Sidse Babette Knudsen over ‘Sons’: ‘Het ruikt zo anders, een omgeving met alleen mannen’

Je kent haar als de premier van Denemarken uit de politieke topserie Borgen. In de gevangenisthriller Sons maakt Sidse Babett Knudsen een carrièreswitch naar cipier. ‘Ik zie haar als een beest.’

Er is leven na het premierschap van Denemarken. Vier seizoenen lang speelde Sidse Babett Knudsen de rol van Birgitte Nyborg in Borgen, en sindsdien is de 55-jarige actrice uit Kopenhagen fluks doorgegaan op het elan van die bejubelde politieke serie. Ze heeft er een Amerikaans avontuur (Westworld) opzitten en is tegenwoordig wel elk seizoen te zien in een Europese film. In de lente was ze schooldirectrice in Club Zero van de Oostenrijkse Jessica Hausner en deze herfst duikt ze op in Le fil, een rechtbankthriller die de ­Franse coryfee Daniel Auteuil al voorstelde op het festival van Cannes. Vanaf volgende week kijkt ze met haar blauwe ogen dwars door iedereen heen in Sons, een grimmige Deense gevangenis­thriller. ‘Denemarken, Frankrijk, Groot-Brittannië, de VS… Het land maakt me niet uit, het is me altijd om het project te doen. Ik heb geen carrièreplan, geen lijst met wensen die ik afvink. Maar ik ben wel blij met al die sterk uiteenlopende opdrachten. Daarom ben ik actrice geworden. Om zo veel mogelijk dingen uit te proberen in de korte tijd dat ik op aarde rondloop’, vertelde ­Knudsen ons na de wereld­première van Sons op het filmfestival van ­Berlijn.

In die film speelt ze Eva, een cipier die het goed voorheeft met haar gedetineerden. Maar na een overplaatsing naar de ­vleugel voor de zwaarste ­gevallen raakt ze geobsedeerd door een erg agressieve ­gevangene en ontspoort ze. ‘Ik zie Eva als een beest, als iemand die niet in complexe volzinnen denkt en vaak naar haar woorden moet zoeken. Ze leeft niet, ze overleeft, op automatische piloot. De bittere ironie: ze kiest ervoor om in een gevangenis te werken omdat ze zichzelf een gevangene voelt. De ­gevangene van een diepgeworteld verdriet en verlammende onmacht. De ­nieuwe ­gedetineerde en alle drama en ­actie die hij met zich meebrengt, doorbreken ­alle verdedigings­linies die ze rond zichzelf heeft opgetrokken. Plots wordt ze overspoeld door donkere gevoelens over wraak en de drang naar geweld.’

Gustav Möller, de regisseur die zich liet opmerken met The Guilty, kon filmen in een negentiende-eeuwse gevangenis in Kopenhagen, die tot 2018 in gebruik was. ‘Veel authentieker kan het niet worden. Het is bijna niet te geloven hoe hels lawaaierig en claustrofobisch zo’n gevangenis is, en hoe extreem zwaar zo’n deur is. Die fysieke realiteit dicteert hoe je beweegt en hoe je je gedraagt in zo’n ruimte. Dat helpt enorm.’

Knudsen bestudeerde ‘de bijna rituele bewegingen en zeer strikte routine van de cipiers’, maar heeft het niet zo begrepen op inleefstages of methodacting. ‘Alle dieven, ­geweldenaars, verkrachters en moordenaars die je in de film ziet, waren in werkelijk­heid lieve, zachtaardige bijrolspelers en ­figuranten. Ik vind het onzin om de sensatie op te zoeken en over de grens te gaan voor een rol. Je speelt echt niet beter wanneer je zwaar afziet. De productie maakte een punt van een harmonieuze sfeer op de set. Slim, want dan pas kun je diep gaan.’

Het personage Eva lijkt in het rijtje te passen van de ­sterke ­vrouwen die Sidse Babett ­Knudsen al heeft neergezet. Maar zelf legt ze niet graag de nadruk op gender. ‘In Borgen speel ik een ­premier, niet per se een vrouwelijke premier. Als ik zelf naar een film of serie kijk, identificeer ik me volledig met het hoofd­personage, of het nu een man of een vrouw is. Ik zie Eva trouwens als een aseksueel wezen. Hoewel ze overduidelijk een moeder­figuur is in de gevangenis – ze zorgt voor haar gedetineerden, helpt ze bij hun huiswerk – denk ik niet dat ze zichzelf zo ziet. Ze doet gewoon haar werk.’

Niettemin is Sidse ­Babett Knudsen in Sons tot over haar oren ondergedompeld in een mannenwereld. ‘Het ruikt ­anders, zo’n omgeving die enkel uit mannen bestaat. Hebben ze een ander idee over hygiëne? (lacht) Uiteraard wordt er in de film een zeer masculiene wereld neergezet. Gustav (Möller, nvdr.) is een ­extreem mannelijke regisseur met een dito benadering van gevoelens en moraal. Net dat vond ik opwindend. Ik ben helemaal niet gefascineerd door het gevangenis­wezen, die aparte wereld met zijn eigen wetten en cultuur en zijn prominente ordehandhaving. Dat is Gustavs obsessie. Voor mij was alles onontgonnen terrein. Maar daar hou ik net van. Ik voelde me vereerd dat ik als vrouw van middelbare leeftijd in die testosteronclub binnen mocht.’