Sympathy for the Devil: Fascinerend

Jean-Luc Godard draaide zijn eerste rockfilm grotendeels in de Londense studio waar de Rolling Stones voor hun album Beggars Banquet de song Sympathy for the Devil opnemen. Nooit eerder heeft een cineast zo zuiver cinematografisch vastgelegd hoe een song ontstaat, groeit en een definitieve vorm krijgt.

Film. Sympathy for the Devil irriteert evenzeer als hij fascineert – pure Jean-Luc Godard dus. De Franse beeldenstormer draaide zijn eerste rockfilm grotendeels in de Londense studio waar de Rolling Stones voor hun album Beggars Banquet de song Sympathy for the Devil opnemen. Nooit eerder heeft een cineast zo zuiver cinematografisch vastgelegd hoe een song ontstaat, groeit en een definitieve vorm krijgt.

In groot contrast met de flitsende montage die nu haast onvermijdelijk is voor een concertverslag registreert Godard de zes opnamesessies in ononderbroken en majestueuze sequentieshots. De camera zwenkt bijna tergend langzaam langs de verschillende bandleden die elk in hun eigen hoekje van de psychedelisch gekleurde studio hun ding doen, maar geleidelijk opgaan in eenzelfde muzikale energie.

Toch voel je meer het harde labeur, de aarzelingen en toevalstreffers van het creatieve proces dan de geniale improvisatie. Toeval of niet: Brian Jones, die enkele maanden later zou opstappen en in 1969 kwam te overlijden, wordt altijd van op de rug gefilmd, alsof hij al geen deel meer uitmaakt van de groep.

Godard zou echter Godard niet zijn, als hij dit consequent volgehouden concept zelf niet zou ondermijnen en versplinteren. De maker van La chinoise en Weekend zat tijdens de zomer van 1968 volop in zijn politieke fase en hij wisselt de beelden van Mick Jagger en co af met provocerende taferelen van revolutionaire theorie en praktijk: enkele Black Panthers die op een autokerkhof hun programma scanderen, een jonge artieste (gespeeld door Godards toenmalige muze en levensgezellin Anne Wiazemsky) die typisch Godardiaanse slogans als ‘SOVIETCONG/FREUDEMOCRACY/CINEMARXISM’ op de muren schildert en een boekenverkoper die in zijn pornozaak met luide stem uit Mein Kampf voorleest.

Op zich heeft dit allemaal niets met de Stones te maken, al passen het ritme en de tekst van de satanische track wonderwel bij de schier apocalyptische ideologische chaos van het intellectualistische gezwets. Bovendien zijn deze politieke sketches even strak en radicaal vormgegeven als de muziekopnames. Ook hier zie je telkens plansequenties, vaak dan nog in circulaire bewegingen die het repetitieve karakter van de verbale litanieën nog extra gewicht geven.

Extra’s. Oorspronkelijk heette Godards Stonesfilm One + One, maar toen de song een hymne werd voor de revolterende jeugd, wilden de producers van dit succes profiteren. Ze veranderden niet alleen de titel, maar screeneb aan het einde van de film ook de volledige song, terwijl we in Godards fragmentarische visie nooit een volledige en finale versie te horen kregen. De originele Director’s Cut van One + One is aan de dvd toegevoegd.

Patrick Duynslaegher