Maandag 11/11, 20.40 – één
Onder het motto ‘De plek waar je geboren wordt, is een spiegel van de samenleving’, reisde Lieve Blancquaert de afgelopen maanden de hele wereld rond om te zien in welke omstandigheden moeders moeten bevallen en borelingen hun eerste uren doorbrengen. Het resultaat is een nieuw boek, een fototentoonstelling en nu ook een tv-programma, allemaal met de titel Birth Day.
Je hebt kunnen filmen in de verloskamers van China, Koeweit, Israël, om er maar een paar te noemen. Was het moeilijk om telkens toestemming te krijgen?
LIEVE BLANCQUAERT: Daar is een enorm werk aan voorafgegaan: voorbereiding, contacten leggen, een netwerk uitbouwen… En dan nog wisten we nooit op voorhand wat we konden verwachten. Als je na het maken van de nodige afspraken met het ziekenhuis ’s morgens aankomt om te filmen, weet je niet wie je gaat volgen. Zodra er iemand werd binnengebracht, startte er een estafette van contact naar contact. Achteraf gezien bleek het uiteindelijk behoorlijk vlot te gaan telkens als we de aanstaande moeder vroegen of we haar mochten volgen. Ik heb trouwens nooit aangedrongen, mensen mochten nee zeggen.
Vaak nee gehoord?
BLANCQUAERT: Het verbaasde mij vooral hoe vaak mensen uit arme bevolkingsklassen niet nee durfden te zeggen. Die bleken het niet gewoon dat hen iets gevraagd werd. In India bijvoorbeeld. Moeders uit de laagste kasten bevallen er soms met dertig op een kamer, vier moeders per bed! Er wordt soms letterlijk over die mensen heen gelopen. Ik ben tegen iedereen, ongeacht hun achtergrond, eerlijk geweest. Ik heb ook duidelijk uitgelegd dat zij beslisten over wat we mochten filmen. Er zal overigens geen vagina te zien zijn in Birth Day. Daar stond ik op. Het gaat niet over het fysieke van de bevalling, wel met welke tradities en welke middelen men een nieuw leven in de samenleving onthaalt.
Hoe ben je eigenlijk op dit idee gekomen?
BLANCQUAERT: Voor het Canvas-programma Vranckx heb ik een paar jaar geleden de reportage Kraambed Congo gemaakt. In de kraamafdeling bedacht ik mij dat zo’n plek echt een afspiegeling van de samenleving is: rijk of arm, het type klimaat, een heel klinische ruimte of net niet… Het is een plek waar geen façade wordt opgetrokken.
En hoe heb je de locaties geselecteerd?
BLANCQUART: Ik wou een divers beeld krijgen, vanuit verschillende invalshoeken: warme en koude streken, veel of weinig invloed van religie… Maar er lag vooraf niets vast. Zo zijn sommige reportages er bij toeval gekomen. Ik wou bijvoorbeeld graag filmen in een rijke Golfstaat, al had ik niet meteen aan Koeweit gedacht. Tot ik aan de Vrije Universiteit Brussel in contact kwam met een Syrische plastisch chirurg. Om de zoveel tijd bleek hij in Koeweit te werken en hij heeft me er bij een ziekenhuis geïntroduceerd.
In Israël heb je een ziekenhuis gevonden waar zowel Joodse als Arabische kinderen geboren worden, en ook verzorgd worden door beide bevolkingsgroepen.
BLANCQUAERT: Het ziekenhuis van Tiberias, dat is een heel mooi verhaal. Aanvankelijk stond ik nogal huiverachtig tegenover filmen in Israël. Het conflict tussen Israëli’s en Palestijnen is al zo vaak verteld geweest, daar had ik geen zin in. Maar tijdens de research ontmoette ik een Joodse vroedvrouw, een doula. Tijdens ons gesprek kwamen mijn reserves voor Israël ter sprake en toen wees ze mij erop dat mijn typische CNN-beeld van Israël niet altijd klopte. Het ziekenhuis in Tiberias is wel volledig onderkelderd, klaar om binnen de minuut te reageren op een chemische aanval. Maar het uitgangspunt is er dat we allemaal samen worden geboren.
Voor de laatste aflevering koos je… Brussel. Waarom?
BLANCQUAERT: In het Brusselse Sint-Pietersziekenhuis merkte ik dat je dit land niet moet verlaten om veel van de wereld te zien. In dat ziekenhuis komen moeders en kinderen van heel wat nationaliteiten terecht. Ik sprak er met bezielers van de vzw Aquarelle die zich inzetten voor mensen zonder papieren. Want zonder die heb je vaak geen rechten. Of de aflevering een statement is? Nee, iedereen moet voor zichzelf een mening vormen. Ik wil alleen aantonen dat deze kinderen in ons land geboren worden en dat we onze kop niet in het zand mogen steken.
(H.V.G.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
