Bijna vier decennia na Dirty Harry’s bioscoopdebuut en twee na zijn laatste doortocht brengt Warner Home Video de vijf films rond de vuilste der vuile flikken weer uit op dvd. Clint Eastwood over de foute fascist die uitgroeide tot coole cultheld.

Samen met The Man with No Name uit de spaghettiwesterns van Sergio Leone moet Dirty Harry – Harry Callahan voor de Dienst Bevolking – zowat het meest iconische personage zijn uit de carrière van Hollywoodicoon Clint Eastwood. Van bij het begin in 1971, toen Don Siegel hem in zijn stoere flikkenthriller voor het eerst de straat op stuurde, waren de ingrediënten voor een cultstatus dan ook aanwezig: sterke intriges, geweldige oneliners, onversneden machismo, maar ook het soort doorgedreven individualisme dat in politiek correcte kringen algauw voor rechts en reactionair werd versleten.

Jarenlang zou de meedogenloze speurder uit San Francisco – die later ook opdraafde in de successequels Magnum Force (1973), The Enforcer (1976), Sudden Impact (1983) en The Dead Pool (1988) – Eastwood dan ook opzadelen met het imago van foute rakker. Tot duidelijk werd dat Clint ook moreel complexe films als Unforgiven en Million Dollar Baby aankon, hij steeds meer voor een authentiek auteur werd aangezien en Dirty Harry dan ook, via zijn legendarische vertolker om, werd gerecupereerd als een non-conformist die de permissieve samenleving een keiharde spiegel voorhield, weliswaar met de nadruk op keihard. Naar aanleiding van Harry’s verjaardag, de re-releases bij Warner Home Video én de geruchten rond een eventuele comeback wilde Clint – al zal die .44 Magnum die we hem onder de neus duwden misschien ook geholpen hebben – nog één keer het woord voeren voor de vuilste aller vuile flikken. Do we feel lucky!

Heeft u zelf de commentaartracks ingesproken bij de nieuwe Dirty Harry-dvd’s?

Clint Eastwood: Hier en daar lever ik wat commentaar, maar het zijn vooral anderen die het woord voeren. Da’s beter omdat ik zelf te betrokken ben. Dirty Harry is ondertussen al 38 jaar oud. Mijn geheugen is weliswaar nog redelijk voor een 77-jarige, maar toch (lacht). Ik heb het met veel plezier overgelaten aan mijn biograaf Richard Schickel, die sowieso een groot filmhistoricus is.

Naast de Dirty Harryreeks heeft u ook veel andere films bij Warner gemaakt. Had u een speciale band met die studio?

Eastwood: Begin jaren zeventig ben ik bij Warner beland toen ik van Universal naar een andere studio moest uitkijken. Sindsdien heb ik het gros van mijn films bij Warner gemaakt. Ik had en heb er nog steeds verschillende vrienden met wie ik ondertussen al dertig jaar samenwerk en de studio heeft me ook altijd complete vrijheid gegeven. Mijn kantoor bevindt zich ook al jaren op het Warnerterrein. De eerste film die ik er als regisseur heb gemaakt was de western The Outlaw Josey Wales in 1976, en daarna ben ik er eigenlijk nooit meer weggeweest, hoewel ik nooit een contract heb getekend. Als kind was ik al dol op hun films. Het zijn vooral de Warnerfilms uit de jaren dertig en veertig die me hebben gevormd. Mijn absolute held was James Cagney, die bij Warner klassiekers als White Heat en The Roaring Twenties heeft gemaakt. Cagney was onbevreesd en enorm veelzijdig. Zelfs als hij geen succes had, durfde hij de meest uiteenlopende projecten aan. Daar heb ik me altijd aan gespiegeld. Die scène uit White Heat waarin Cagney in de gevangenis te horen krijgt dat zijn moeder is gestorven en vervolgens compleet over de rooie gaat, vind ik ook nog altijd een van de beste aller tijden. Ook de manier waarop regisseur Raoul Walsh die in beeld zet, blijft inspirerend: heel spaarzaam maar met een maximum aan effect. Die efficiënte, no-nonsensestijl heeft me als filmmaker enorm beïnvloed.

Ook Cagney was voor velen een idool. Is de celebritycultuur veel veranderd over de jaren?

Eastwood: Zeker. Tot in de jaren zeventig werden acteurs bewonderd omdat ze getalenteerd waren. Nu volstaat het om het nichtje van een hotelmogol te zijn om voortdurend in de schijnwerpers te staan. Inhoudelijk is roem flink gedevalueerd. Er is ook een grote kloof ontstaan tussen de tabloids, die celebrities opvoeren om de meest onnozele redenen, en de serieuze media, die nog over de inhoud van het werk willen praten. Vroeger had je Crawford, Davis, Cagney en Bogart, naar wie je opkeek omdat het unieke figuren met unieke talenten waren en die je bovendien alleen kende van hun films, waardoor er nog een waas van mysterie rond hing. Nu wordt het privéleven van elke acteur breed uitgesmeerd in de roddelrubrieken. De mythe is volledig verdwenen.

Heeft u een favoriete Dirty Harryscène?

Eastwood: Meerdere, al keren de fans meestal terug naar die ene scène uit de eerste film. Je weet wel: (onderkoeld en monotoon)‘I know what you’re thinking. Did he fire six shots or only five? Well, to tell you the truth, in all this excitement I kinda lost track myself. But being as this is a .44 Magnum, the most powerful handgun in the world, and would blow your head clean off, you’ve got to ask yourself one question: Do I feel lucky? Well, do ya, punk?’ De meeste dialogen ben ik al lang vergeten, maar helemaal seniel ben ik nog niet (lacht).

Had ‘Dirty Harry’ ook door eenandere studio gemaakt kunnenworden? Met zijn ruwe stijl lijkt het een verderzetting van Warners oude gangstertraditie.

Eastwood: Toch wel. Toen ik het project eerst aangeboden kreeg zat ik zelfs nog bij Universal, maar zij konden de scenariorechten niet krijgen en dus is het uiteindelijk naar Warner verhuisd. Waarschijnlijk had Universal de film op dezelfde agressieve manier gemaakt, ook met Don Siegel als regisseur. Of hij ook zo goed zou zijn geworden, is onmogelijk te achterhalen.

Kijkt u vaak naar uw eigen films,en van welke houdt u het meest?

Eastwood: Zelden. Omdat je jezelf telkens opnieuw ziet opgroeien. Een jaar of vijf geleden heb ik The Outlaw Josey Wales nog een keer teruggezien, maar alleen omdat er een nieuwe, digitale print van uitkwam op dvd. Mijn vrouw had zelfs nog nooit Dirty Harry gezien, hoewel journalisten haar vaak vroegen hoe het voelde om met Dirty Harry samen te wonen. Vandaar dat ik die film een paar jaar geleden nog een keertje samen met haar heb herbekeken. We zijn nog steeds getrouwd, dus zo erg zal ze hem niet gevonden hebben (lacht).

Rambo en Indiana Jones zijninmiddels terug. Wanneer mogen we de comeback van Dirty Harry verwachten?

Eastwood: Ik wil best nog eens met een .44 Magnum zwaaien, maar ik denk niet dat de politie van San Francisco 77-jarigen in dienst heeft. Het zou gewoon niet realistisch zijn. Er wordt al jaren over een comeback gesproken maar aan alles komt nu eenmaal een eind. Ik heb leuke tijden beleefd met Dirty Harry en die vier sequels, maar ik leef liever in het heden.

Door Dave Mestdach