Nigerese Toearegband Mdou Moctar verruimt zijn horizon op het sublieme ‘Afrique victime’

Voor zijn nieuwe plaat is de Nigerese Toearegband Mdou Moctar van het ene Amerikaanse label naar het andere overgestapt. Lijkt no big deal? Is het anders wel.

Van Sahel Sounds naar Matador dus. De eerste put voor zijn clientèle uitsluitend uit de gelijknamige Noord-Afrikaanse landstreek, de tweede biedt onderkomen aan naampjes zoals Queens Of The Stone Age, Kurt Vile en Perfume Genius. Een aanzienlijke schaalvergroting, heet dat.

Mdou Moctar toerde al uitgebreid door de States, en viel onlangs nog te horen op de Superwolves-plaat van Bonnie ‘Prince’ Billy en Matt Sweeney. De continentale liefde is wederzijds. Voorman (want gitarist, songschrijver en zanger) Mahamadou Souleymane heeft een eigen stijl gepuurd uit desert blues, Toearegfolk, trouwmuziek en westerse rock. Dat laatste element stimuleert zijn verruimingsdrang, met als voorbeelden Amerikaanse klasbakken zoals Jimi Hendrix, Eddie Van Halen en Prince (herinner u Souleymanes Toearegversie van diens film Purple Rain).

Het voorlopige hoogtepunt van Mdou Moctars soms duizelingwekkende klasse was Ilana (The Creator) (2019). Afrique victime is een logisch maar nog sterker vervolg. Andermaal krijg je meeslepende songs over respect, tolerantie en verontwaardiging (jegens Franse neokoloniale praktijken in Niger), gestoeld op magnetiserend elektrisch werk dan wel rurale, akoestische pracht.

Het eerste wat je hoort, is een veldopname van een kraaiende haan, krekels en het geschuifel van voeten. De hemel barst open zodra Souleymane zijn gitaar een paar keer behendig laat steigeren. Wanneer dan onder het slaken van wat vreugdekreten het jakkerende ritme aantrekt en de song er in een stofwolk vandoor scheurt, groeit Chismiten (over jaloersheid, moeten we de bio klakkeloos geloven) in een oogwenk uit tot een lap muziek die je hartstochtelijk doet verlangen naar de rest van de plaat.

Een nog fameuzere drietrapsraket is het titelnummer: Afrikaanse psychedelische metal waarin Souleymane ‘Afrique, victime de tant de crimes’ fulmineert – zodat ze het in Parijs zeker zouden begrijpen. Ook wie niet weet dat deze man leerde te spelen op een zelfgemaakt instrument dat met fietsremkabels was bespannen, zal dit als verbluffende, bliksemende gitaarkunst bestempelen.

In de delicatere stukken imponeert de Nigeraan evengoed. Het bekoorlijke Tala tannam is een getokkeld liefdeslied, en Ya habibti een ode aan gitarist Abdallah Oumbadougou, de vorig jaar overleden pionier van de moderne Sahararock.

Mdou Moctar beheerst twee vormen van poëzie, en die voeden elkaar hier als nooit tevoren. Een woord hoeven we niet ver te zoeken: subliem volstaat.