Ooit verdiende Idris Elba zijn boterham met de verkoop van softdrugs. Intussen ligt hij volgens hardnekkige geruchten in poleposition om de eerste zwarte James Bond te worden. Zelfs als hij het eigenlijk over de nieuwe afleveringen van Luther wil hebben – vanaf deze week op BBC Prime – ontsnapt hij er niet aan. ‘Altijd weer die Bond. Ik wil er niet meer over praten.’

Ruim tien jaar geleden al maakte Idris Elba indruk in The Wire, de legendarische misdaaserie waarin hij Stringer Bell vertolkte. Zo veel indruk dat zijn personage zelfs een lemma kreeg in het online woordenboek Urban Dictionary: ‘A badass motherfucker from the HBO-series The Wire‘, zo staat er. Een geïmporteerde badass motherfucker: Elba is een Brit die al van zijn veertiende op Afrikaanse bruiloften dj’de, die in de voetsporen van zijn vader Fiesta’s laste in de Fordfabriek in Dagenham, wiet dealde om rond te komen en als rapper en dj nachtclubs en housefeestjes afschuimde onder het pseudoniem Big Driis.

In mierzoete romcoms zul je hem zelden zien – tenzij die keer, in Obsessed (2009), dat hij met Beyoncé rollebolde – maar met zijn imposante gestalte en diepe baritonstem heeft hij star quality zat. Guillermo Del Toro castte hem in Pacific Rim (2013). Ridley Scott belde hem voor Prometheus (2012). Waarna de 43-jarige zoon van een Ghanese moeder en een Sierra Leoonse vader zich mocht verdiepen in zijn Afrikaanse roots: die van Nelson Mandela in de biopic Mandela: Long Walk to Freedom (2013), en die van meedogenloze krijgsheer die Ghanese kindsoldaten rekruteert in het bikkelharde Netflixdrama Beasts of No Nation, waarvan het Oscarpotentieel nu al druk besproken wordt.

Elba’s populairste rol blijft vooralsnog die van de opvliegende rechercheur John Luther, die in de BBC-serie Luther de straten van Londen zuivert van de ergst mogelijke psychopaten, schurken en satanisten. Tenminste, als hij geen strijd voert met zijn innerlijke demonen. Luther leverde Elba al een Golden Globe en verschillende Emmynominaties op.

Het verklaart wellicht waarom BBC het na drie seizoenen opportuun vond om er een special van twee afleveringen uit te knijpen, nu via BBC Prime ook op de Vlaamse betaal-tv. Daarin moet Luther achter een mensenetende killer aan die een spoor van ledematen achterlaat in de straten van Londen.

Van de wereld van Luther word je allesbehalve vrolijk. Kruipt die grimmigheid nooit onder je huid?

IDRIS ELBA: Ik speel Luther het liefst tijdens de donkerste momenten in mijn persoonlijke leven. Wanneer ik happy en uitgerust ben, interesseert het personage me geen moer. Maar als ik moe en uitgeteld ben, er even genoeg van heb, is het tijd om mijn innerlijke John Luther te ontketenen. In het begin deed ik daarvoor vaak een beroep op mijn fantasie. Maar nu bén ik Luther telkens als ik die grijze jas van hem aantrek.

Je bent ook producent van de reeks. Wil dat zeggen dat je de scenario’s op voorhand kunt lezen?

ELBA: Ja, maar het blijft opwindend en verrassend. Schrijver Neil Cross vertelde me onlangs hoe hij werkt. In Nieuw-Zeeland, aan een schrijftafeltje met uitzicht op de Nieuw-Zeelandse bergen. Ik dacht: man, jij hebt het mooiste uitzicht ter wereld, en toch schrijf je over kannibalistische psychopaten. What the hell!

Met Mi Mandela bracht je een plaat uit geïnspireerd door je rol in Mandela: Long Walk to Freedom. Met Murdah Loves John deed je onlangs hetzelfde voor Luther.

ELBA: Deze keer met allemaal muzikanten uit de UK, zoals Shakka, Tanika, Stephen Ridley. De sound die bij Luther past, is rauw en industrieel, very street. Je hoort en voelt het verkeer dat door de straten van Londen raast, en de stem van Luther die daarbovenuit torent. Het is geen hiphopalbum. Ik verkies de term industrial fog. Als je naar de reeks zou kijken en deze muziek eroverheen spelen, zou je nog steeds dezelfde vibe voelen. Die songs geven een beter inzicht in het personage. Over tien jaar zou ik graag een box uitbrengen met al mijn character albums. Ik kan me zo muzikaal uitdrukken, muziek is nog steeds mijn andere passie.

Je mocht onlangs als dj in Berlijn een nieuwe concertreeks van Madonna openen. Hoe was dat?

ELBA: Geweldig. Op een zondagnamiddag kreeg ik een e-mail met het verzoek. Even later stond ik voor een publiek van 70.000 man te dj’en. Tja, dat doet wel iets met je.

Welk personage vind je het interessantst om te spelen: Luther of James Bond?

ELBA:Luther, natuurlijk! Ik heb Bond nog niet gespeeld.

Daniel Craig ziet je helemaal zitten als zijn opvolger. Naomie Harris, die in de Bondfilms Eve Moneypenny speelt, zei in een interview dat je Bond niet eens wílt spelen.

ELBA: Dat heb je juist gelezen. Ik wil er zelfs niet meer over praten! Maar nu je er toch over begint: ik denk en hoop dat Luther het potentieel heeft om een grote franchise te dragen, net als Bond. Het zijn beiden buitenbeentjes, mannen met donkere kantjes in hun karakter.

Je hebt Bond niet nodig, is het dat wat je probeert te zeggen?

ELBA: Welja. Hij heeft mij ook niet nodig.

Voor veel mensen zul je wel altijd Stringer Bell uit The Wire blijven. Word je nog vaak op die rol aangesproken?

ELBA:You bet.The Wire is nog steeds relevant. Die serie gaat over thema’s waar onze samenleving voortdurend mee geconfronteerd wordt. En om de drie jaar is er wel weer een verrijzenis, op blu-ray of op een betaalzender. Kids van negentien ontdekken de reeks dan, en denken: ‘Is dat John Luther?!’ (lacht) De nalatenschap van The Wire zal nooit uitdoven.

Er staat een Disneyremake van TheJungle Book op stapel waarvoor jij de stem van tijger Shere Khan levert.

ELBA: Ik was geweldig nerveus. Een klassieker in een hedendaags jasje steken? Zoiets kan gigantisch fout lopen. Maar mij hoor je niet klagen. Regisseur Jon Favreau (van onder meer de Iron Man-films, nvdr.) wilde het verhaal compleet heruitvinden. Mijn kinderen hebben de originele film wel gezien, maar zijn er niet mee opgegroeid, zoals mijn generatie. Favreau wil dat weer aanwakkeren en heeft behoorlijk grensverleggend werk geleverd. En ik heb me er gewoon op gestort zoals ik me op andere rollen stort: met passie en een gezonde nieuwsgierigheid. Hoe bewegen pratende tijgers eigenlijk? Dat wilde ik wel eens weten. (lacht)

Waren je kinderen even benieuwd?

ELBA: Mijn dochter wel. Mijn zoon is nog iets te jong. Het liefst kies ik voor rollen en films die tot de doelgroep van haar leeftijd behoren, zoals The Jungle Book. Ze heeft ook Beasts of No Nation gezien. Ze vond het afschuwelijk, maar wel goed. En ze vond dat ze iets had bijgeleerd.

Er hangt flink wat Oscarbuzz rondde oorlogsfilm Beasts of No Nation. Hoe hoog staat een Oscar winnen op je bucketlist?

ELBA: Ik háát het om op zulke vragen te antwoorden. Dan klinkt het alsof ik arrogant ben. Ik doe gewoon niet mee aan films om awards te krijgen. Het is een fijne eer, daar niet van. Maar je kunt en je mag niet aan kunst doen vanuit de hoop en de verwachting dat je ervoor geprezen en bejubeld zult worden. Want dan kom je meestal van een kale reis terug. Anderzijds ben ik er wel van overtuigd dat films als Beasts of No Nation prijzen nodig hebben om de boodschap over te brengen. Mensen zijn vergeten dat er nog steeds kinderen worden weggerukt van hun families en in soldaten worden veranderd.

Beasts of No Nation is het allereerste volwaardige filmproject van Netflix, en werd geregisseerd door Cary Fukunaga (Jane Eyre, True Detective). Zie jij dat nieuwe model – streamen in plaats van in de bioscoop gaan kijken – als de toekomst van film?

ELBA: Bioscopen zullen altijd blijven bestaan, daar ben ik van overtuigd. Netflix bestaat enkel en alleen omdatonze manier van televisiekijken en films consumerenaan het veranderen is.De huidige generatie heeft smartphones, is continu in beweging, en Netflix speelt daarop in. In zekere zin zijn ze erg visionair.

Je duikt in lijstjes en polls regelmatig op als een van de aantrekkelijkste mannen ter wereld. Hoe ga je om met dat imago van sekssymbool?

ELBA: Ach, scheer je weg! Ik ben dan een tikkeltje beschaamd en weet dan niet goed wat te zeggen. In het echte leven krijg ik zelden te maken met vrouwen die achter me lopen te gillen. Ik heb best een normaal leventje, hoor. Al moet ik bekennen dat ik best veel my mum loves you-boodschappen krijg: ‘Kan ik een foto nemen?’ Sure! ‘Maar eh, het is wel voor mijn moeder.’ (lacht)

Waar voel je je het meest op je gemak: op het kleine of op het grote scherm?

ELBA: Economisch gezien is het beter om tv te doen, omdat je daar automatisch een groter publiek mee bereikt. Bij film kun je dat gewoon niet voorspellen. Ik weet niet of het er ooit van zal komen, maar ik zou heel graag een cerebrale, trage theatervariant op John Luther van de grond krijgen. Maar ik zou evengoed aan een epische, gepimpte filmversie van Luther willen meewerken. Het zou er wel eens van kunnen komen. En ik denk niet dat het publiek het erg zou vinden. (lacht)

LUTHER

Te zien op BBC First (bij Play More van Telenet).

BEASTS OF NO NATION

Te zien bij Netflix.

DOOR ANDREAS ILEGEMS

Idris Elba ‘IK EEN SEKSSYMBOOL? SCHEER JE WEG! AL MOET IK TOEGEVEN: IK KRIJG BEST VEEL MY MUM LOVES YOU-BOODSCHAPPEN.’