Boyhood

Vrijdag 2/9, 21.05, Canvas

‘Untitled 12 Year Project‘. Dat was een hele tijd lang de werktitel van Boyhood,de intieme indiefilm waar in 2014 – en lang daarvoor – halsreikend werd naar uitgekeken. Het is dan ook heel speciaal wat regisseur Richard Linklater voor elkaar heeft gekregen. Hij vroeg aan de jonge acteur Ellar Coltrane om twaalf jaar lang voor de camera hetzelfde personage te vertolken, en dat telkens gedurende een maand. Het was het begin van een uniek project waarbij we Coltrane voor onze ogen zien opgroeien van een zesjarig kind tot een adolescent van negentien die klaar is om naar de universiteit te gaan. Het resultaat, samengevat in een film van iets minder dan drie uur, is niet minder dan verbluffend.

Boyhood overstijgt het idee van het gemiddelde coming of age-verhaal omdat de opzet veel ambitieuzer is. Mason (Coltrane), een jongen uit Austin, Texas, is het centrale personage, maar we krijgen ook een allesbehalve vluchtig inzicht in het leven van de mensen die hem omringen. Zo volgen we het doen en laten van zijn zus Samantha (Lorelei Linklater, de dochter van de regisseur), zijn toegewijde maar romantisch getroebleerde moeder (Patricia Arquette) en zijn vader (Ethan Hawke), een man die lange tijd zijn ouderlijke verantwoordelijkheden ontvlucht.

Linklater is uiteraard niet de eerste filmmaker die zich buigt over het effect van de tijd op het menselijke lichaam en het geheugen. Ook Michael Apted en François Truffaut experimenteerden met het onderwerp, respectievelijk in de Up-documentaires en de cyclus van vijf films over Antoine Doinel. Linklater focust in zijn timelapsefilm niet op de allerspectaculairste gebeurtenissen in het leven van Mason. ‘Geen enkel levensverhaal kan een persoon volledig vatten, ‘ zegt de regisseur van de vang-de-tijdtrilogie Before Sunrise/Before Sunset/Before Midnight, ‘meestal wordt alleen over de grote drama’s verteld.’ Met andere woorden: je leert Mason en zijn familie niet kennen aan de hand van gebeurtenissen die doorgaans als levensbepalend worden beschouwd, maar door tussenliggende momenten, die momenten die je voor een stuk ook zelf moet invullen wanneer je door iemands fotoalbum bladert: Mason die met zijn fietsje van school komt, die zijn stiefvader treitert, die samen met een vriendin naar The Black Album van The Beatles luistert of discussieert over Facebook: Linklater maakt er een fascinerende, ontroerende kijk op het leven en de ups en downs van een Amerikaanse jongen van, en een wonderlijk huwelijk tussen fictie en documentaire.

LUC JORIS