Soms weet je helemaal niet of ‘Pacifiction’ nu spuuglelijk of wondermooi is

Pacifiction had een broeierige, paranoïde tropenthriller kunnen worden. Maar dat was buiten cinema-anarchist Albert Serra gerekend.

Liggen er kernonderzeeërs voor de kust van Tahiti? Als professionele praatjesmaker is het voor Frankrijks Hoge Commissaris De Roller een koud kunstje om ongeruste, inheemse activisten af te wimpelen. Maar wat doen al die soldaten dan op zijn eiland? Wat met die Portugese spion-dronkaard die zich zomaar laat verzorgen door Shannah, een rae rae (het derde geslacht in de Frans-Polynesische cultuur) met wie hij heel goed opschiet? Of de kwaadaardige admiraal die zijn mond voorbij praat in een nachtclub, beneveld door de drank en drugs die hij gebruikt omdat hij er niet tegen kan niet onder water te zijn? De Roller beseft dat er iets niet pluis is. Dat zelfs hij als Hoge Commissaris niet overal van op de hoogte is. En dan?

En dan gebeurt er helemaal niets. De paranoïde tropenthriller trekt nooit op maar drijft anticlimax na anticlimax steeds verder af. De Catalaanse cinema-anarchist Albert Serra, al enige jaren de grote chouchou van filmcritici en cinefielen die kicken op provocerende, cinematografische avonturen, beproeft je geduld en verbrijzelt je verwachtingen. Met opzet.

Zijn verbluffend gedurfde, radioactieve, onvoorspelbare film is te nemen of te laten. Nemen betekent verloren lopen in het Verrottende Paradijs. Zoals David Lynch graag doet, maar dan extreem vertraagd en met een subversieve postkaartenesthetiek die voortbouwt op melodramameester Douglas Sirk. Palmbomen, zonsondergangen, hemelsblauw zeewater, inheemse schonen, zwoele dansers in decadente nachtclubs, verboden vruchten: Serra gaat geen exotisch cliché uit de weg in beeldschone panorama’s met kleuren die zelfs Gauguin te levendig zou vinden. De artificialiteit wordt zo overdreven dat het geheel ongeloofwaardig en dromerig wordt. Soms is het pure trash, soms pure schoonheid, soms weet je helemaal niet of iets nu spuuglelijk of wondermooi is.

Die ambiguïteit is geen toeval: Serra wentelt er zich in. Ondertussen doen zijn acteurs, de Franse filmster Benoît Magimel op kop, op het potsierlijke af alsof je deze hypnotiserende koortsdroom doodserieus moet nemen.

Pacifiction is soms te bizar en chaotisch voor woorden, maar evengoed word je verrast door een adembenemend surftafereel met geen surfplanken maar grote boten die over majestueuze golven glijden.

‘Politiek is net een nachtclub, een feestje met de duivel’, verzucht De Roller. Maar naar betekenis en politieke boodschappen moet je niet te hard zoeken. Pacifiction is compromisloze formalistische cinema, zij het lekker zwoel, sinister en ondoorgrondelijk.