Hoe voelt het om vast te zitten in jezelf? Kitchen-sinkmaestro Mike Leigh toont het al grijnzend in het bitterzoete Hard Truths.
‘Het leven is een tragedie in close-up en een komedie in longshot’, zei Charlie Chaplin ooit, en dat motto lijkt ook Mike Leigh al een carrière lang te huldigen. Tenslotte weet je nooit goed of je nu verondersteld wordt om te grijnzen of te grienen wanneer hij je weer eens confronteert met een onverwachtse emotionele uitbarsting aan de keukentafel, of een ruzie die oplaait ergens op een parkeerterrein. En in die schemerzone tussen zalven en slaan, zoet en zuur, herkenbaar en ongemakkelijk speelt ook Hard Truths zich af, de nieuwste film van de inmiddels 82-jarige meester van het Britse sociaal realisme.
Na de negentiende-eeuwse uitjes van Mr. Turner en Peterloo keert Leigh terug naar de rauwe intimiteit van het hier en het nu en laat hij je opnieuw kennismaken met de grillen van het alledaagse leven – maar zoals altijd met een beate grijns om de lippen. Het verhaal speelt zich af in het hedendaagse Londen en volgt twee zussen: de onverbeterlijke zuurpruim Pansy (een geweldige Marianne Jean-Baptiste) en haar warme, jongere zus Chantelle (Michele Austin).
Beiden zitten gevangen in hun eigen, kleine wereld, maar hebben verschillende manieren om met pijn om te gaan. Terwijl kapster Chantelle zich graag laat omringen door haar geliefden, vuurt Pansy voortdurend verwijten op haar naasten af, waardoor haar man en haar 22-jarige zoon een cocon om zich heen hebben gebouwd en de sfeer in hun klinische, kille huis vaak verstikkend wordt.
Zoals vaak bij Leigh zit de kracht in de details. De vileine dialogen – vaak met een donker-komische ondertoon, zelfs als de woorden toxisch zijn – doen bij vlagen denken aan de tirades uit Naked en Secrets & Lies. Pansy’s woede en frustratie met de wereld gulpen de klok rond uit haar mond. Haar verbale pijlen treffen niet alleen de mensen om haar heen, maar duwen haarzelf ook steeds verder in een isolement.
Dat isolement wordt mee tastbaar gemaakt door de strakke cinematografie van Dick Pope – Leighs huiscameraman die eind vorig jaar helaas overleed. Kamers worden cellen, huizen gevangenissen en een tuin – waar af en toe een vos in opduikt – een herinnering aan een warme, natuurlijke wereld waar Pansy volkomen van vervreemd is. Ondertussen zorgt Gary Yershon, die al jaren het onmiskenbare geluid van Leighs films verzorgt, voor een score die de onderhuidse spanning perfect weet te ondersteunen.
Wat Hard Truths misschien niet heeft, is de zachte intensiteit van Another Year of de politieke punch van Peterloo. Toch weet Leigh opnieuw te raken met gewone mensen die zich vastklampen aan hun eigen waarheden. Harde en andere. Langzaam ontgroeien Pansy en Chantelle hun hyperrealistische contouren en worden ze een reflectie van de grotere sociale en persoonlijke krachten die hen vormen, waarbij er zoals altijd in Leighs films ruimte blijft voor interpretatie – waarom zijn we zo? En wat maakt ons echt gelukkig?
Een brutale, maar empathische dramady die geen makkelijke antwoorden biedt, maar je dwingt om naar de hardste waarheden te kijken: degene die we het liefst niet onder ogen zien.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
