Waarom de Peter Pan-generatie fan is van Wes Anderson

Kinderen of kinderlijke volwassenen spelen steevast een belangrijke rol in de films van Wes Anderson. Ze worstelen met de zwaarte van het leven en hun status als buitenbeentjes. Met die insteek spreekt hij de Millennials, ook wel de Peter Pan-generatie genoemd, aan.

Of je nu fan bent van de theorieën rond verschillende generaties of niet, het is een interessante bril om op te zetten wanneer je naar de films van de Amerikaanse cineast Wes Anderson kijkt. Bovendien kan deze aanpak ook deels de populariteit van zijn films verklaren, aangezien herkenbaarheid vaak een pluspunt is voor de kijker. Sociologe Kathleen Shaputis doopte de Millennials de Peter Pan-generatie. Daarmee verwijst ze naar het uitgestelde volwassen worden van deze club. Er wordt langer bij de ouders ingewoond, geaarzeld over trouwen en kinderen krijgen, een rijbewijs wordt op de lange baan geschoven en er wordt melancholisch teruggeblikt naar een zorgeloze tijd die vervlogen is.

Arrested Development

Als typische auteur-cineast haalt Anderson steeds dezelfde thema’s aan in zijn films. Zo speelt de onschuld en oprechtheid van kinderen herhaaldelijk een grote rol in het werk van Anderson. Net zoals zijn literaire held J.D. Salinger hebben de kinderen in zijn verhalen het niet gemakkelijk en krijgen ze te maken met de boze buitenwereld, die krioelt van de valse figuren. In veel gevallen zijn dit soort personages echte kinderen in de films van Anderson, maar ook in heel wat (jong)volwassenen in zijn wereld schuilen kinderlijke trekjes.

Gelijkwaardig

De regisseur neemt kinderen erg serieus en creëert vaak meer intelligente kinderpersonages dan volwassenen. Denk maar aan Captain Sharp in ‘Moonrise Kingdom’ die aan Sam vertelt dat hij vast veel slimmer is dan hijzelf. De camera bevindt zich tijdens scènes met kinderen op hun ooghoogte, waardoor er niet neergekeken wordt op de kinderen, maar ze als gelijkwaardig worden geportretteerd.

Anderson toont dat hij zich nog heel goed herinnert hoe de leefwereld van een kind eruitziet, ook al worden zijn personages hypergestileerd in beeld gebracht.

Nostalgie

Die gestileerde beelden zijn er enerzijds om de estheten te plezieren, maar anderzijds ook om een nostalgische toets te geven aan de films. Deze nostalgie vertaalt zich naar hoe mensen herinneringen koesteren en vaak op een mooiere manier opslaan. Wanneer we naar oude foto’s kijken of scènes in ons hoofd afspelen, ziet onze kindertijd er heel wat kleurrijker uit dan die in realiteit was. Zeker wanneer die is vastgelegd met analoge camera of dia’s. Het veelvuldige gebruik van Instagramfilters, Instax-camera’s en de liefde van Millennials voor de kleur roze passen allemaal in dit plaatje.

Hoop

Net zoals cartoonfiguren, waaronder Charlie Brown, worden de personages van de regisseur gekarakteriseerd door hun quirky kleding en accessoires en lopen ze rond in een erg kleurrijke en esthetische wereld. Die vrolijke look contrasteert met hun depressieve gedachten, wat een ironisch-humoristische toon geeft aan de films. Het is alsof Anderson al heel de film lang wil zeggen: het komt heus wel goed. Niet dat er gespot wordt met de sombere gedachten van de personages, maar de hoop op een mooiere toekomst – die ook eigen is aan de Millennials – zit vervat in het kleurenpallet van de regisseur.

Simpelere tijden

Dat de personages van Wes Anderson bijna iedere dag hetzelfde dragen, als een soort uniform, is opnieuw een knipoog naar hoe kinderen de wereld aanschouwen. Net zoals in kinderfilms of cartoons, waar personages ook telkens dezelfde outfit dragen, krijgen de protagonisten van het Andersonuniversum een erg afgelijnde look.

Suzy (Moonrise Kingdom) heeft haar kniekousen, verrekijker en boeken; Steve Zissou (The Life Aquatic with Steve Zissou) draagt altijd een oranje muts en blauw pak; Margot Tenenbaum verlaat het huis niet zonder haar eyeliner, sigaretten en bontmantel (The Royal Tenenbaums) en gedurende heel de film draagt Zero zijn hotelplunje in The Grand Budapest Hotel.

Dat personages zich laten karakteriseren door hun uiterlijk en bezittingen, toont aan dat Anderson de tactiek van kinderfilms toepast, waarin de wereld en haar inwoners op een rechtlijnige, simpele manier worden voorgesteld. Net zoals de kleurencode is deze tactiek humoristisch in contrast met de gevoelswereld van de kinderen, die allesbehalve simpel is.

Samenwerken

Net zoals kinderen leren samenspelen, leren de personages van Anderson hoe ze kunnen functioneren in de samenleving. Aan het begin van zijn films voelen de protagonisten zich onbegrepen door familieleden, leeftijdsgenoten en de maatschappij. Ze vluchten en vechten, maar aan het eind van de rit leren ze toch samenwerken. De vaak ietwat narcistische outsiders vinden uiteindelijk een manier om hun unieke zelf te verzoenen met de rest van de wereld. Niet zonder wat water bij de wijn van de anderen natuurlijk, want in het Andersonuniversum mogen buitenbeentjes trouw blijven aan zichzelf. ‘The world needs dreamers’, liet hij al optekenen in Bottle Rocket (1996): een motto waar Millennials het vast eens mee zullen zijn.

In een video-essay van Fandor wordt ingezoomd op de kinderen in de films van Wes Anderson.

The Childhood Whimsy of Wes Anderson from Fandor on Vimeo.