Dat Todd Field na zeventien jaar weer een straffe film gemaakt heeft, daarover bestaat weinig discussie. Maar wél over wat hij met Tár nu precies wilt vertellen.
Zijn naam klinkt velen niet vertrouwd in de oren, maar onder cinefielen is hij een begrip. Todd Field (°1964) zette zijn eerste stappen in de filmwereld als acteur. Hij was een crooner in Woody Allens Radio Days (1987) en zat ook in Stanley Kubricks laatste film Eyes Wide Shut (1999), waarin hij de oude studievriend/pianist speelt die Tom Cruise’ personage vertelt van het gemaskerde seksbal waar hij voor ingehuurd is. In die periode deed Field zich als filmmaker ook al opmerken met kortfilms. En Kubrick is een beetje zijn mentor. Maar de legendarische regisseur zal de eerste langspeler van zijn pupil niet meer zien. Dat debuut, In the Bedroom (2001), is wel meteen goed voor vijf Oscarnominaties, onder meer voor beste film en voor de vertolkingen van Tom Wilkinson en Sissy Spacek.
Tár is fictie, geen boodschap van algemeen nut.
Vijf jaar later werd zijn tweede film Little Children opnieuw voor drie Oscars genomineerd, voor acteurs Kate Winslet en Jackie Earle Haley en voor het scenario. En opnieuw waren de kritieken laaiend enthousiast.
Maar daarna werd het stil rond Todd Field. Hij werd genoemd in een project met Leonardo DiCaprio, Daniel Craig en Christian Bale, bij een Cormac McCarthy-verfilming, hij ging een tv-serie maken van Jonathan Franzens roman Purity…
Met Tár is hij na zeventien jaar eindelijk uit development hell. En opnieuw brengt hij de filmcritici in vervoering, maar deze keer weekt hij ook flink wat discussie los. De een vindt het een suspensedrama over grensoverschrijdend gedrag. De ander een satire op cancel culture, aangezien de misbruiker dit keer geen man is maar een vrouw.
‘Het is fictie,’ pareert Field, ‘geen boodschap van algemeen nut voor vrouwen, mannen of wat dan ook. We weten dat patriarchale macht al eeuwen de dienst uitmaakt. Alleen denk ik niet dat macht een gender heeft. Iedereen die ermee in aanraking komt, gebruikt haar, handelt ermee en misbruikt macht in sommige gevallen. Omdat het verleidelijk is, en omdat mensen dat mogelijk maken. Mannen die macht misbruiken: dat kennen we helaas maar al te goed. Daarom is daar een beweging tegen ontstaan. Maar ik wilde het hebben over macht als mechanisme. Hoe werkt dat? Wat zijn de kosten en baten? Dat lukt beter met een vrouw, omdat het verrassender is en het je door een andere lens naar macht doet kijken.’
Field schreef de film specifiek met een vrouw in gedachten, Cate Blanchett om precies te zijn. ‘Een van de grootste actrices ooit, én een van de intelligentste en meest bescheiden actrices. Ik heb haar tien jaar geleden ontmoet toen ik een ander project aan het ontwikkelen was, en ik was zo onder de indruk dat ik absoluut met haar wilde werken. Daarna gebeurde er tien jaar niets, tot de pandemie uitbrak en de studio me zei: schrijf wat je wilt.’
De regisseur had het personage van Lydia Tár al langer in gedachten, maar wist niet wat er van zou komen. ‘Doorgaans werk ik aan andermans materiaal. Tot deze opportuniteit zich aandiende. Ze vroegen: wil je geen film maken over een dirigent en klassieke muziek? Dat was het enige wat moest. Ik zei: prima. Ik ken niks van klassiek, maar vertrouw me. Dit komt goed. Uiteraard wist Cate niet dat ik het script voor haar aan het schrijven was, maar zonder haar had ik de film niet gemaakt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
