Woensdag 14/11, 21.35 – CanvasUrbanus wist het al in 1974: de wereld is om zeep. Hoe erg is het bijna veertig jaar later gesteld met onze planeet, en vooral: wat kunnen we nog doen om te vermijden dat we de aarde helemaal leegpersen? Dat zijn de vragen die Knack-journalist Dirk Draulans probeert te beantwoorden in een documentairetweeluik. ‘In het eerste deel, Heerlijke hernieuwbare wereld, onderzoek ik wat we vandaag het beste doen om zo duurzaam mogelijk te leven’, legt Draulans uit. ‘In De vervuilde mens ga ik na wat voor impact de milieuvervuiling op ons allemaal heeft. Ik heb verschillende landen bezocht, heb met verschillende wetenschappers gesproken, maar laat ook gewone mensen aan het woord.’

In deel één heb je het over de landbouw, vandaag een bron van veel milieuvervuiling. Is er beterschap op komst?

DIRK DRAULANS: Er wordt in ieder geval enorm veel onderzoek gedaan naar hoe je efficiënter en milieuvriendelijker aan landbouw kunt doen. Wetenschappers spelen bijvoorbeeld met het idee verlaten gebouwen in de stad om te bouwen tot plantenserres. Zo wordt de druk op de landbouwers wat minder en moet je minder producten naar de steden aanvoeren.

We recycleren ook nog steeds veel te weinig.

DRAULANS: Dat is niet alleen de fout van de gewone mensen, ook producenten maken er zich schuldig aan. De meeste smartphones kun je bijvoorbeeld niet volledig recycleren omdat de onderdelen aan elkaar gelijmd zijn, om te verhinderen dat een consument zijn smartphone kan laten herstellen, maar ondertussen gaan al die grondstoffen wel verloren.

Wat doet voetbalclub Standard in dit verhaal?

DRAULANS: Doordat profvoetballers veel geld verdienen, kopen zij vaak een nieuwe gsm of smartphone, terwijl dat eigenlijk niet nodig is. Ze jutten elkaar ook op om de nieuwste modellen in huis te halen. Daardoor verspillen ze nog meer grondstoffen dan een normale consument. Ik wilde het hele recyclageverhaal voor de kijkers wat minder abstract maken, in de hoop dat die voetballers ook de rest van de bevolking aan het denken kunnen zetten.

Deel twee, volgende week op Canvas, heet De vervuilde mens. Is het zo slecht gesteld met onze gezondheid?

DRAULANS: Toch wel. We hebben een aantal Europese landen bezocht en de gezondheid van hun inwoners met elkaar vergeleken. De gezondheid van plattelandskinderen uit Brakel hebben we naast die van Brusselse stadskinderen gezet. Over de resultaten kan ik nog niet veel kwijt, maar ze waren erg opvallend. Ik heb het ook nog over ‘beschavingsziekten’ die vooral in het Westen voorkomen, waarbij we onderzoeken of ons vervuilde milieu aan de basis daarvan ligt. En ik heb een klein experiment op mezelf uitgevoerd. Vijf dagen heb ik alleen maar voedsel uit blik gegeten. En al na zo’n korte tijd was mijn hormonenspiegel verstoord. Niet in die mate dat het mijn gezondheid schaadde, maar toch.

JUDITH VERFAILLIE