Even de umlauts bovenhalen: Blixa Bargeld is een muzikale dadaïst, een einzelgänger en een Fremdkörper. Met Einstürzende Neubauten maakte hij van schroothoopmuziek een heus muzikaal genre en bij The Bad Seeds van Nick Cave pleegde hij zijn gitaar wel eens met een scheerapparaat te bespelen. Maar nu heeft diezelfde Duitse durfal met zijn Neubauten zowaar een popplaat gemaakt. ‘Hopelijk gaan de fans me hier niet voor in het kruis trappen.’

Iggy Pop experimenteerde ten tijde van The Stooges wel eens met een stofzuiger op het podium en Tom Waits slaat ook graag muziek uit oneigenlijke instrumenten als spaden, schoppen en olievaten die hij langs de kant van de weg opvist. Maar geen enkele groep is zo ver gegaan in het herdenken van zijn instrumentarium als Einstürzende Neubauten. Sinds de vroege jaren 80 musiceren Bargeld en co. met metaalplaten, loden pijpen, auto-onderdelen, lege verfblikken, stalen buizen, winkelkarretjes, luchtcompressoren e tutti quanti. Met Krieg In Den Stadten componeerden ze zelfs een ‘solo voor drilboor’.

Maar intussen richten de Duitse guerrillero’s hun krieg rechtstreeks tegen het muziekestablishment. Samen met zijn vrouw Erin Zhu – tevens webmaster van neubauten.org – heeft Bargeld een businessmodel uitgebouwd waarbij de fans van de Neubauten zélf hun favoriete groep financieren.

Blixa Bargeld: We hebben daarmee bewezen dat platenfirma’s als uitgeverij en distributeur van muziek compleet overbodig zijn. Maar Erin zal binnenkort nog verder gaan, ze plant een regelrechte aanval op de muziekindustrie.

Dat klinkt als een oorlogsverklaring!

Bargeld: Dat is het ook. (plechtig) Bij dezen verklaren we officieel de oorlog aan de muziekindustrie. (lachje) Nee serieus, het wordt een brutale aanval die de platenfirma’s in het hart zal treffen. Maar meer wil en kan ik er nog niet over zeggen.

Jullie businessmodel – fondsenwerving onder de eigen fans – is uiteraard niet werkbaar voor beginnende groepen, aangezien die nog geen fanbase hébben. Is het dat wat jullie zullen verhelpen?

Bargeld: Ja, precies. Onze nieuwe plannen moeten de platenindustrie ook voor die onbekende groepen overbodig maken. Ik weet dat we met dit ambitieuze project enorme risico’s nemen, maar we moeten het gewoon proberen. Al ben ik er zeker van dat we in ons opzet zullen slagen. De dagen van de majors zijn geteld. Ik maak de muziekindustrie kapot!

Sinds jullie fans als mecenaat fungeren, zijn de Neubauten productiever dan ooit.

Bargeld: Ja, we hebben de voorbije jaren aan drie projecten tegelijk gewerkt in drie verschillende studio’s. (legt drie bierkaartjes naast elkaar op tafel en begint te doceren) In de eerste studio maken we de Musterhauzen-serie, die totnogtoe acht downloadalbums heeft opgeleverd. In de tweede werken we aan Jewels, een experimenteel project waarvoor we ons tijdens het musiceren laten leiden door steekkaarten met zeshonderd verschillende opdrachten. En in de derde studio hebben we dit nieuwe, reguliere studioalbum opgenomen.

Waren de studio’s waarin jullie aan ‘Musterhauzen’ en ‘Jewels’ werkten ook een soort laboratorium voor ‘Alles Wieder Offen’?

Bargeld: Nee! Of ja! Ik bedoel: er zal wel wat van die projecten in de muziek op onze nieuwe plaat gesijpeld zijn. Maar het omgekeerde is ook waar. Dat Alles Wieder Offen zo’n homogene en relatief conventionele plaat is geworden, heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat we al onze gekte in die twee andere projecten kwijt konden.

‘Alles Wieder Offen’ bewijst het nog maar eens: jullie zijn een van de weinige groepen die erin slagen strijkarrangementen niet als goedkope achtergrondvulling te laten klinken.

Bargeld: (klaart helemaal op) Er is een beruchte bootleg van The Troggs – de Amerikaanse groep die een hit scoorde met Wild Thing – en daarop hoor je de producer om de haverklap roepen: ‘Let’s put some strings on this one. Yeah, let’s sprinkle some fairy dust!’. Dat zegt het helemaal. Strijkers worden vaak als een glazuurlaagje beschouwd. Behalve de Neubauten ken ik maar één groep die essentiële strijkarrangementen in zijn liedjes heeft: The Beatles. Ik beschouw A Day In The Life wat dat betreft als de ultieme toetssteen.

Ik dacht dat inspiratie zoeken bij andere groepen verboden was bij de Neubauten?

Bargeld: Maar dat is het nog steeds! Tijdens een opnameperiode verdraag ik geen andere muziek, en naar mijn eigen muziek kan ik buiten de context van de studio ook niet luisteren. In de taxi moet ik de chauffeur zelfs vragen om de radio af te zetten: zo erg is het. In zulke periodes ben ik zéér prikkelbaar. Zelfs mijn vrouw ontwijkt me zo veel mogelijk. Maar ik ben ook hypergevoelig. Als er nog maar iemand in de studio voorzichtige kritiek uit, barst ik al in tranen uit.

Ik hoop dat je het droog houdt, maar ik vind ‘Alles Wieder Offen’ jullie meest conventionele plaat totnogtoe.

Bargeld: (lacht) Wees gerust: ik vind dat geen verwijt. Al heb ik bij het schrijven van een nummer als Nagorny Karabach – wat een regelrechte popsong is – toch vaak zitten denken: ‘I’m gonna get kicked in the groin for this’. Ik was er niet helemaal gerust op dat onze fans dat wel van me zouden pikken. Maar wat maakt het ook uit. Ik besef goed genoeg dat deze plaat, ook al is het een heel toegankelijke, geen groot publiek zal vinden. Maar dat kan me, echt waar, niet schelen. Ik krijg veel liever een e-mail van iemand die net onze muziek heeft ontdekt, dan dat we tienduizend platen verkopen aan onze bekeerlingen. In de eerste plaats heb ik met deze plaat bewezen dat ik ook Echte Songs kan schrijven. Hoe je een song opbouwt en aankleedt heb ik natuurlijk voor een groot deel bij The Bad Seeds geleerd.

Misschien is deze plaat wel jullie meest toegankelijke geworden, net omdát je niet meer bij The Bad Seeds speelt? Omdat de uitlaatklep voor je melodieuze kant wegviel?

Bargeld: Ik begrijp waar je heen wilt, maar ik denk het niet. Ik wil trouwens benadrukken dat ik niet uit The Bad Seeds ben gestapt vanwege persoonlijke problemen met Nick (Cave), want daar schijnt nogal wat verwarring over te bestaan. Het werd gewoon te belastend om de Neubauten met The Bad Seeds te blijven combineren. Tenminste als ik er daarnaast nog een gezond huwelijk wilde op na houden.

Gesnopen!

‘ALLES WIEDER OFFEN’

Uit op 22/10 bij EMI.

Door Vincent Byloo