Elke muzikant heeft een plaat die hem heeft doen beslissen: aan dit instrument wil ik mijn leven wijden. Deze week: de eyeopener van pianist Tigran Hamasyan, die vorige zomer artist-in-residence was op Jazz Middelheim en nu een kleine concerttournee door België doet.

TIGRAN HAMASYAN: Ik had destijds een fantastische pianoleraar. Hij heeft me zo veel leren kennen. Pianisten als Bud Powell, Barry Harris en Thelonious Monk, natuurlijk, maar zeker ook de saxofonisten Lucky Thompson en Coleman Hawkins. Stuk voor stuk hebben ze sporen bij me nagelaten. Maar als ik één plaat moet kiezen, dan wel My Funny Valentine van Miles Davis. Onvoorstelbaar hoe die hele band op elkaar afgestemd is. Ze spelen heel vrij en open, los van al de regeltjes van de bebop, en toch is elke noot, elke wending nagenoeg perfect. Ongelooflijk.

Wat moet een mens zich voorstellen bij de jazzscene in je thuisland, Armenië?

HAMASYAN: Jazz wordt er als elitaire muziek beschouwd. Pas op, mensen vinden het wel coolals je ernaar luistert, en je hebt ook bij ons dat kliekje diehardfans. Wist je trouwens dat wij onder het Sovjetregime een heel erg goeie bigband hadden? De beste van het hele Oostblok! Maar vandaag vind je er maar een handvol goeie jazzmuzikanten. En eerlijk gezegd, de opleidingen lijken ook nergens naar. Ik geloof sowieso niet dat je jazz kunt leren door naar school te gaan. Je moet gewoon zelf urenlang zweten en oefenen. En zoveel mogelijk met anderen samenspelen.

Wat betekent jazz voor jou?

HAMASYAN: Het is de kunst van het improviseren. Zodra je dat onder de knie hebt, maakt het niet zo heel veel meer uit welke soort muziek je als basismateriaal kiest. Ikzelf haal bijvoorbeeld heel veel inspiratie uit klassiek of uit de volksmuziek van mijn thuisland. Want die muziek is nu eenmaal wie ik ben.

Het doet me wat denken aan wat Jelly Roll Morton, de zelfverklaarde uitvinder van het genre, ooit zei: ‘Jazz can be applied to any type of music.’

Hamasyan: Wel, die man had gelijk.

Moet ik je laatste project, Shadow Theatre, ook begrijpen als het schaduwentheater van al die verschillende invloeden in je muziek?

HAMASYAN: Ja, zo kun je het zien. Maar het is ook een toespeling op een oude traditie uit Armenië. Ik zie het zo: je gaat naar een voorstelling vol hersenschimmige denkbeelden kijken, en toch kom je wijzer en verlicht buiten. Je hebt iets bijgeleerd over jezelf, over het leven, over de waarheid.

En welke waarheden kunnen wij ontdekken in jouw muziek?

HAMASYAN: Dat je je emoties moet delen met anderen. Leven is geven. Mijn muziek bestaat niet zonder een publiek.

MILES DAVIS

My Funny Valentine

Columbia

1965

FREDERIK GOOSSENS