‘Top Gun: Maverick’ is simpel en zonovergoten escapisme zoals men dat nauwelijks nog durft te serveren

Een blockbuster die doet alsof de jaren tachtig nooit zijn opgehouden. Tom Cruise die op zijn bijna zestigste nog blinkt alsof hij de beste straaljagerpiloot ter wereld is. Top Gun: Maverick is anachronistisch en eigenaardig, maar ook dé popcornfilm van het voorjaar.

‘Your kind is headed for extinction’, zegt een hoge legerpief tegen Tom Cruise. Hollywoods laatste filmster laat het niet aan zijn hart komen. ‘Maybe so, sir, but not today.’ Het zou op hemzelf kunnen slaan. Begin juli wordt Cruise zestig. Hij kan niet eeuwig quasi op zijn eentje blockbusters blijven torsen. Maar de afzwaai is niet voor vandaag. In afwachting van twee nieuwe Mission: Impossible-films en een ruimteproject met Elon Musk, vervolgt hij Top Gun, de kaskraker die hem in 1986 lanceerde als filmster en voor een vervijfvoudiging zorgde van het aantal Amerikanen dat voor de Navy wilde werken.

De jonge waaghals die als geen ander straaljagers kon besturen en zijn instructrice versierde op Take My Breath Away van Berlin, is heden een oude waaghals die nog steeds als geen ander straaljagers kan besturen en geen al te grote inspanningen moet leveren om een alleenstaande moeder met mooie ogen (Jennifer Connelly) te verleiden.

Nadat Maverick met een experimentele hypersonische jet het snelheidsrecord op meer dan tien mach heeft gezet, moet hij de nieuwe generatie toppiloten klaarstomen voor een levensgevaarlijke missie in een niet nader genoemde schurkenstaat met nucleaire plannen. Het verhaal, opnieuw voor drie kwart een personeelsadvertentie voor het Amerikaanse leger, is flinterdun. De personages hebben amper diepgang en Cruise speelt haast zo houterig als vier decennia geleden. Maar dat doet er allemaal niet toe. Het plaatje klopt. De straalmotoren bulderen.

Regisseur Tony Scott entertainde de jaren tachtig door de luchtacrobatie fabelachtig in beeld te brengen en de kijker een zwaar geromantiseerde impressie te geven van de kick die je voelt als je met zo’n vliegend oorlogstuig aan de hoogste snelheid het luchtruim doorklieft. Joseph Kosinski, de techneut achter Tron: Legacy en Oblivion, doet niet voor hem onder. Integendeel, zijn verbluffende straaljagerballetten zijn iets helderder en overzichtelijker.

Top Gun: Maverick is old-school maar tegelijk fris en vernieuwend omdat niemand escapisme nog zo simpel en zonovergoten durft te serveren. Er wordt nog in oneliners gepraat. De held zet geen helm op als hij met de motor zijn vriendin naar huis rijdt. Romantische scènes, zoete camaraderie en een scheut pathos compenseren de stoerdoenerij. Cruise moet wel een paar grappen over zijn ouderdom incasseren, maar die beroemde leren jekker staat hem nog altijd goed en achter de stuurknuppel van een straaljager laat hij de jonge garde uiteraard een poepie ruiken. Nostalgie krijgt veel ruimte, maar het vizier is gericht op het entertainen van het hedendaagse bioscooppubliek. Een high five voor deze perfect afgestelde neo-eightiesblockbuster.