DOUBT ***

Vrijdag 2/3, 22.20 – Canvas. John Patrick Shanley, VS 2008.

Een film die naar het katholieke geloof en het kruis teruggrijpt, moet wel een parabel zijn. Dat is Doubt ook, al roept dit begeesterende mysteriedrama over een van pedofilie beschuldigde priester ook vragen op over het hiërarchische kerksysteem en de moeilijkheid om de waarheid te achterhalen. Hoe kun je weten of je aanklacht al dan niet waar is als ze op verdenkingen in plaats van harde bewijzen berust?

Het slim geschreven Doubt vertrekt van een ijzersterke basis: het met een Pulitzerprijs bekroonde toneelstuk van John Patrick Shanley. Zelfs David Mamet neemt het op in zijn top zes van Great American Plays, naast stukken als Who’s Afraid of Virginia Woolf? en A Streetcar Named Desire. Bovendien verfilmt Shanley – die voor het scenario van Moonstruck (1987) met een Oscar bekroond werd – zijn licht autobiografisch geïnspireerde stuk zelf. De sobere, maar autoritaire flair waarmee hij de twee kanten van iedere verdenking blootstelt, maakt duidelijk dat hij het materiaal in de vingertoppen heeft. Met de hulp van Roger Deakins, de vaste cameraman van de Coenbroers, weet hij de strakke intimiteit van het theater ook in zijn film op te roepen.

Deze variant op het ‘predator omcirkelt prooi’-verhaal speelt zich af in een conservatieve katholieke school in de Bronx anno 1964. Non Aloysius Beauvier (Meryl Streep) verdenkt parochiepriester Flynn (Philip Seymour Hoffman) ervan een verwarde twaalfjarige jongen seksueel te misbruiken. Dat de jonge misdienaar de eerste Afro-Amerikaanse leerling van de school is, maakt hem dubbel zo kwetsbaar. Het doet vermoeden dat Shanley ook iets kwijt wil over raciale discriminatie, al snijdt hij dat thema maar lichtjes aan. Meer nog: door de moeder van het jongetje te laten verklaren dat homoseksualiteit misschien zijn natuur is, wordt het morele doolhof alleen maar complexer. Shanley legt het accent op de heksenjacht tegen Flynn en het verzet tegen het patriarchale kerksysteem van de hoofdzuster, een autoritaire en gevreesde non.

Streep bijt zich fanatiek vast in haar monsterlijke rol op haar typische demonstratieve manier. Hoe verbeten en obsessief haar machtsstrijd ook is, Shanley laat haar eveneens vakkundig aan haar eigen oordelen twijfelen. Hoffman vertolkt de progressieve priester dan weer ingetogen op het dunne koord van sympathiek slachtoffer en weerzinwekkende hoofdverdachte – let op het intrigerende detail van zijn lange vingernagels. Tussen deze rivalen in staat zuster James (Amy Adams), een naïeve en idealistische non die haar sympathie voor Flynn niet kan verstoppen. Hun schitterend geacteerde confrontatie tijdens een theescène vol kleine incidenten in Streeps groen geverfde bureau – de enige heldere kleur in deze veelal in herfstkleuren vormgegeven film – vormt niet alleen het dramatische middelpunt van deze waarheidsqueeste, maar zou op elke filmschool verplichte kost moeten zijn.

LUC JORIS