk legt Gray niet af. In sommige scènes voel je dat zijn ambities epischer waren dan zijn budget. En in het middenstuk – waarin Fawcett misschien een keer te veel tussen Engeland en de Amazone pendelt – lijkt zijn kompas even het noorden kwijt. Maar de symfonisch gecomponeerde slotakte gloeit van de messiaanse koorts, en 140 minuten lang blijf je met opengesperde mond, onrustig kloppend hart en vooral heel veel goesting verdwalen in Grays dichte woud van politiek, exotiek en romantiek. Bovendien doet topcameraman Darius Khondji, met wie Gray ook al The Immigrant draaide, elke op 35-millimeter geschoten shot baden in een waas van mysterie en melancholie.
Het cinefiele Eldorado mag Gray dan misschien niet gevonden hebben; zijn expeditie bevat zoveel van goudwaarde dat elke filmliefhebber vol ontzag zijn tropenhoed zal afzetten.
THE LOST CITY OF Z *****
James Gray met Charlie Hunnam, Tom Holland, Sienna Miller
DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
