Deze zomer ontwijken we kogels, ruimteaanvallen en vileine oneliners om uit te komen bij de allergrootste booswicht (m/v/x) uit tv en film. Ondanks de aanwezigheid van een clown valt er in deze donkere aflevering niet veel te lachen. Daar zorgen incest, kindermoord, blinde wraak en een zuur kijkende hoofdzuster wel voor. Nachtmerries na het lezen zijn niet uit te sluiten.
15 Omar Little
‘Omar’s coming, yo!’ Je hebt bad guys die naast angst ook respect inboezemen, en in die categorie is Omar Devone Little uit The Wire (2002-2008) de absolute top. Het personage van acteur Michael K. Williams steelt van drugdealers en ander gespuis, zorgt voor zijn grootmoeder en leeft volgens een strikte morele code. Omars stijl is ongeëvenaard, zijn persoonlijkheid choquerend ambigu. Vanuit de juiste hoek kun je in hem een moderne Robin Hood zien, tot hij zich omdraait en toont dat hij een even grote gangster is als de lui die hij bekampt. Zijn dood in seizoen vijf liet zelfs Barack Obama niet onberoerd.
14 Max Cady
Twee keer heeft de veroordeelde verkrachter Max Cady op het grote scherm advocaat Sam Bowden en zijn gezin het leven zuur gemaakt. In de originele Cape Fear (1962) droeg hij het gezicht van Robert Mitchum, in Martin Scorseses remake uit 1991 bewoonde hij lichaam en ziel van een voor de gelegenheid volgetatoeëerde Robert De Niro. Diens Cady was net als de film zelf over the top en angstaanjagend: een analfabeet die zichzelf in de nor aan eindeloze zelfstudie en krachttrainingen had onderworpen, en al zijn kennis en spieren aanwendde voor een epische wraakoefening.
13 Pennywise
Stephen King leerde ons in zijn roman It (1986) dat clowns niet alleen verdrietig kunnen zijn, maar ook moorddadige maniakken die het op onze kindertjes gemunt hebben. Zijn geesteskind Pennywise werd door twee acteurs met verve naar het witte doek vertaald. In de miniserie It (1990) speelde acteur Tim Curry nog met de dualiteit tussen onschuldige kindervriend en monster, in de tweedelige reboot uit 2017 en 2019 trok Bill Skarsgård van meet af aan de horrorkaart. Iedereen wist intussen toch al wie Pennywise was: met afstand de griezeligste clown uit de film- en tv-geschiedenis.
12 Nurse Ratched
In One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975) van Milos Forman stond ze symbool voor de rigide mentaliteit van de oude orde die de omwentelingen van het nieuwe tijdperk in de weg stond. In de miniserie Ratched (2020) gaf tv-maker Ryan Murphy haar een tweede leven als flamboyante psychopate met kersenrode lippen. Veel hebben die twee versies van Nurse Ratched niet met elkaar gemeen, behalve een eigenwijs moreel kompas. Actrices Louise Fletcher (de film) en Sarah Paulson (de serie) maakten van de intimiderende hoofdverpleegster uit de roman van Ken Kesey tot twee keer toe een gedenkwaardige schermschurk.
11 Killer BOB
‘Wie heeft Laura Palmer vermoord?’ Dat was de hamvraag in de eerste twee seizoenen van Twin Peaks, die VTM hier vanaf 1991 uitzond. Het was een uit het toen nog verre Amerika overgewaaid tv-fenomeen waarvoor ouders hun kinderen langer lieten opblijven. Dat de nachtmerries achteraf niet te tellen waren, heeft vele oorzaken, maar de belangrijkste was een wezen uit een andere dimensie, met zwart-witte tegels en rode gordijnen. Meer dan drie decennia na zijn eerste verschijning is Killer BOB nog altijd het vreeswekkendste creatuur uit de geschiedenis van de mainstreamtelevisie.
Meestal zag je BOB niet rechtstreeks, want hij had bezitgenomen van het lichaam van Laura’s vader, de op het oog brave advocaat Leland Palmer. Als hij wel zelfstandig rondliep, werd hij gespeeld door Frank Silva, een rekwisiteur die regisseur David Lynch pas op de set tot sleutelfiguur had gebombardeerd. Wie BOB één keer vanachter een bed heeft zien opduiken, weet dat het de goeie keuze was. Frank Silva had lange zilvergrijze manen en een manische blik in de ogen. Hij bewoog als een roofdier. Lynch liet hem een jeansjasje boven een spijkerbroek dragen, als om te vertellen dat geweld alledaags is, en altijd dichterbij dan je denkt.
De afgelopen dertig jaar is de ware identiteit van BOB onder fans en academici een voorwerp van discussie gebleven. Is hij een demon die elke vijfentwintig jaar bezitneemt van een nieuwe sterveling, zoals de plot ons vertelt, of het alter ego van een incestueuze huisvader? Gaandeweg won de laatste visie terrein. Bijna iedereen in Twin Peaks, had een dubbele identiteit, en Leland Palmer was geen uitzondering. In zijn knettergekke misdaadmysterie heeft Lynch ons inderdaad iets over seksueel geweld willen vertellen. Hij toonde dat het alomtegenwoordig is, meestal door iemand uit onze nabije omgeving wordt gepleegd, en hoe de brave witte middenklasse er niet vrij van is. In die optiek is Killer BOB, zoals een personage uit de reeks opmerkt, niks meer dan ’the evil that men do’. Precies dat maakt hem zo angstaanjagend.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
