Dromen in het Fins

P.B. GRONDA, auteur van onder meer Wanderland, Straus Park en Onder vrienden, duikt elke week in de populaire cultuur.

Hygge en Lagom lijken het soort kindernamen dat je vaak in stickervorm op de achterkant van een kleurige Citroën Berlingo ziet hangen in de smalle eenrichtingsstraten van door blanke gezinnen bezette buitenwijken van de stad. Al zijn het natuurlijk de Deense en Zweedse begrippen die de laatste maanden tot hele trends uitgroeiden omdat elk blaadje en elke website er een artikeltje over schreef, met daarbij een foto van een blozende blonde in een losse wollen trui die met opgetrokken knieën en een kom dampende drank in de zetel bij het haardvuur zit.

Heel erg echt allemaal, dat zie je meteen.

De trends komen neer op: maak het gezellig thuis en hou een beetje mate in het leven. We hadden voor dezelfde inzichten ook onze grootmoeders kunnen bellen, maar goed, we hebben om de zoveel tijd nieuwe woorden nodig om te verantwoorden dat we eens de dertig voorbij met geen stokken nog uit ons kot te krijgen zijn.

Goed verpakte, aan saaiheid grenzende eenvoud is in. Veel mensen zijn moe zonder te weten waarom. De Nokia 3310 komt terug. Ik ken mensen die vroeger naar Ibiza gingen en nu naar de Ardennen. Het beste wat je als toerist kunt doen is in een koti logeren. Wat gewoon Fins is voor een huis, maar dus betekent dat er meer hout en zo aan te pas komt dan in de interieurs van traditionele Vlaamse huizen, de energiezuinige pastorijwoning en de haciënda.

Ik begrijp de afkeer van klatergoud en overdreven blinkende uiterlijkheden. Het past in de reactie tegen de wereld van Trump, natuurlijk, maar is ook een uitgestelde reactie op de tijd toen de bedenkelijke stijl van de nieuwe rijken nog wel populair was. Denk maar aan het intussen verwelkte succes van formats zoals Cribs en De Pfaffs.

Tegenwoordig geloven veel mensen niet meer in de materiële maakbaarheid van geluk. Dat komt voor een stuk omdat het ooit zo zoete verhaaltje dat er weinig verschil is tussen massa en elite niet meer voor waar aangenomen wordt. Dat geloof was natuurlijk sowieso een uitzondering op de regel. Denk maar niet dat een achttiende-eeuwse dorpsjongen veel ging dromen als hij onder de stolp van de lokale adel werd geboren.

In die zin zijn de Scandinavische Hygge en Lagom niet meer of minder dan de beleefde middenklasseversie van het rechtse ongenoegen dat sommige mensen aanzet om op zogenaamde anti-establishmentpopulisten zoals Trump, Wilders, Le Pen en consorten te stemmen. Het afkeuren van het status-quo, het niet langer willen meespelen, er genoeg van hebben.

Het lijkt wel alsof er iets bestaat als de gemiddelde smaak, zowel in de politiek als in huisinrichting. En hoe lelijker de slechte smaak zich laat zien, hoe heviger de goede smaak wordt gezocht om het evenwicht te behouden.

Als die zoektocht blijft steken bij thuis soep drinken in mooie, handgemaakte pantoffels, tja, dan is het maar zo. Maar als hij leidt naar steeds meer kiezers die verwachten dat er ook politiek mate wordt gehouden en op een bewuste, warmere manier wordt bestuurd? Ach, ik kan er maar van dromen.

Wat is dromen in het Fins? Kan een trend worden.

P.B. GRONDA

Goed verpakte, aan saaiheid grenzende eenvoud is in. De Nokia 3310 komt terug. Ik ken mensen die vroeger naar Ibiza gingen en nu naar de Ardennen.