Coogan’s Bluff (1968; ***) – Two Mules For Sister Sara (1970; ***) – Play Misty For Me (1971; **) – Joe Kidd (1972; *) – High Plains Drifter (1973; **) – The Eiger Sanction (1975; )

(Universal)

Vooraleer hij een kwarteeuw lang zijn lot verbond aan Warner Brothers, had Clint Eastwood via zijn productiemaatschappij Malpaso een jarenlange deal met Universal, de studio die hem in de jaren 50 als tv-ster gelanceerd had in de westernserie Rawhide. De box van zes films uit zijn Universalperiode is een onevenwichtig zootje van ’the good, the bad and the ugly’.

Het laagst is Eastwood gevallen met de saaie bergbeklimmerthriller The Eiger Sanction, meteen ook een van zijn zwakst geregisseerde films. Veel beter brengt hij het eraf – zowel voor als achter de camera – in zijn regiedebuut Play Misty For Me (waarin hij meteen al de kwetsbare keerzijde van zijn macho-imago verkent) en in de spookwestern High Plains Drifter (waarin hij een minimalistische variatie spint op zijn spaghettiwesternpersonages). Ondanks een origineel scenario van Elmore Leonard is ook Joe Kidd van John Sturges niet veel soeps: een onwennige mix van hersenloze actie en morele verontwaardiging rond de strijd tussen arme Mexicanen en een oppermachtige grootgrondbezitter.

Beste koop in dit pakket: de twee films van Eastwoods mentor Don Siegel. In de no-nonsensestadswestern Coogan’s Bluff speelt Eastwood een politieman uit Arizona die in New York een ontsnapte misdadiger komt inrekenen en geconfronteerd wordt met de permissiviteit en het verval van het Nieuwe Babylon tijdens het hippietijdperk. Een cultuurclash die door ster en regisseur even laconiek als razend efficiënt in de verf wordt gezet. De volgende samenwerking tussen Eastwood en Siegel leverde een veel grilliger spektakel op: de Italiaanse westernpastiche Two Mules for Sister Sara, met Eastwood als een Amerikaanse huurling die tijdens de Mexicaanse burgeroorlog opgezadeld raakt met een als non vermomde hoer (Shirley MacLaine). Deze hoogst bizarre teamvorming levert in ieder geval een monument op van Eastwoodiaanse onverstoorbaarheid die in geen enkele bloemlezing van de stoïcijnse superster mag ontbreken: om een afgebroken pijl uit zijn schouder te krijgen instrueert Eastwood MacLaine hoe ze met buskruit de wonde moet uitbranden en de pijl dwars door zijn lijf moet jagen zonder natuurlijk zijn hart te raken. ‘Vrouwen hebben me altijd verweten dat mijn hart niet op de juiste plaats zit’, weet stoere Clint nog van zich af te bijten vooraleer hij van zijn stokje gaat.

(P.D.)