Hij noemde zijn oeuvre ooit ‘een Big Mac met maxi-friet in boekvorm’ en twijfelt eraan of hij zal worden herinnerd als ‘een literaire reus’. Stephen King kon zijn werk altijd wel relativeren, maar na een zwaar ongeval vier jaar geleden gooide hij het roer toch wat om.

In maart 1973 kocht uitgeverij Doubleday van een 25-jarige berooide debutant voor een schamele 2500 dollar een roman over een meisje met telekinetische krachten. Dertig jaar later zijn van de 47 boeken die de bewuste schrijver intussen publiceerde meer dan 225 miljoen exemplaren verkocht, en kan men in 35 landen in 33 verschillende talen zijn werk lezen. Stephen King is niet alleen de rijkste auteur ter wereld, maar ook een fenomeen uit de Noord-Amerikaanse popcultuur van de laatste vijfentwintig jaar. Met zijn eerste boek, Carrie, een van zijn kortste en minst sentimentele romans, bewees King in de jaren zeventig samen met William Peter Blatty ( The Exorcist) en Thomas Tryons ( The Other) dat er een markt was voor commerciële horrorfictie. Mede dankzij verfilmingen in de bioscoop (en later de televisie) kon Kings werk daarna de wereld verove-ren: The Shining (1977), The Dead Zone (1979), Firestarter (1980), Cujo (1981), Christine (1983), Pet Sematary (1983), It (1986), Misery (1987), The Tommyknockers (1987), The Dark Half (1989), Dolores Claiborne (1992), The Green Mile (1996), Storm of the Century (1999) en Dreamcatcher (2001), de lijst is indrukwekkend.

Stephen King is echter niet alleen om zijn succes zo belangrijk. Hij haalde de horrorliteratuur ook vanonder het stof en plaatste die kordaat in alledaags Amerika. Naast traditionele genre-elementen kunnen bij hem ook banale consumptievoorwerpen tot het bovennatuurlijke universum behoren. Bovendien klinkt in zijn werk de stem van de zwakkeren door en ligt de focus vaak op de menselijke neiging tot pesten, racisme, geweld, verkrachting, zelfs misbruik van en moord op kinderen. Of die gevoeligheid voor het lot van kinderen te maken heeft met het feit dat zijn vader op een dag ‘om sigaretten ging’ en nooit meer terugkwam, is niet duidelijk. Of een reeks pijnlijke en traumatische trommelvliespuncties op 6-jarige leeftijd er voor iets tussenzitten, is nog minder bekend. In elk geval is schrijven Kings roeping, want al in 1963 maakt hij met een vriend een bundel van verhalen: People, Places, and Things -Volume I. Zijn eerste echte publicatie komt er in 1965, als Comics Review zijn 6000 woorden tellende verhaal I Was a Teenage Grave Robber opneemt. In 1966 verlaat King de high school en wordt The Long Walk zijn eerste afgewerkte boek, maar Bennett Cerf/Random House wijst het af. In 1970 mag hij ook de University of Maine vaarwel zeggen, een diploma Engels en een aggregatie op zak. Hij werkt even als pompbediende, wordt daarna leraar en leeft met college sweetheart Tabitha, twee kinderen en eentje onderweg in een stacaravan. Vroeg in de jaren zeventig zet hij zich aan Carrie, maar de eerste pagina’s belanden in de prullenmand. Zijn vrouw vist ze weer op en moedigt hem aan door te bijten. De rest is geschiedenis, want als het boek in 1976 samen met Brian De Palma’s film opnieuw uitkomt, is Kings naam in een mum van tijd gemaakt. Meer dan 25 jaar lang zal de publicatie van een King-boek (of een van zijn alter ego Richard Bachman) zo goed als wereldnieuws zijn, temeer daar die steevast gevolgd wordt door een bioscoop- of televisieverfilming.

En dan is het 19 juni 1999. Op een plattelandsweg in Lovell, Maine, waar de Kings een vakantiehuis hebben, rijdt een Dodge Caravan de wandelende schrijver overhoop. Het resultaat: een verbrijzeld rechterbeen, een gebroken heup en vier gebroken ribben, op acht plaatsen schade aan de ruggenwervel en een klaplong. King zou dood moeten zijn, maar krijgt, zoals het echtpaar zijn leven na het ongeval beschrijft, een ‘Bonus Round’. Aan de vooravond van het nieuwe millennium herrijst hij met het gevierde On Writing: A Memoir of the Craft, waarin hij niet alleen zijn leven en schrijverschap beschouwt (met onder meer zijn alcohol- en drugsverslaving in de jaren zeventig en tachtig), maar ook advies geeft aan beginnelingen: ‘Schrijf wat je wilt, vul het dan met leven en maak het uniek door er je persoonlijke kennis van het leven, vriendschap, relaties, seks en werk in te mengen. Vooral werk. Mensen lezen graag over werk. God mag weten waarom, maar het is zo.’ Ophefmakend is zijn beslissing om Simon & Schuster in maart een boek te laten publiceren dat alleen te verkrijgen is op het internet. Geen onverdeeld succes overigens. Het elektronische boek, Riding the Bullet, wordt door 500.000 lezers gedownload, maar is een veeleer ontgoochelende novelle rond een schrikbarende lifter. De briefroman The Plant is een huiversatire gesitueerd in de uitgeverswereld die King via zijn eigen website voor een vrijwillig prijsje van één dollar beschikbaar maakt. Hoewel hij in 2001 nog Dreamcatcher en in 2002 From a Buick 8 publiceerde, kondigde de schrijver vorig jaar ook aan dat hij zou ophouden met publiceren. Nu, zo’n vaart loopt het niet, want King moet nog een en ander afmaken: een miniserie voor ABC bijvoorbeeld van dertien uur, over een spookhospitaal. Geïnspireerd door Lars Von Triers The Kingdom (de titel alleen al), zal King er allicht ook zijn eigen bijzonder pijnlijke revalidatie in kwijt kunnen.

Extra op www.focusknack.be Onze recensies van vorige STEPHEN KING verfilmingen.

Door Ruben Nollet