1 Waar slaat die titel eigenlijk op? Veel gesnoven tijdens het schrijven?
ALEKSANDR SKOROBOGATOV: Nee, mijn ervaring met drugs blijft beperkt tot cannabis. De psycholoog Carl Gustav Jung zei ooit dat er twee soorten schrijvers zijn, de architecten die alles mooi op voorhand uittekenen en het dan alleen nog maar moeten uitvoeren en zij die bij het schrijven een ‘autonoom complex’ tot stand brengen, iets dat uit ons onderbewuste voortkomt en net zo onbestuurbaar is als een fobie of de liefde. Hij had een voorkeur voor het tweede en dat is ook mijn afmattende manier van schrijven. Cocaïne is een boek waarvan ik ongelooflijk gelukkig werd terwijl ik eraan bezig was, en waarvan ik nadien dacht: wtf, wat heb ik nu geschreven?
2 ‘Literatuur moet begrijpelijk zijn voor het volk’, zo citeer je Lenin. Mogen we ervan uitgaan dat je geen communist bent?
SKOROBOGATOV: Cocaïne is uit een verhaal gegroeid dat ik een jaar of dertig geleden schreef en nu de eerste veertig pagina’s van de roman uitmaakt. Het is mijn enige verhaal dat nooit door de censuur is geraakt in Rusland, ook niet toen ik het voor het laatst probeerde, in 1991. Toen zijn mijn verzamelde verhalen gepubliceerd, maar dat verhaal kon er niet in. Toen ik de censor vroeg waarom wees hij naar boven, en daar bedoelde hij echt god niet mee. Wat dan wel, dat heb ik nooit begrepen. Censuur ging in de Sovjet-Unie lang niet altijd om openlijk politieke ideeën die niet door de beugel konden. In diezelfde bundel stond zo’n verhaal en daar had niemand een probleem mee.
3 Dus moest je wachten tot je hier in Antwerpen woonde voor het gepubliceerd kon worden?
SKOROBOGATOV: Ja, maar ook hier wilde de uitgever het boek censureren. Toen ik het geredigeerde manuscript van Cocaïne terugkreeg, merkte ik dat eraan gemorreld was. Alles wat niet netjes politiek correct was, had de uitgever geschrapt. Op een bepaald moment stond er ‘Sarah was dom, net zoals alle vrouwen’. Dat is mijn mening niet, dat past volledig in het denken van het hoofdpersonage. De redacteur had daarvan ‘Sarah was misschien een beetje niet zo slim’ gemaakt. En zo ging dat het hele boek door. De cruciale scène waarin het hoofdpersonage iemand een spijker door het hoofd slaat, was zelfs helemaal verdwenen. Uiteindelijk heb ik ermee gedreigd naar een andere uitgeverij te stappen. Toen bond de redacteur in en werden alle wijzigingen teruggedraaid.
(M.V.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
