Criminaliteit is er in alle maten en gewichten. …

Claude Miller, met Sandrine Kiberlain, Nicole Garcia, Mathilde Seigner

Criminaliteit is er in alle maten en gewichten. Dat is een van de cruciale inzichten van de Britse misdaadauteur Ruth Rendell. Na La Cérémonie van Claude Chabrol zien we het mechanisme opnieuw aan het werk in deze Rendell-adaptatie van Claude Miller. Ook hier blijkt dat in minder gefortuneerde milieus de misdaad gewoonlijk een gewelddadig karakter heeft. Bij de rijken gaat het er geraffineerd aan toe, maar dat wil niet zeggen dat de misdaad er lichter om weegt. Verder zijn bij Rendell de psychopaten sterk vertegenwoordigd: mensen die op een dwangmatige manier misdadig gedrag vertonen. Maar daartoe blijft het geenszins beperkt: iedereen blijkt het bij momenten wat minder nauw te nemen met morele principes.

Betty Fisher et autres histoires is het verhaal van drie moeders en hun kind. Margot (Nicole Garcia) is de oudste, zij is tevens de psychopate van dienst: ze lijdt aan een bloedziekte die bij momenten extreem egocentrisch en gewelddadig gedrag veroorzaakt. Haar dochter Betty heeft aan die ziekte een moeilijke jeugd overgehouden, maar al bij al is de schade beperkt gebleven, want Betty leidt nu een comfortabel en succesvol leven: ze heeft een zoontje van vier, Joseph, en een bestseller op haar naam. De kinderjaren van Joseph zijn het tegendeel van haar jeugd: beschermd, verwend, bijna doodgeknuffeld. Dat contrast vind je ook terug bij het derde kind: José, zoon van Carole, de derde moeder (Mathilde Seigner).

Kinderen hebben het niet gemakkelijk in deze film. Bovendien slaat op een dag het noodlot toe. Joseph komt om het leven bij een tragisch tuin-en keukenongeval. Op dat moment beginnen op verschillende plaatsen de stoppen door te slaan. Margot kidnapt José om als erzats-zoon te dienen voor Betty. Gaandeweg neemt de kidnapping van José absurde proporties aan. Dat onverwachte is zoveel als het ethos van deze film: mensen zijn fundamenteel onvoorspelbaar, de werkelijkheid is grillig. Zuivere noirfilosofie met andere woorden.

Met deze ingrediënten maak je geen adrenalinesuspense, maar wel een intelligente psychologische thriller, die in alle opzichten méér is dan een collectie thrills. De vertolkingen en de regie zijn van hoog niveau. Je onthoudt vooral de vrouw-uit-één-stuk van Mathilde Seigner, een prototype dat ze eerder al met veel overtuiging neerzette. Jammer genoeg zijn er voorlopig geen Nederlandse ondertitels. Erik Martens